1766
Διαδηλωτές διαμαρτύρονται έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Ουάσιγκτον | REUTERS/Evelyn Hockstein
Κόσμος

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ καταργεί το δικαίωμα στην άμβλωση

Η κρισιμότερη απόφαση που έλαβε η αμερικανική Δικαιοσύνη εδώ και δεκαετίες, αλλάζοντας εκ βάθρων το πλαίσιο που καθορίζει την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών

Protagon Team Protagon Team 24 Ιουνίου 2022, 18:26
Διαδηλωτές διαμαρτύρονται έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Ουάσιγκτον
|REUTERS/Evelyn Hockstein
Κόσμος

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ καταργεί το δικαίωμα στην άμβλωση

Η κρισιμότερη απόφαση που έλαβε η αμερικανική Δικαιοσύνη εδώ και δεκαετίες, αλλάζοντας εκ βάθρων το πλαίσιο που καθορίζει την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών

Protagon Team Protagon Team 24 Ιουνίου 2022, 18:26

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανέτρεψε την Παρασκευή τη νομολογία επί της υπόθεσης Ρόου εναντίον Γουέιντ του 1973 που αναγνώρισε το συνταγματικό δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και τη νομιμοποίησε σε όλη τη χώρα, σε μία απόφαση που ερμηνεύεται ως νίκη από τους Ρεπουμπλικάνους και τους συντηρητικούς θρησκευόμενους που θέλουν να περιορίσουν ή και να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις. Επιβεβαιώθηκε έτσι η προ εβδομάδων αποκάλυψη του Politico για τη γνωμοδότηση της αμερικανικής Δικαιοσύνης, η οποία είχε προκαλέσει πολιτική καταιγίδα στις Ηνωμένες Πολιτείες (περισσότερα εδώ και εδώ).

Ειδικότερα, με ψήφους 6 – 3 της συντηρητικής πλειοψηφίας το δικαστήριο επικύρωσε τον υποστηριζόμενο από τους Ρεπουμπλικάνους νόμο του Μισισίπι που απαγορεύει την άμβλωση μετά τη 15η εβδομάδα κύησης. Οι δικαστές απεφάνθησαν πως η νομολογία που επέτρεπε τις αμβλώσεις προτού το έμβρυο γίνει βιώσιμο εκτός μήτρας –ανάμεσα στην 24η και 28η εβδομάδα της κύησης– ήταν λανθασμένη επειδή το Σύνταγμα των ΗΠΑ δεν κάνει καμία ειδική αναφορά στα δικαιώματα άμβλωσης, μετέδωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ, επικαλούμενα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα.

Υπενθυμίζεται πως ο νόμος του Μισισίπι είχε μπλοκαριστεί από κατώτερα δικαστήρια ως παραβίαση του δεδικασμένου του Ανώτατου Δικαστηρίου για τα δικαιώματα άμβλωσης. Η Jackson Women’s Health Organization, η μοναδική κλινική αμβλώσεων που παραμένει στο Μισισισίπι προσέφυγε εναντίον του νόμου του 2018 και είχε την υποστήριξη της κυβέρνησης του Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ομοσπονδιακός δικαστής απέρριψε το 2018 τον νόμο επικαλούμενος το δεδικασμένο στην υπόθεση Ρόου. Ενα πέμπτο εφετείο με έδρα τη Νέα Ορλεάνη κατέληξε το 2019 στο ίδιο συμπέρασμα.

Ο νόμος επιτρέπει τις αμβλώσεις όταν υπάρχει «ιατρικός λόγος έκτακτης ανάγκης» ή «σοβαρή ανωμαλία του εμβρύου» αλλά δεν προβλέπει εξαίρεση για τις εγκυμοσύνες που είναι αποτέλεσμα βιασμού ή αιμομιξίας.

Επισημαίνεται πως η απόφαση Ρόου κατά Γουέιντ αναγνώρισε το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα βάσει του Συντάγματος των ΗΠΑ που προστατεύει τη δυνατότητα της γυναίκας να τερματίσει την εγκυμοσύνη της. Το Ανώτατο Δικαστήριο σε μια απόφαση το 1992 (Planned Parenthood of Southeastern Pennsylvania v. Casey) επανεβεβαίωσε το δικαίωμα στην άμβλωση και απαγόρευσε τους νόμους που επιβάλλουν ένα «υπερβολικό βάρος» στην πρόσβαση στην άμβλωση.

