Ο Χιούγκο Ντίξον, διακεκριμένος δημοσιογράφος, οικονομικός αναλυτής και κεντρικό πρόσωπο σε καμπάνιες κατά του Brexit και την κλιματική αλλαγή, θα μιλήσει το Σάββατο 28 Μαΐου στο TEDxAthens. Παρότι γνωρίζει καλά την Ελλάδα, αυτή τη φορά δεν θα αναφερθεί στην οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας ούτε στο ζήτημα την επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα για το οποίο παρενέβη πρόσφατα υπέρ των ελληνικών θέσεων στους Times του Λονδίνου.  

Το θέμα της ομιλίας του βρετανού δημοσιογράφου στο ΚΠΙΣΝ, (όπου θα διεξαχθεί το TEDxAthens) μπορεί να μην αφορά την Ελλάδα, με τη στενή έννοια, αφορά όμως τον καθένα μας. Είναι οικουμενικό γιατί επικεντρώνεται στην κουλτούρα και τον πολιτισμό του σήμερα τον οποίο, αίφνης, είχαμε το χρόνο να ξανασκεφτούμε κατά την ανάπαυλα της πανδημίας. 

Την ώρα που το κύμα της «Μεγάλης Παραίτησης» (The Great Resignation) σαρώνει τις αγορές εργασίας της Δύσης, ο Ντίξον θα μιλήσει στο TEDxAthens για την αδυναμία εκπλήρωσης των πιο ουσιαστικών αναγκών μας, την αναζήτηση νοήματος και την ανάγκη του ανήκειν. Αλλά και για τη σχέση που έχουν όλα αυτά με φαινόμενα όπως η άνοδος του λαϊκισμού και η καταστροφή του περιβάλλοντος 

Λίγο πριν έρθει στην Αθήνα, ο Χιούγκο Ντίξον μίλησε στο Protagon για το θέμα της ομιλίας του, για τον πληθωρισμό και τον λαϊκισμό, για την Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία, την ομιλία Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και τα βήματα που κάνει η χώρα μας μετά τη μαύρη δεκαετία της κρίσης. 

Το πρώτο ερώτημα αφορά αυτά που νιώσαμε μέσα στην πανδημία, όταν είχαμε χρόνο να τα σκεφτούμε. Γιατί ο τρόπος ζωής και η κουλτούρα τού σήμερα μας οδηγεί σε τόσα αδιέξοδα και έχει τόσες παρενέργειες; Η απάντηση του Ντίξον είναι συγκεκριμένη: «Γιατί η σημερινή κουλτούρα είναι υπερβολικά υλιστική και ηδονιστική. Δίνει προτεραιότητα στο χρήμα και την ευχαρίστηση. Αυτά είναι καλά -αλλά όχι αρκετά για μια καλή ζωή γιατί δεν περιλαμβάνουν τις πνευματικές μας ανάγκες».

Ο Ντίξον υποστηρίζει ότι η υλιστική κουλτούρα «οδηγεί σε επιδημία ψυχικών ασθενειών. Οπως γνώριζαν καλά οι Αρχαίοι Ελληνες, το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία. Αυτό ήταν και το νόημα του μύθου του βασιλιά Μίδα. Και καθώς αυτή η κουλτούρα έχει οδηγήσει σε μια εγωιστική κοινωνία, η οποία αδυνατεί να ικανοποιήσει την ανάγκη του ανήκειν, τροφοδοτεί με αυτό τον τρόπο και τη λαϊκιστική αντίδραση».

Περιγράφοντας το μηχανισμό του λαϊκισμού, σημειώνει ότι «οι φανατικοί δεξιοί λαϊκιστές εκμεταλλεύονται την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου, υποδαυλίζοντας το μίσος για τις μειονότητες. Και όσο οι δημοκράτες πολιτικοί αγνοούν την ανάγκη του ανήκειν, οι λαϊκιστές θα συνεχίσουν να κερδίζουν».

