Με τον πλέον ηχηρό τρόπο, καθώς μετά από αρκετούς μήνες επαναφέρει την ένταση και στο πεδίο, η Τουρκία αναπτύσσει ξανά το αναθεωρητικό αφήγημά της στην Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητώντας εμπράκτως τόσο τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα νοτίως της Κάσου και της Καρπάθου, όσο και την οριοθετημένη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη Ελλάδας- Αιγύπτου. Αφορμή, η πλεύση νοτίως των δύο νησιών του ιταλικού ερευνητικού levoli Relume, το οποίο πραγματοποιεί έρευνα για την πόντιση υποβρυχίων καλωδίων, κατά κύριο λόγο εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, στο πλαίσιο του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου.

Καθώς, όμως, ένα μικρό τμήμα της οριοθετημένης με ελληνική navtex περιοχής ερευνών υπερβαίνει κατά περίπου μισό μίλι τα εθνικά χωρικά ύδατα, η Άγκυρα απάντησε εν πρώτοις με δική της navtex, δηλώνοντας πως το συγκεκριμένο σημείο εμπίπτει σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, και στη συνέχεια με την αποστολή στην περιοχή πέντε μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού. Αντιδρώντας άμεσα, δύο ελληνικά πολεμικά και ένα πλοίο του Λιμενικού Σώματος έσπευσαν αναπτυσσόμενα στο στενό μεταξύ Κάσου- Καρπάθου, αλλά και πέριξ της πορείας του ιταλικού ερευνητικού.

Το εν λόγω σημείο έχει τριπλή αξία για την ανάπτυξη του τουρκικού αναθεωρητισμού, πάντα στη βάση όσων προβλέπονται στο ψευδεπίγραφο θεώρημα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Πρώτον η εν λόγω περιοχή τέμνεται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο εκτός των άλλων καθορίζει τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Δεύτερον, δια αυτής της συντονισμένης κίνησης, η Άγκυρα αμφισβητεί την εγκυρότητα της συμφωνίας οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Αθήνας- Καΐρου (Αύγουστος 2020), η οποία αποτελεί παράδειγμα σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και των βασικών αρχών καλής γειτονίας. Τρίτον, η Τουρκία επαναλαμβάνει, εμμέσως πλην σαφώς, την εδώ και χρόνια διακηρυγμένη θέση της- και πάλι κόντρα στις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας- ότι τα ελληνικά νησιά, ανεξαρτήτως μεγέθους, πληθυσμού κλπ, δεν διαθέτουν κυριαρχικά δικαιώματα. Επιδιώκει δηλαδή, συστηματικά, να περιορίσει τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 6 ναυτικά μίλια από τις νησιωτικές ακτές, απορρίπτοντας τη νόμιμη θέση ότι η τα νησιά έχουν δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι ακόμα και όταν το ιταλικό ερευνητικό πλέει πέραν των 6 ναυτικών μιλίων, αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται κινείται εντός των δυνητικών χωρικών υδάτων, καθώς η Αθήνα διατηρεί δικαίωμα μονομερούς επέκτασης στα 12 ναυτικά μίλια, κάτι που ως γνωστόν η ελληνική πρωτεύουσα επιφυλάσσεται, εδώ και πολλά χρόνια, να ασκήσει όταν κριθεί απαραίτητο. Ουδείς μπορεί να παραβλέψει, ότι το εν λόγω περιστατικό δίνει την ευκαιρία να αντιληφθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι στη γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής τόσο την αναθεωρητική προσέγγιση της Τουρκίας στα ζητήματα που αφορούν τις οριοθετήσεις εντός της Ανατολικής Μεσογείου, όσο και την πίεση που ασκεί στην Αθήνα για τέτοιου είδους ζητήματα.