Μεγάλα αμερικανικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για μία από τις πλέον σημαντικές αποφάσεις που λαμβάνει η αμερικανική Δικαιοσύνη εδώ και δεκαετίες, μετασχηματίζοντας το πλαίσιο που καθορίζει την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Το CNN μίλησε για «κατάργηση» του δικαιώματος της άμβλωσης, ενώ επισήμανε πως «άνοιξε η πόρτα» για περιορισμό των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, λόγω της σύνθεσης του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας (περισσότερα εδώ). Για τους New York Times, η απόφαση «καταργεί το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση μετά από σχεδόν 50 χρόνια» και θα οδηγήσει σε Πολιτείες όπου η άμβλωση θα απαγορευτεί ή θα περιοριστεί σημαντικά και σε άλλες που θα «παλέψουν» για την προστασία της.

Εξω από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ συγκεντρώθηκαν υποστηρικτές αλλά και πολέμιοι του δικαιώματος στην άμβλωση.

Αντιδράσεις εντός…

Η αμερικανική συντηρητική Δεξιά υποδέχθηκε με θέρμη την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου που «πέταξε στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας» το δικαίωμα στην άμβλωση, ενώ οι Δημοκρατικοί, η Αριστερά και πλήθος οργανώσεων, από την άλλη, δεσμεύτηκαν ότι θα συνεχίσουν να «μάχονται» για να υπερασπίζονται αυτό το δικαίωμα των γυναικών.

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε την Παρασκευή ότι «η υγεία και η ζωή των γυναικών σε αυτό το έθνος βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο» αναφερόμενος στην απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Πρόκειται για «μία λυπηρή μέρα για το Δικαστήριο και για τη χώρα», και για μία «τραγικά λανθασμένη» απόφαση, προϊόν «εξτρεμιστικής ιδεολογίας» ανέφερε στο διάγγελμά του προς τον αμερικανικό λαό από τον Λευκό Οίκο.

«Το δικαστήριο έκανε ό,τι δεν έχει κάνει ποτέ πριν. Eχει αφαιρέσει ρητά ένα συνταγματικό δικαίωμα που είναι τόσο θεμελιώδες για τόσες πολλές Αμερικανίδες», συνέχισε, προσθέτοντας ότι «οι γυναίκες και τα κορίτσια αναγκάζονται να κυοφορούν το παιδί του βιαστή τους».

Στη συνέχεια, ο Μπάιντεν απηύθυνε έκκληση να συνεχιστεί ειρηνικά ο αγώνας για την προάσπιση του δικαιώματος στην άμβλωση και όλων των άλλων «προσωπικών ελευθεριών» (περισσότερα εδώ).

Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι μίλησε για «βάρβαρη απόφαση». «Μην έχετε αυταπάτες: τα δικαιώματα των γυναικών και όλων των Αμερικανών θα είναι στα ψηφοδέλτια αυτόν τον Νοέμβριο», δήλωσε, αναφερόμενη στις ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ αργότερα φέτος.

«Σήμερα, το Ανώτατο Δικαστήριο όχι μόνο ανέτρεψε σχεδόν 50 χρόνια δικαστικού προηγούμενου, αλλά υποβίβασε την άκρως προσωπική απόφαση που μπορεί να πάρει κάποιος στα καπρίτσια πολιτικών και ιδεολόγων – εξαπολύοντας επίθεση στις θεμελιώδεις ελευθερίες εκατομμυρίων Αμερικανίδων», δήλωσε ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.

Ο περιορισμός του δικαιώματος στην άμβλωση είναι «θέλημα του Θεού», δήλωσε από την απέναντι μπάντα ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ειδικότερα, ερωτηθείς από το κανάλι Fox News για τον δικό του ρόλο στην εξέλιξη αυτή, επειδή κατά τη θητεία του στον Λευκό Οίκο διόρισε τρεις δικαστές και έτσι έγειρε την πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο συντηρητικό στρατόπεδο, ο Ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος περιορίστηκε να πει: «Είναι θέλημα Θεού». Η απόφαση «ακολουθεί το Σύνταγμα» και «επαναφέρει τα πάντα σε πολιτειακό επίπεδο, όπως θα έπρεπε ανέκαθεν να ισχύει», πρόσθεσε.

