Η Ολίβια Χάσεϊ, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 73 ετών, είχε μια πλούσια κινηματογραφική διαδρομή – από τη μεταφορά του μυθιστορήματος της Αγκαθα Κρίστι, «Θάνατος στο Νείλο» και το θρίλερ «Black Christmas», ως την βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ , μίνι σειρά «It», και, φυσικά, το ρόλο της Παναγίας στη μίνι τηλεοπτική σειρά «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», του Φράνκο Τζεφιρέλι.

Ο Τζεφιρέλι ήταν εκείνος που την ανέδειξε όταν την επέλεξε ανάμεσα σε 500 υποψήφιες για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του 1968. Η Χάσεϊ ήταν τότε μόλις 15 ετών και κέρδισε Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία της ως Ιουλιέτα.

Ωστόσο, πίσω από τη λάμψη της αναγνώρισης και της διασημότητας υπάρχει και μια σκοτεινή πλευρά σε αυτή την ταινία, όπως επισημαίνει η βρετανική Telegraph.

Ο Τζεφιρέλι είχε εντυπωσιαστεί από την ερμηνεία της Χάσεϊ σε μια θεατρική παράσταση, όπου πρωταγωνιστούσε στο πλευρό της Βανέσα Ρεντγκρέιβ. Ο σκηνοθέτης προερχόταν από την επιτυχία μια άλλης επιτυχημένης σεξπιρικής μεταφοράς με το «Ημέρωμα της Στρίγκλας», στην οποία είχε εκμεταλλευθεί τόσο την κινηματογραφική χημεία, όσο και την κόντρα εκτός οθόνης του ζευγαριού Ρίτσαρντ Μπάρτον-Ελίζαμπεθ Τέιλορ.

Ανάμεσα στις υποψήφιες για τον ρόλο της Ιουλιέτας, ήταν και η μετέπειτα σταρ, Αντζέλικα Χιούστον, κόρη του εμβληματικού σκηνοθέτη, Τζον Χιούστον – ο οποίος της το απαγόρευσε, γιατί την προόριζε για έναν ρόλο στη δική του ταινία, «A Walk with Love and Death». Τελικά ο Τζεφιρέλι επέλεξε τη Χάσεϊ γιατί, όπως είχε πει «ήταν η μόνη επιλογή – αρκετά ώριμη, με εμπειρία και φυσική ομορφιά για να παίξει την Ιουλιέτα, με την εμφάνιση νεαρού κοριτσιού».

Για το ρόλο του Ρωμαίου, ο Τζεφιρέλι σκεφτόταν τον Πολ Μακάρτνεϊ των Beatles, ο οποίος, παρά την περιορισμένη ερμηνευτική του εμπειρία –καθώς μέχρι τότε είχε παίξει μόνον κωμικές εκδοχές του εαυτού του– θα προκαλούσε αίσθηση αντίστοιχη με εκείνη του ζεύγους Τέιλορ-Μπάρτον στο «Ημέρωμα της Στρίγκλας». Αλλά μετά από λίγες πρόβες με το τότε 25χρονο «Σκαθάρι» και την Χάσεϊ, αποφάσισε ότι η χημεία μεταξύ τους δεν λειτουργούσε.

Ο 16χρονος Λέοναρντ Γουάτινγκ, στον οποίο τελικά κατέληξε ως συμπρωταγωνιστή της Χάσεϊ, είχε προκαλέσει αίσθηση με την εμφάνισή του στο μιούζικαλ «Ολιβερ», σε θεατρική σκηνή του Λονδίνου, αλλά και στο πλευρό του Λόρενς Ολίβιε, στη θεατρική κωμωδία «Love for Love», παραγωγή του βρετανικού Εθνικού Θεάτρου.

Η χημεία ανάμεσά τους ήταν τέτοια, που ο ηθοποιός αργότερα είχε δηλώσει: «Λένε ότι ο κεραυνοβόλος έρωτας είναι μύθος, αλλά σας διαβεβαιώ πως υπάρχει. Από την πρώτη μας ματιά, μου φάνηκε γευστικότατη – σαν ένα μεγάλο κομμάτι απολαυστικού κέικ». Εχοντας εξασφαλίσει τους πρωταγωνιστές του, ο Τζεφιρέλι γρήγορα ολοκλήρωσε και το υπόλοιπο καστ, με θεατρικούς σεξπιρικούς ηθοποιούς, όπως ο Μάικλ Γιορκ, ο Ρόμπερτ Στίβενς, ο Τζον Μακένερι και ο Μάιλο Ο’Σι.