Όπως επισημαίνει στο protagon πηγή κοντά στην ελληνική κυβέρνηση και με άριστη γνώση των σχετικών νομικών προβλέψεων «η φασαρία γίνεται για επιστημονική έρευνα, άνευ δηλαδή ειδικής σημασίας ή αξίας». Το γεγονός, δε, ότι η Τουρκία έστειλε στα ανοικτά των δύο νησιών πέντε πλοία, υποδεικνύει και τη σημασία που δίνει στη συγκεκριμένη περιοχή. Η ίδια πηγή εκτιμά ότι καθώς ότι σε αντίστοιχο περιστατικό με άλλο ιταλικό πλοίο πόντισης καλωδίων, το οποίο πριν από λίγες ημέρες ζήτησε άδεια από την Άγκυρα προκειμένου να κινηθεί σε περιοχή ελληνικής δυνητικής ΑΟΖ, «οι Τούρκοι ενοχλήθηκαν και αποφάσισαν να παρέμβουν επί του πεδίου».

«Η Τουρκία δηλώνει με αυτόν τον τρόπο ότι “είμαστε εδώ”», υπογραμμίζει ανώτερος διπλωμάτης, ο οποίος όμως εκτιμά ότι η ένταση θα αποκλιμακωθεί. «Έχουν γίνει συζητήσεις για τις έρευνες και την πόντιση του καλωδίου και μάλιστα μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών. Είναι προς το συμφέρον όλων των πλευρών να προχωρήσει το εν λόγω έργο», υπογραμμίζει, προσθέτοντας ότι τα πράγματα θα λάβουν εντελώς διαφορετική τροπή αν κάποιο από τα τουρκικά πλοία επιχειρήσεις να παρεμποδίσει το ερευνητικό ή ακόμα χειρότερα να απαιτήσει ευθέως την αποχώρησή του ερευνών.

Πλέον όλα τα βλέμματα στρέφονται στην πορεία του levoli Relume, καθώς ο σταθμός του Ηρακλείου ανανέωσε τη navtex έως και τις 24 Ιουλίου, όταν και το πλοίο αναμένεται να προσεγγίσει το επίμαχο σημείο προκειμένου να πραγματοποιήσει τις έρευνες. Όπως ενημέρωσαν διπλωματικές πηγές από την Αθήνα, ήδη από το μεσημέρι της Τρίτης πραγματοποιούνται οι «δέουσες συνεννοήσεις», εννοώντας προφανώς ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών λειτουργούν προκειμένου να αποσοβηθεί ένας πιθανός εκτροχιασμός. Αξίζει, δε, να επισημανθεί ότι το τρέχον περιστατικό αποτελεί ένα δυνατό τεστ αφενός για την αποτελεσματικότητα του απευθείας διαύλου επαφής που λειτουργεί, σύμφωνα με τα λεγόμενα των ίδιων, μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, αφετέρου για τις αντοχές, αλλά και τα όρια του εν εξελίξει ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Βασικό διακύβευμα, πάντως, των επόμενων ωρών είναι ο τρόπος δια του οποίου θα προέλθει- αν αυτό τελικά τελικά καταστεί εφικτό- η αποκλιμάκωση. Αν δηλαδή το ερευνητικό θα ολοκληρώσει άνευ εμποδίων την αποστολή του, κάτι που φαντάζει σχετικά δύσκολο, αν η ιταλική ιδιοκτήτρια εταιρεία θα επιλέξει να αναστείλει τις έρευνες και να αποχωρήσει- κάτι που έχει συμβεί στο παρελθόν τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κύπρο ή αν τελικά προκύψει κάποια τρίτη, πιο απρόβλεπτη, εξέλιξη.

Οπως πάντως ανέφερε νωρίς το πρωί της Τρίτης ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, το ερευνητικό ολοκλήρωσε τα ξημερώματα την έρευνά του και αποχώρησε από την περιοχή. Δεν διευκρινίζεται αν πράγματι το ιταλικό πλοίο έφτασε πράγματι στο μείζον σημείο, αποκτώντας τα απαραίτητα δεδομένα ή απλώς διέκοψε την αποστολή του.

Όσον αφορά, τέλος τον ελληνοτουρκικό διάλογο, και καθώς από την πλευρά της Αθήνας επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία ότι δεν έχει ξεκινήσει συζήτηση περί οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, το περιστατικό του levoli Relume αποκαλύπτει κάτι που ήταν λίγο- πολύ γνωστό: ότι όσο η τουρκική αναθεωρητική ατζέντα για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο παραμένει πάνω στο τραπέζι, τότε οι συνομιλίες είναι νεκρές εν τη γενέσει τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News