Αξίζει να αναφερθεί πως η Αγία Εδρα μάλλον… συμφωνεί με τον Τραμπ, μιας και που η Ποντιφική Ακαδημία για τη Ζωή επαίνεσε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις, λέγοντας ότι αυτή «θέτει προκλήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο» για ζητήματα ζωής. Ο οργανισμός αυτός του Βατικανού υπογράμμισε επίσης σε ανακοίνωσή του ότι η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να περιορίζεται σε ατομικά δικαιώματα, επειδή η ζωή είναι ένα ένα θέμα «ευρείας κοινωνικής σημασίας».

«Επιστρέφοντας το ερώτημα της άμβλωσης στις Πολιτείες και στους ανθρώπους, το Ανώτατο Δικαστήριο διόρθωσε ένα ιστορικό λάθος», σημείωσε από την πλευρά του ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Τραμπ Μάικ Πενς.

Τώρα που η απόφαση η οποία θωράκιζε αυτό το δικαίωμα για σχεδόν 50 χρόνια σε ομοσπονδιακό επίπεδο «πετάχτηκε στον κάδο των σκουπιδιών της ιστορίας, ανοίγει μια νέα αρένα», πρόσθεσε ο Ρεπουμπλικάνος Πενς, ο οποίος μίλησε για «μια δεύτερη ευκαιρία για μια ζωή», προτρέποντας κάθε πολιτεία της χώρας να απαγορεύσει τις αμβλώσεις.

…και εκτός συνόρων

Ο περιορισμός της πρόσβασης στην άμβλωση δεν εμποδίζει τους ανθρώπους να αναζητούν αυτή τη διαδικασία, «απλώς την καθιστά πιο θανατηφόρα», υποστήριξε ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα είναι το θεμέλιο μιας ζωής επιλογής, ενδυνάμωσης και ισότητας για τις γυναίκες και τα κορίτσια» είπε στους δημοσιογράφους ο Στεφάν Ντουζαρίτς. «Ο περιορισμός της πρόσβασης στην άμβλωση δεν εμποδίζει τους ανθρώπους να ζητούν την άμβλωση, απλώς την κάνει πιο θανατηφόρα», προειδοποίησε.

Το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό (UNFPA) ανέφερε ότι σχεδόν οι μισές αμβλώσεις, το 45%, που γίνονται σήμερα στον κόσμο είναι «μη ασφαλείς», γεγονός που καθιστά τη διαδικασία αυτή την κυριότερη αιτία θανάτου των εγκύων.

Σύμφωνα με το UNFPA, σχεδόν οι μισές εγκυμοσύνες σε όλον τον κόσμο δεν είναι προγραμματισμένες και πάνω από το 60% από αυτές μπορεί να καταλήξουν σε άμβλωση. Υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ και άλλες 178 χώρες στήριξαν το 1994 ένα πρόγραμμα που «αναγνώριζε πόσο θανατηφόρα επικίνδυνες είναι οι αμβλώσεις και προέτρεπε όλες τις χώρες να παρέχουν φροντίδα στις γυναίκες μετά τον τερματισμό της κύησης για να σωθούν ζωές», ανεξάρτητα με το αν είναι νόμιμη η άμβλωση ή όχι.

Να σημειωθεί ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε διακόψει τη χρηματοδότηση του UNFPA επειδή «στηρίζει ή συμμετέχει στη διαχείριση ενός προγράμματος εξαναγκαστικών αμβλώσεων ή ακούσιων στειρώσεων», κάτι που διαψεύδεται από τα Ηνωμένα Εθνη. Ο διάδοχος του Τραμπ, ο Τζο Μπάιντεν, αποκατέστησε τη χρηματοδότηση του Ταμείου.

Παραμένοντας στις αντιδράσεις από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών, η Υπατη Αρμοστής του Οργανισμού για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μισέλ Μπατσελέτ, έκανε λόγο για «ένα τρομερό πλήγμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων».

Σύμφωνα με την ίδια: «Η πρόσβαση σε ασφαλή, νόμιμη και αποτελεσματική άμβλωση είναι γερά ριζωμένη στο διεθνές ανθρώπινο δίκαιο και είναι κεντρικής σημασίας για την αυτονομία και την ικανότητα των γυναικών να κάνουν τις δικές τους επιλογές».

