Είναι ίσως το απόλυτο μπλοκμπάστερ της δεκαετίας του ’80, η αφίσα του οποίου κάλυψε τουλάχιστον έναν τοίχο κάθε εφηβικού δωματίου. Αγοριών κυρίως, αλλά και κοριτσιών. Ο ήρωας εκτός από ήρωας ήταν νέος και όμορφος, υπήρχε ειδύλλιο και ένα τραγούδι που έπαιζε σε κάθε πάρτι επί χρόνια. «Take my breath away…»

Μια υπερπαραγωγή λουσμένη στο φως και στο γαλάζιο του ουρανού, γεμάτη τεστοστερόνη, με καλογυμνασμένους πιλότους, που έπαιζαν μπιτς-βόλεϊ χωρίς μπλούζα και εντυπωσιακές αερομαχίες που συνήθως επαναλαμβάνονταν στα μεγάλα Ουφάδικα (σε όσα, τέλος πάντων, διέθεταν την καμπίνα του After Burner)…

Ο πρωταγωνιστής της, ένας 24χρονος ταλαντούχος νεαρός από το Σίρακιους που μέχρι τότε είχε πρωταγωνιστήσει μονάχα στο… «Οι Πονηρές Δουλειές ενός Πρωτάρη» (Risky Business, 1983), έκανε το πρώτο του βήμα στη λεωφόρο της δόξας. Αυτομάτως έγινε περιζήτητος από τα μεγάλα στούντιο και εξασφάλισε ρόλους δίπλα σε κολοσσούς όπως ο Πολ Νιούμαν, ο Ντάστιν Χόφμαν, ο Τζακ Νίκολσον…

Θέλετε κι άλλα; Ε λοιπόν, σύμφωνα με τον Μπόρις Στάρλινγκ της βρετανικής Telegraph, το συγκεκριμένο φιλμ ήταν το καλύτερο εργαλείο στρατολόγησης για το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό. Εστησε περίπτερα στα φουαγιέ των σινεμά και είδε τις αιτήσεις να αυξάνονται κατά 500% μέσα σε ένα χρόνο.

Πρόκειται, φυσικά, για το Top Gun. Το οποίο τώρα, έπειτα από 36 χρόνια, επιστρέφει. F-14 Tomcat έχεις άδεια για απονήωση… Ουπς, παρντόν… F/A-18 Super Hornet θέλαμε να πούμε…

Επιστροφή στα κόκπιτ

Αυτή τη φορά, το «παρατσούκλι» του Πιτ Μίτσελ-Τομ Κρουζ, το «Maverick», υπάρχει στον τίτλο. Ο Μάβερικ λοιπόν επιστρέφει στη σχολή των κορυφαίων πιλότων του αμερικανικού Ναυτικού κατόπιν διαταγής του αντιπάλου και συνοδοιπόρου του Iceman-Βαλ Κίλμερ ο οποίος πλέον είναι ναύαρχος. Μαθητευόμενος ο… γιος του Goose-Αντονι Εντουαρντς, που συγκροτούσε ζευγάρι με τον πρωταγωνιστή στο πρώτο φιλμ μέχρι να χάσει τη ζωή του. Ακόμη και η Σχολή παραμένει στο Σαν Ντιέγκο παρότι στην πραγματικότητα έχει μεταφερθεί στη Νεβάδα. Μέγα σφάλμα. Πού να παίξεις μπιτς βόλεϊ στη Νεβάδα;

