Η χώρα του οξύμωρου: Εννέα στους δέκα Ελληνες είναι υπέρ των ξένων επενδύσεων, έξι στους δέκα Ελληνες πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε μικρότερο δημόσιο τομέα, είναι υπέρ των αποκρατικοποιήσεων και πιστεύουν ότι «το κράτος επεμβαίνει υπερβολικά και δεν επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα να δημιουργήσει πλούτο και θέσεις εργασίας», αλλά την ίδια στιγμή ένας στους τρεις Ελληνες προτιμά μια δουλειά στο Δημόσιο και έξι στους 10 θα επέλεγαν μια δουλειά με μέτριο μισθό, μικρές προοπτικές εξέλιξης, αλλά σταθερότητα!
Οι παραπάνω θέσεις και απόψεις αποτελούν ορισμένα μόνο από τα πλούσια ευρήματα του «Τι πιστεύουν οι Ελληνες», της νέας μεγάλης πανελλαδικής έρευνας της διαΝΕΟσις που διεξήχθη για πέμπτη φορά και αποκαλύπτει τάσεις, στάσεις και αντιλήψεις της ελληνικής κοινωνίας μέσα από περισσότερα από 200 σημαντικά ερωτήματα.
Πού βρισκόμαστε σήμερα στα βασικά θέματα που απασχολούν την κοινωνία και την οικονομία μας, σε σχέση με το πού βρισκόμασταν πέντε χρόνια πριν; Βλέπουμε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία ή όχι; Θεωρούμε ότι η κρίση έχει τελειώσει; Τι πιστεύουμε για τον ρόλο της γυναίκας; Ποιες είναι οι σημαντικότερες αξίες μας και τα βασικά συναισθήματά μας;
Η φετινή έρευνα διενεργήθηκε τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2019 σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών MARC. Τα πλήρη αποτελέσματά της, μαζί με πλούσιο συνοδευτικό υλικό, είναι διαθέσιμα στο dianeosis.org.
Στους άνδρες, το ποσοστό όσων νιώθουν αισιόδοξοι είναι το ίδιο με το ποσοστό όσων νιώθουν ανασφαλείς (24% περίπου).
Στις γυναίκες, το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι «νιώθουν ανασφάλεια» είναι 10% περισσότερο από το ποσοστό όσων «νιώθουν αισιοδοξία» (32% έναντι 22,1%).
Οικονομική βελτίωση και προσαρμογή
• Το 2018 το 52% των πολιτών δήλωναν πως «τα βγάζουν πέρα δύσκολα» ή «δεν τα βγάζουν πέρα». Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 38%.
• Το ποσοστό όσων δηλώνουν «σχετικά άνετοι οικονομικά» έχει αυξηθεί από το 5,5% του πληθυσμού στο 14,2%.
• 62% πιστεύουν ότι η φορολογία πρέπει να είναι χαμηλή, έστω και αν υπάρχει λιγότερη κρατική μέριμνα (τον Απρίλιο του 2015 το ποσοστό των πολιτών που το πίστευαν αυτό, ήταν μόλις 39,2%).
• Οι μισοί Ελληνες εξακολουθούν να θεωρούν ότι πρέπει να παίρνουμε σύνταξη πριν από τα 60.
• Μόνο 43% θεωρούν ότι η σύνταξή τους είναι εξασφαλισμένη.
• 1 στους 4 Ελληνες (και το 41,6% των Ελλήνων ηλικίας 25-39) θεωρεί ότι δεν θα πάρει σύνταξη ποτέ.
Οι Ελληνες και τα μνημόνια
-8 στους 10 Ελληνες πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν έχει βγει από τα μνημόνια.
-8 στους 10 Ελληνες πιστεύουν ότι το βιοτικό τους επίπεδο δεν αναμένεται να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα.
-7 στους 10 Ελληνες πιστεύουν ότι τα μνημόνια ήταν εφεύρημα των Ευρωπαίων για να εκμεταλλευτούν τη χώρα μας.
8 στους 10 Ελληνες πιστεύουν ότι τα μνημόνια έκαναν περισσότερο κακό παρά καλό στην ανάπτυξη της χώρας.
5 στους 10 Ελληνες πιστεύουν ότι μπορούσαμε και μόνοι μας να ξεπεράσουμε την κρίση.
Αλλά:
-8 στους 10 πιστεύουν ότι με τα μνημόνια υποχρεωθήκαμε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις που δεν θα κάναμε ποτέ μόνοι μας.
-6 στους 10 πιστεύουν ότι τα μνημόνια ήταν αναγκαίο κακό λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας.
Οι Ελληνες και η Ευρωπαϊκή Ενωση
Ο αυξανόμενος αντιευρωπαϊσμός και η επιφυλακτικότητα που είχε καταγραφεί ως προς τις σχέσεις της χώρας με την Ε.Ε. το 2015-2016 έχει πλέον αντιστραφεί εντελώς.