Αντιδρώντας στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η άμβλωση είναι θεμελιώδες δικαίωμα για τις γυναίκες.

«Η άμβλωση είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα για όλες τις γυναίκες. Πρέπει να το προστατεύσουμε. Θα ήθελα να εκφράσω την αλληλεγγύη μου σε όλες εκείνες τις γυναίκες των οποίων οι ελευθερίες τέθηκαν σήμερα σε κίνδυνο από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ», έγραψε ο Μακρόν σε ανάρτηση στο twitter.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον μίλησε για «μια πολύ σημαντική απόφαση» η οποία συνιστά και «μια μεγάλη οπισθοδρόμηση». «Πάντα πίστευα στο δικαίωμα μιας γυναίκας στην επιλογή και εμμένω σε αυτή την άποψη και γι’ αυτό το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τους νόμους που το επιτρέπει», τόνισε ο Τζόνσον στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε την Παρασκευή.

Ο Τζάστιν Τριντό χαρακτήρισε «φρικιαστική» την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που ανέτρεψε την απόφαση-ορόσημο του 1973 για το δικαίωμα στην άμβλωση, με τον καναδό πρωθυπουργό να εκφράζει την συμπόνοια του στις γυναίκες που «χάνουν το νόμιμο δικαίωμά τους στην άμβλωση».

«Οι ειδήσεις που έρχονται από τις ΗΠΑ είναι φρικιαστικές. Η καρδιά μου είναι μαζί με τα εκατομμύρια των Αμερικανίδων που τώρα πρόκειται να χάσουν το νόμιμο δικαίωμά τους για άμβλωση», έγραψε ο Τριντό στο Twitter. «Καμία κυβέρνηση, κανένας πολιτικός ή άνδρας δεν πρέπει να λέει σε μια γυναίκα τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει με το σώμα της», υπογράμμισε.

Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε πολύ απογοητευμένος από την απόφαση. «Είμαι πολύ απογοητευμένος, γιατί τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να προστατεύονται. Και θα περίμενα από την Αμερική να προστατεύσει αυτά τα δικαιώματα», δήλωσε στο Reuters ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.

«Δράση» για την «προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες» ζήτησε και η Διεθνής Αμνηστία. «Δεν είσαι ελεύθερος αν δεν μπορείς να αποφασίσεις για το μέλλον σου. Η άμβλωση είναι ανθρώπινο δικαίωμα», επέμεινε.

«Θα προστατεύσουμε το δικαίωμα στις αμβλώσεις»

Σε ό,τι αφορά την κυβερνητική αντίδραση απέναντι στην απόφαση για τις αμβλώσεις, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έκανε γνωστό θα χρησιμοποιήσει κάθε εργαλείο που έχει στη διάθεσή του για την προστασία της αναπαραγωγικής ελευθερίας και επεσήμανε πως οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες μπορούν να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες αναπαραγωγικής υγείας στο βαθμό που επιτρέπεται από την ομοσπονδιακή νομοθεσία.

Οπως τόνισε ο αμερικανός υπουργός Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ η επίμαχη γνωμοδότηση «προκαλεί ένα καταστροφικό πλήγμα στην αναπαραγωγική ελευθερία στις ΗΠΑ. Θα έχει άμεσο και μη αναστρέψιμο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα. Και αυτό θα είναι πολύ δυσανάλογο ως προς την επίδρασή του – με τα μεγαλύτερα βάρη να τα νιώθουν οι έγχρωμοι και εκείνοι με περιορισμένα οικονομικά μέσα».

Στο μεταξύ, τρεις προοδευτικές πολιτείες στη δυτική ακτή ανακοίνωσαν ότι δεσμεύονται από κοινού να υπερασπιστούν το δικαίωμα στην άμβλωση, μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

«Οι κυβερνήτες της Καλιφόρνια, του Ορεγκον και της Ουάσινγκτον δεσμεύτηκαν σήμερα να υπερασπιστούν την πρόσβαση στην αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων της άμβλωσης και της αντισύλληψης, και δεσμεύτηκαν να προστατεύσουν τους ασθενείς και τους γιατρούς από προσπάθειες άλλων πολιτειών να εξάγουν την απαγόρευση της άμβλωσης στις πολιτείες μας», τόνισαν σε ανακοίνωσή τους (περισσότερα εδώ).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...