Πάνω απ’ όλα, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις πρόσφεραν απλόχερα τη βοήθειά τους και στο σίκουελ όπως και στην πρώτη ταινία. Τα γυρίσματα για το «Maverick» πραγματοποιήθηκαν όχι μόνο στη Σχολή αλλά και σε πέντε ακόμη ναυτικές αεροπορικές βάσεις. Ενώ το πρωτότυπο γυρίστηκε εν μέρει στο αεροπλανοφόρο USS Enterprise (ως γνωστόν, ο σκηνοθέτης Tony Scott είχε υπογράψει στον καπετάνιο του πλοίου μια επιταγή 25.000 δολαρίων για πέντε λεπτά επιπλέον γυρισμάτων), το σίκουελ χρησιμοποιεί το USS Abraham Lincoln και το USS Theodore Roosevelt (συμπεριλαμβανομένων σκηνών που γυρίστηκαν μέσα στην “αίθουσα πολέμου” του Κέντρου Διεύθυνσης Πυρών του Roosevelt). Και φυσικά, δεν υπάρχουν πια F-14, αλίμονο. Αυτή τη φορά είναι μαχητικά F/A-18 Super Hornet.

Σε αντάλλαγμα για το υλικό και τη συνεργασία του, η άποψη του Πενταγώνου θα είχε ιδιαίτερο βάρος στο σενάριο. Στην πρώτη ταινία, ο θάνατος του Goose, για παράδειγμα, άλλαξε από σύγκρουση στον αέρα σε σκηνή εκτίναξης, επειδή υπήρχαν «πάρα πολλοί πιλότοι που καταρρίπτονταν».

Η δουλειά των δημοσίων σχέσεων απέδωσε. «Η καριέρα μου ξεκίνησε ουσιαστικά το 1986, όταν είδα την πρώτη ταινία και είπα: “Θέλω να το κάνω αυτό. Θέλω να προσγειώνομαι σε πλοία με ένα τζετ και να μπαίνω στη μάχη”» παραδέχθηκε ο πλοίαρχος Μπράιαν Φέργκιουσον, ο οποίος ήταν ο τεχνικός σύμβουλος του αμερικανικού Ναυτικού για τη νέα ταινία. Το ίδιο υποστήριξε και ο εκπρόσωπος των Ναυτικών Αεροπορικών Δυνάμεων των ΗΠΑ, πλοίαρχος Ρόναλντ Φλάντερς: «Αν μιλήσετε με ανώτερους ιπτάμενους αξιωματικούς του Ναυτικού σήμερα, με κυβερνήτες και ναυάρχους, πολλοί από αυτούς θα σας πουν ότι αποδίδουν το ενδιαφέρον τους για την αεροπορία Ναυτικού σε αυτήν την ταινία».

Το Top Gun ήταν τόσο βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ που, κάποια στιγμή, για να μπουν τα πράγματα ξανά σε τάξη, οι εκπαιδευόμενοι μαχητές τιμωρούνταν με πρόστιμο 5 δολαρίων κάθε φορά που το ανέφεραν. Ελαφρώς ανώμαλη προσνήωση…

Αυτά με τις ομοιότητες. Υπάρχουν όμως και διαφορές. Και κυριότερη είναι το περιβάλλον. Η ατμόσφαιρα. Το 1986 ο Δυτικός Κόσμος παρά τον Ψυχρό Πόλεμο (ο οποίος βρισκόταν σε αποκλιμάκωση), απολάμβανε μια ανέφελη Pax Americana, με την τελευταία εμπλοκή να καταγράφεται περισσότερο από 10 χρόνια πριν, το 1974. Εκτοτε άλλαξαν πολλά, παρότι ο κύριος εχθρός, η Σοβιετική Ενωση έχει εξαφανιστεί. Από τη Γιουγκοσλαβία στην 11η Σεπτεμβρίου, κι από το Ιράκ στο Αφγανιστάν και τούμπαλιν. Ακολούθησε η Λιβύη, η Συρία, τώρα η Ουκρανία…

Το 1986 ο αμερικανός τινέιτζερ φανταζόταν εντυπωσιακούς ελιγμούς σε ανέφελους ουρανούς και dogfights με σοβιετικά MIG με αβαντάζ την τεχνολογική υπεροχή ενός Tomcat. Σήμερα οι νέοι γνωρίζουν καλά ότι τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Είναι πόλεμος, όχι παιχνίδι. Και στον πόλεμο το πιο σίγουρο πράγμα είναι οι νεκροί.

