Τα Χριστούγεννα μόλις πέρασαν και ο Αγιος Βασίλης μοίρασε για ακόμα μια χρονιά τα δώρα του στα παιδιά όλου του κόσμου. Εντάξει, στην Ελλάδα θα ξανάρθει και δεύτερη φορά τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς. Αλλά ας φανταστούμε για μια στιγμή πώς θα άλλαζε άρδην το παραμυθένιο σκηνικό εάν δεν υπήρχαν οι τάρανδοι. Σίγουρα, ο μύθος του καλοκάγαθου γηραιού ανδρός με την πλούσια λευκή γενειάδα θα ήταν στην καλύτερη περίπτωση λειψός.

Αλλά, σήμερα, αποτελεί γεγονός πως ο «Ρούντολφ», o κοκκινομύτης τάρανδος αλλά και όλα τα αδέλφια του στη Λαπωνία, βρίσκονται πραγματικά σε μεγάλο κίνδυνο εξαιτίας των σαρκοφάγων ζώων που κυριαρχούν στην περιοχή. Για αυτόν τον λόγο o φινλανδικός κολοσσός υψηλής τεχνολογίας Digita και η εταιρεία Actility που εστιάζει στο αποκαλούμενο «Internet ofThings» (IoT – Διαδίκτυο των Πραγμάτων), ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μια εφαρμογή χαμηλής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και μεγάλης ακτίνας δράσης που εντοπίζει, μέσω GPS, τη θέση των κοπαδιών, προειδοποιώντας ταυτόχρονα για ενδεχόμενο κίνδυνο να πέσουν σε «ενέδρα» σαρκοβόρων θηλαστικών.

«Προσδοκούμε πολλά από τη χρήση της» εφαρμογής,  δήλωσε ο Μάτι Σάρκελα, επικεφαλής της Ένωσης Εκτροφέων Ταράνδων της Φινλανδίας, η έδρα της οποίας βρίσκεται, κάθε άλλο παρά τυχαία, στο Ροβανιέμι, την πρωτεύουσα της φινλανδικής περιφέρειας της Λαπωνίας, και τόπο κατοικίας του Άγιου Βασίλη όπου κάθε χρόνο αποστέλλονται χιλιάδες γράμματα από τα παιδιά όλου του κόσμου – κυρίως από την Ιταλία, την Πολωνία και την Κίνα, σύμφωνα με τη La Repubblica. Από τις αρχές του φθινοπώρου, οι εκτροφείς εργάζονται ασταμάτητα για να εξοπλίσουν τους ταράνδους τους με τα τσιπάκια, απαραίτητα για τον εντοπισμό τους κατά τους παγωμένους μήνες της μετανάστευσής τους σε νοτιότερες περιοχές.

Το σύστημα εντοπισμού των απροστάτευτων ταράνδων της Φινλανδίας ονομάζεται LoRaWan και καλύπτει σχεδόν το σύνολο της επικράτειας της  χώρας. Συνήθως το τσιπάκι τοποθετείται στο περιλαίμιο του κυρίαρχου θηλυκού, καθώς ακολουθώντας τα χνάρια του ζώου που ηγείται του κοπαδιού, καθίσταται πολύ πιο εύκολος ο εντοπισμός και των υπόλοιπων ζώων. Οπότε, οι εκτροφείς θα μπορούν πλέον να σώζουν τα επιβλητικά και άκακα χορτοφάγα θηλαστικά τους από τα σαγόνια πεινασμένων θηρευτών, μέσω επιδρομών, για παράδειγμα, με ελικόπτερα παντός καιρού.

Σύμφωνα με τις στατιστικές, κάθε χρόνο, λύκοι, λύγκες και αρκούδες  φέρουν την ευθύνη για το θάνατο του 10% των ταράνδων που ζουν στη Λαπωνία, η οποία πέρα από τη Φινλανδία, εκτείνεται επίσης στη Σουηδία, τη Νορβηγία αλλά και τη Ρωσία.

Οι τάρανδοι της Λαπωνίας ανέρχονται σε περίπου 300 χιλιάδες και αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος για τους βοσκούς-εκτροφείς, μέλη οι περισσότεροι της φυλής των Σαάμι, του αρχαίου γηγενούς λαού της ευρύτερης περιοχής. Αλλά οι τάρανδοι συνεισφέρουν και στην εθνική οικονομία της Φινλανδίας: περί τα 20 εκατομμύρια ευρώ μέσω της εκμετάλλευσης 180.000 ζωντανών. Και από τότε που ξεκίνησε η τοποθέτηση των ειδικών αισθητήρων στα κολάρα, το επάγγελμα του εκτροφέα των ζώων που σέρνουν το έλκηθρο του Άγιου Βασίλη, έγινε πιο ελκυστικό για τους νέους μιας περιφέρειας που μαστίζεται από την ανεργία.

Η νέα, αυτή, εφαρμογή διάσωσης ταράνδων μπορεί να είναι η πιο σύγχρονη του είδους αλλά δεν είναι η πρώτη. Οι ιδιαίτερα προηγμένοι -τεχνολογικά και περιβαλλοντικά- Φινλανδοί εργάζονται εδώ και πολλά χρόνια πάνω σε προγράμματα για τη διάσωση ενός είδους του ζωικού βασιλείου που ο υπόλοιπος κόσμος θυμάται μόνον κατά την περίοδο των εορτών. Πριν από τρία χρόνια κυκλοφόρησε στη φινλανδική αγορά το Porokello, «κουδούνι ταράνδου», εφαρμογή που ενημερώνει τους οδηγούς για την ύπαρξη ζώων κατά μήκος των αυτοκινητόδρομων της χώρας. Τώρα οι κτηνοτρόφοι της Λαπωνίας στοχεύουν στη διάσωση ολόκληρων κοπαδιών από τους φυσικούς τους θηρευτές αλλά και άλλους κινδύνους που σχετίζονται με τον άνθρωπο.

Τον περασμένο Νοέμβριο στη Νορβηγία, μέσα σε διάστημα μόλις τεσσάρων ημερών, περισσότεροι από 100 τάρανδοι σκοτώθηκαν από φορτηγά τρένα. Τότε οι εκτροφείς έκαναν λόγο για «ανούσια ζωική τραγωδία», ακόμα και για «ψυχολογικό εφιάλτη». Αλλά αυτό δεν εμπόδισε ανώτατο δικαστήριο του Όσλο να επιβάλει, λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, σε έναν νεαρό κτηνοτρόφο να σφαγιάσει 41 από τους 116 ταράνδους του, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των βοσκοτόπων. Όσον αφορά την κατάσταση στη Ρωσία, η κλιματική αλλαγή και η μόλυνση του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στη βορειοδυτική Σιβηρία, επέφεραν το θάνατο σχεδόν 80.000 ταράνδων την τελευταία δεκαετία.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News