• 67% των Ελλήνων πολιτών συμφωνούν ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί πρόοδο και είναι αναγκαία η παραμονή της Ελλάδας σε αυτήν».
• 64,5% αποτιμούν τη συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. «θετικά» ή «μάλλον θετικά».
• Πάνω από το 85% των Ελλήνων πιστεύουν ότι σε δέκα χρόνια η Ελλάδα θα εξακολουθεί να είναι μέλος της Ε.Ε. και μέλος της ευρωζώνης.
Ιδεολογία και πολιτική
• Ο φιλελευθερισμός και ο σοσιαλισμός είναι τα δύο δημοφιλέστερα ιδεολογικά ρεύματα στην ελληνική κοινωνία.
• 19,2% των Ελλήνων δηλώνουν φιλελεύθεροι και 17,7% δηλώνουν σοσιαλδημοκράτες.
• Σχεδόν 1 στους 4 Ελληνες (23,8%) δηλώνει ότι ο πατέρας του είναι αυτός που έχει επηρεάσει περισσότερο τις πολιτικές πεποιθήσεις του.
• 43% δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται ελάχιστα ή καθόλου για την πολιτική.
• 27,9% δηλώνουν ότι στο παρελθόν έχουν ψηφίσει μόνο ένα κόμμα, ενώ 15,6% δηλώνουν ότι έχουν ψηφίσει περισσότερα από τρία κόμματα σε εκλογές.
Γυναίκες στην αγορά εργασίας
• 56% των Ελλήνων πιστεύουν ότι οι γυναίκες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες απασχόλησης με τους άνδρες.
• 96,4% θεωρούν ότι «η μητέρα και ο πατέρας πρέπει να έχουν ακριβώς τις ίδιες ευθύνες στη φροντίδα των παιδιών».
Αλλά:
• 26% των Ελλήνων ανδρών πιστεύουν ότι «οι άνδρες είναι πιο ικανοί να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις».
• 30% των Ελλήνων θεωρούν πως «όταν οι δουλειές είναι λίγες, οι άνδρες πρέπει να έχουν προτεραιότητα».
• 54,2% (και το 52,7% των γυναικών) κρίνουν ότι «οι γυναίκες πρέπει να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην οικογένεια από ό,τι στην καριέρα».
Κοινωνία, αξίες και η θέση μας στον κόσμο
• Οι ερωτηθέντες χαρακτηρίζουν σημαντικότερη απειλή για το μέλλον της Ελλάδας το δημογραφικό.
• Δηλώνουν πως έχουν κατά μέσο όρο 1,39 παιδιά.
• Δηλώνουν ότι θα ήθελαν, ωστόσο, να κάνουν κατά μέσο όρο 2,81 παιδιά έκαστος (πολύ παραπάνω από το όριο αναπλήρωσης που είναι περίπου 2,1).
• Η δικαιοσύνη και η ελευθερία ιεραρχούνται ως οι σημαντικότερες σε αξίες – η αλληλεγγύη, η ισότητα και η ασφάλεια έρχονται πολύ χαμηλότερα στη λίστα.
• 71,5% πιστεύουν ότι «το δικαστικό σύστημα δεν αντιμετωπίζει τους πολίτες ως ίσους».
• 64,7% πιστεύουν ότι οι πολίτες δεν ζουν «σε ασφαλές περιβάλλον».
Η άποψη ότι τα παιδιά των νόμιμων μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα πρέπει να λαμβάνουν άμεσα την ελληνική υπηκοότητα έχει υποχωρήσει από το 75,2% τον Απρίλιο του 2015 στο 58% τον Δεκέμβριο του 2019.
Το 76,5% των Ελλήνων πιστεύουν ότι «στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζονται οι άξιοι, ενώ 18,6% πιστεύουν ότι το πολιτικό μέσο έχει μεγαλύτερη σημασία στην επιτυχία κάποιου στην Ελλάδα σήμερα – προτίμηση που ιεραρχείται στη δεύτερη θέση μετά τις ικανότητες.
Tέλος, 33,1% των Ελλήνων δηλώνουν ότι καπνίζουν, 61,5% ότι ασκούνται σωματικά, 74,1% βλέπουν τηλεόραση καθημερινά, 76,3% χρησιμοποιούν πιστωτικές κάρτες και 14,3% (40,3 των αγροτών!) δηλώνουν ότι δεν καταναλώνουν κρέας.
«Η ελληνική κοινωνία αφήνει πίσω της μια τραυματική δεκαετία και πορεύεται με τις αντιφάσεις και τους κοινούς τόπους της, με τη συνύπαρξη παράδοσης και νεωτερικότητας, ρεαλισμού και ανορθολογισμού, αισιόδοξη αλλά και ανήσυχη, με λιγότερες αυταπάτες για το μέλλον της».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News