Επιπλέον, η ίδια η φύση του πολέμου αλλάζει ραγδαία. Τα χτυπήματα με μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι σε πολλές περιπτώσεις ευκολότερα και αποτελεσματικότερα από τις επανδρωμένες αποστολές: πράγματι, η νέα ταινία υπαινίσσεται αυτό το γεγονός με μια πρώιμη σκηνή όπου εμφανίζεται ένας ναύαρχος με το παρατσούκλι Drone Ranger, ο οποίος θέλει να παροπλίσει ένα μαχητικό stealth και να ανακατευθύνει τον προϋπολογισμό στο πρόγραμμα χωρίς πιλότο. Μπορεί να μην αργήσει η στιγμή που η ίδια η έννοια της αερομαχίας, όσο προηγμένο και αν είναι το αεροσκάφος, θα φαίνεται τόσο μακρινή όσο ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, και οι μονομαχίες του «Κόκκινου Βαρόνου» με τα βρετανικά Sopwith Camels.

Συνοψίζοντας, είναι μάλλον απίθανο το ενδεχόμενο να σχηματιστούν ουρές από νεαρούς σινεφίλ για κατάταξη στην αμερικανική Αεροπορία Ναυτικού, εξαιτίας του «Maverick». Προς μεγάλη θλίψη του Πενταγώνου.

Ο αμερικανικός στρατός υποφέρει από έλλειψη προσωπικού γι αυτό και έχει από καιρό εναποθέσει τις ελπίδες του – ή, έστω, μέρος από αυτές – στο Χόλιγουντ.

Σήμερα, κάθε κλάδος των ενόπλων δυνάμεων, Στρατός Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία και Πεζοναύτες, διατηρούν γραφείο διασύνδεσης στο Λος Άντζελες το οποίο συνεργάζεται με τις εταιρείες παραγωγής. «Θέλουμε να βλέπουμε θετικές, ακριβείς αναπαραστάσεις αυτού που κάνουμε», λέει ο αντισυνταγματάρχης Μπρετ Λι, αναπληρωτής διευθυντής του γραφείου δημοσίων σχέσεων του Στρατού. «Η επιρροή που ασκεί η εικόνα ενός νεαρού στρατιώτη σε μια ταινία είναι πολύ πιο βαθιά από, ας πούμε, μια διαφήμιση 30 δευτερολέπτων για την κατάταξη στις Ενοπλες Δυνάμεις», παραδέχεται.

Ωστόσο, το σινεμά είναι θέαμα και πουλάει συγκινήσεις. Και ποια συγκίνηση να νοιώσει κανείς όταν ένας πιλότος «αδειάζει» τις βόμβες του σε μια συστάδα από χαμόσπιτα στο βόρειο Ιράκ; Ή όταν παρακολουθεί από ύψος πολλών χιλιάδων ποδών ένα χωριό στην επαρχία της Λαχόρης;

«Οι ανατινάξεις καλυβιών στη μέση του πουθενά μπορεί να είναι απαραίτητες από τακτική άποψη, αλλά δεν είναι το υλικό για καλοκαιρινά μπλοκμπάστερ», σχολίασε πρόσφατα ο πρώην πιλότος Καρλ Φόρσλινγκ.

Οπως έχει πει, άλλωστε, ο γάλλος στρατηγός  Πιέρ Μποσκέ (1810 – 1861), για το ποίημα «Η Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας» του Aλφρεντ Τένισον με το οποίο ο ποιητής εγκωμίαζε τον ηρωισμό των άγγλων στρατιωτών παρά την πανωλεθρία στη Μάχη της Μπαλακλάβα (Κριμαϊκός Πόλεμος, 25 Οκτωβρίου 1854), «c’est magnifique, mais ce n’est pas le guerre». «Είναι υπέροχο, αλλά δεν είναι πόλεμος».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News