Ως λάτρης της ανδρικής ομορφιάς, ο ιταλός σκηνοθέτης έδωσε το ρόλο του φίλου του Ρωμαίου, Μπενβόλιο, στον νεαρό Μπρους Ρόμπινσον, τον οποίο θεωρούσε «όμορφο, σαν αναγεννησιακό πρίγκιπα» – και ο οποίος, μέχρι τότε, είχε μικρούς θεατρικούς ρόλους. Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1967 σε τοποθεσίες της Ρώμης και της Τοσκάνης, με έναν αρκετά χαμηλό προϋπολογισμό, που δεν ξεπερνούσε τα 800.000 δολάρια.

Ο Τζεφιρέλι ήταν αποφασισμένος να εκμεταλλευθεί το νεαρό της ηλικίας των πρωταγωνιστών του ώστε να αντικατοπτρίσει το πνεύμα της νεανικής υποκουλτούρας των τελών της δεκαετίας του 1960. Η διασκευή του αποδόμησε σεναριακά το σεξπιρικό έργο, δίνοντας έμφαση στη μουσική, την κίνηση – και με μια σεξουαλική σκηνή μεταξύ των δύο νεαρών ηθοποιών, που έδινε έμφαση στην απαγορευμένη φύση της αγάπης τους.

Οι αυτοσχεδιασμοί ήταν σε πρώτο πλάνο από την αρχή των γυρισμάτων. Μια μέρα, ο Λόρενς Ολίβιε, που γύριζε μια δική του ταινία στην περιοχή, ήρθε στο σετ του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» για παρακολουθήσει τη δράση, και ο Τζεφιρέλι, σκεπτόμενος την αξία της συμμετοχής του κατεξοχήν σεξπιρικού ηθοποιού στη ταινία του, του ζήτησε να απαγγείλει τον πρόλογό της. Ο Ολίβιε συμφώνησε, ενώ αργότερα βοήθησε και στις μεταγλωττίσεις των ιταλόφωνων ηθοποιών της ταινίας.

Ωστόσο, ο Τζεφιρέλι είχε μια πολύ σκοτεινή πλευρά στο ταλέντο του, κάτι αντιλήφθηκε ο Μπρους Ρόμπινσον, όταν ο σκηνοθέτης μια μέρα κάθισε δίπλα του, τον ρώτησε «είσαι σφουγγάρι, ή πέτρα;», πριν προσπαθήσει να τον φιλήσει στο στόμα. Ο ηθοποιός χαρακτήρισε «φρικτή» την εμπειρία του στα γυρίσματα της ταινίας, αποκαλύπτοντας αργότερα ότι ο σκηνοθέτης τον παρενοχλούσε σεξουαλικά την ώρα που εκείνος έβγαινε από το ντους.

Ο Ρόμπινσον ανέφερε ακόμη ότι ο Τζεφιρέλι δεν τον άφηνε ήσυχο σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων, προκαλώντας του τεράστιο άγχος και οδηγώντας τον τελικά στο νοσοκομείο, σε νευρικό κλονισμό. Ακόμα και την τελευταία ημέρα στο σετ, την ώρα που ο ηθοποιός επιχείρησε να τον χαιρετήσει ευγενικά, εκείνος τον ‘αγγιξε σε ανάρμοστο σημείο κάνοντας «βρώμικα» σχόλια. Η εμπειρία οδήγησε τον Ρόμπινσον να παρατήσει την ηθοποιία και να στραφεί στη συγγραφή σεναρίων και στη σκηνοθεσία, γνωρίζοντας την αναγνώριση με την πολυβραβευμένη ταινία του, «Ο Φίλος μου κι Εγώ», του 1987.

Ο Ρόμπινσον δεν ήταν ο μόνος που είχε προβλήματα στα γυρίσματα με τον Τζεφιρέλι. Η χημεία ανάμεσα στη Χάσεϊ και τον Γουάιτινγκ μεταφέρθηκε και εκτός οθόνης, με την αείμνηστη ηθοποιό να σημειώνει το 2018 ότι «πριν τα γυρίσματα δεν είχα πάει με άνδρα, αλλά ο Λέοναρντ κι εγώ πιανόμασταν χέρι-χέρι και γίναμε ζευγάρι σε μια εποχή όπου μια 15χρονη δεν επιδιδόταν στις σεξουαλικές ασυδοσίες οι οποίες είναι συνηθισμένες για τις σημερινές έφηβες».

Για πολλά χρόνια, η Χάσεϊ επαινούσε τις σκηνοθετικές αρετές του Τζεφιρέλι, χαρακτηρίζοντάς τον ως «ιδιοφυΐα», που επέλεγε τον κατάλληλο ηθοποιό για τον κατάλληλο ρόλο και μετά τον άφηνε να εξελίξει την ερμηνεία του όπως εκείνος ήθελε. Αλλά όλα αυτά ανατράπηκαν το 2023, όταν η ηθοποιός, μαζί με τον τότε συμπρωταγωνιστή της, κατέθεσαν μήνυση εναντίον της εταιρείας παραγωγής της ταινίας σε δικαστήριο της Σάντα Μόνικα στην Καλιφόρνια.

Σύμφωνα με τη μήνυση, η Χάσεϊ και ο Γουάιτινγκ ισχυρίστηκαν ότι είχαν υποστεί βαθιά ψυχολογικά τραύματα από τις πράξεις και τις σκηνοθετικές αποφάσεις του Τζεφιρέλι, τις οποίες χαρακτήρισαν ισοδύναμες με «σεξουαλική εκμετάλλευση και διανομή γυμνών σκηνών μεταξύ ανηλίκων». Τον κατηγόρησαν ότι παρά τις διαβεβαιώσεις του ότι η κάμερα δεν θα τους έδειχνε γυμνούς στην επίμαχη ερωτική σκηνή, το στήθος της Χάσεϊ και οι γλουτοί του Γουάιτινγκ φαίνονται ξεκάθαρα – κάτι πρωτόγνωρο για σεξπιρική διασκευή της εποχής.

Παρά την αρνητική της εμπειρία στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», η Χάσεϊ συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη και πάλι, εννέα χρόνια αργότερα, για το θρησκευτικό τηλεοπτικό δράμα «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», ερμηνεύοντας την Παναγία. Μέχρι το 2018, γράφει η Telegraph, η ηθοποιός επεφύλασσε μόνο επαίνους για το σκηνοθετικό ταλέντο του Τζεφιρέλι. Φέρεται να του είχε πει πως αν ήταν στο χέρι της, θα γύριζε μόνο δικές του ταινίες – αν και παραδεχόταν την τραυματική εμπειρία της απότομης φήμης την οποία απέκτησε από την ταινία.

Ολα αυτά άλλαξαν δραματικά μετά τον θάνατο του σκηνοθέτη το 2019. Στην κοινή αγωγή τους εναντίον της εταιρείας παραγωγής, Paramount Pictures, οι δύο ηθοποιοί ζητούσαν αποζημίωση 500 εκατ. δολαρίων (479 εκατ. ευρώ) για «σωματική και σοβαρή ψυχική οδύνη και συναισθηματική δυσφορία». Ισχυρίσθηκαν ότι εκείνος εκμεταλλεύθηκε το νεαρό της ηλικίας τους, σε μια εποχή όπου δεν υπήρχε το κίνημα #MeToo.

Ο γιος του Τζεφιρέλι, Πίπο, κατηγόρησε τους δύο ηθοποιούς για υποκρισία, λέγοντας: «περίμεναν 55 χρόνια για να κάνουν τις καταγγελίες τους, ενώ μέχρι το θάνατο του πατέρα μου, τον εκθείαζαν διαρκώς». Η μήνυση απορρίφθηκε τον Μάιο του 2023, με την αιτιολογία της παραγραφής, αλλά και του γεγονότος ότι η ερωτική σκηνή της ταινίας δεν διέθετε «αρκούντως σεξουαλικές υπόνοιες» ώστε να θεωρηθεί ως προϊόν παιδικής πορνογραφίας.

Η Χάσεϊ είχε δηλώσει στο περιοδικό Variety: «Θεωρούσαμε πως κάναμε τέχνη, καθώς το γυμνό ήταν συνηθισμένο στο σινεμά, αλλά τόσο η μητέρα μου, όσο και οι φίλες μου γνώριζαν κατά βάθος ότι ήταν μια τραυματική εμπειρία για μένα – έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή μου, καθώς ένιωθα ότι δεν μπορούσα να αρνηθώ, και το ίδιο ισχύει και για τον Λέοναρντ».

Ο ρόλος μπορεί να έκανε τη Χάσεϊ διάσημη, αλλά δεν είναι σαφή τα οφέλη που η ίδια αποκόμισε. Η αμοιβή της ήταν αμελητέα (1.500 λίρες – 1.800 σημερινά ευρώ) και ο χωρίς ο ρόλος να προωθήσει ουσιαστικά την καριέρα της.

Οι εμπειρίες της Χάσεϊ, του Γουάτινγκ και του Ρόμπινσον στα γυρίσματα του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» δικαίως, ίσως, έπληξαν το κύρος του Τζεφιρέλι μετά το θάνατό του. Αλλά, όπως επισημαίνει η Telegraph, η διαχρονική λατρεία του κοινού προς την ταινία είναι μια ακόμα απόδειξη της θεωρίας ότι δημιουργοί με άθλιους χαρακτήρες είναι σε θέση να παράγουν εμβληματική τέχνη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News