«Στην Εύβοια ζήσατε τον προάγγελο όσων ακολουθούν»

Ο ίδιος στέκεται ιδιαίτερα στις επιπτώσεις για το περιβάλλον. «Η υλιστική κουλτούρα κάνει τους ανθρώπους να ξεχνούν ότι εξαρτιόμαστε από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Πιστεύουμε ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από τον πλανήτη γύρω μας και ότι έχουμε κάθε δικαίωμα να τον εκμεταλλευόμαστε προς όφελός μας. Αυτό οδηγεί στον βιασμό του πλανήτη και στην πιο επικίνδυνη επίπτωση, την κλιματική αλλαγή. Στην Ελλάδα ζήσατε το περασμένο καλοκαίρι, με τις πυρκαγιές στην Εύβοια, τον προάγγελο όσων ακολουθούν. Και τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα αν δεν αλλάξουμε γρήγορα πορεία».

«Πρέπει να δημιουργήσουμε νόημα εμείς οι ίδιοι, χωρίς υπερφυσικά δεκανίκια»

Τον ρωτάμε πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη νοήματος που ο ίδιος συνδέει με τη σημερινή κουλτούρα και τον πολιτισμό μας. Μπορεί να ορίσει μια ζωή με περισσότερο νόημα; «Ο ορισμός που θα έδινα είναι η ενασχόληση με πράγματα για τα οποία νοιαζόμαστε και έχουμε λόγους να νοιαζόμαστε. Αυτός ο ορισμός συνδυάζει το πάθος -διότι νοιαζόμαστε για πράγματα- και τη λογική που μπορεί να μας οδηγήσει στο σωστό μονοπάτι. Και έχει πολλά κοινά με την έννοια της “ευδαιμονίας” κατά τον Αριστοτέλη. Αλλά είναι πιο δύσκολο να ανακαλύψεις το νόημα σε μια εκκοσμικευμένη εποχή (post-God world) διότι τόσα πολλά φαντάζουν αβέβαια. Πρέπει να δημιουργήσουμε νόημα εμείς οι ίδιοι, χωρίς υπερφυσικά δεκανίκια» σημειώνει ο Ντίξον.

Κατά τη γνώμη του, η αναζήτηση για το νόημα, συνεπάγεται δουλειά «σε πολλαπλά επίπεδα: στα πανεπιστήμια, τα σχολεία, τις επιχειρήσεις, την πολιτική, τα μέσα ενημέρωσης και τις προσωπικές μας σχέσεις».

Η άλλη πλευρά της δραστηριότητας του Ντίξον είναι αυτή του ανθρώπου που οργανώνει και συμμετέχει σε εκστρατείες για κορυφαία ζητήματα. Είναι ένας από τους αρχιτέκτονες της βρετανικής πρωτοβουλίας Clean Green Initiative που στηρίζει την πράσινη μετάβαση (κυρίως) σε αναπτυσσόμενες χώρες και υπήρξε κεντρικό πρόσωπο της καμπάνιας People’s Vote που ζήτησε ένα νέο δημοψήφισμα για το Brexit στη χώρα του. Αλλά και πριν το δημοψήφισμα, προσπάθησε να αποδομήσει, ως επικεφαλής της δημοσιογραφικής πρωτοβουλίας InFacts, τα ψέματα που διέσπειρε το στρατόπεδο των λαϊκιστών που υποστήριξαν το Brexit. 

Νέο κύμα του λαϊκισμού, κίνδυνος επιστροφής του Τραμπ

Φτάνουμε ξανά στον λαϊκισμό με αφορμή το διεθνές πληθωριστικό τσουνάμι. Τον ρωτάμε γιατί είναι τόσο δύσκολο να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός, όπως είδαμε και κατά τη δεκαετία του 1970, και κυρίως αν βλέπει κίνδυνο για νέο κύμα λαϊκισμού στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. 

«Η αντιμετώπιση του πληθωρισμού είναι ιδιαίτερα δύσκολη γιατί η Δύση έζησε με φθηνό χρήμα για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Η ποσοτική χαλάρωση πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αλλά έχει γίνει εθισμός» επισημαίνει. 

Καθώς, μετά την πανδημία, βιώνουμε το σοκ στην εφοδιαστική αλυσίδα και την απο-παγκοσμιοποίηση από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ντίξον εκτιμά ότι το φθηνό χρήμα που κυλάει στο σύστημα είναι τόσο πολύ, ώστε η Δύση θα δυσκολευτεί πολύ να συμπιέσει τον πληθωρισμό: «Οι κεντρικές τράπεζες άργησαν να δράσουν και υπάρχει ο κίνδυνος να ενσωματωθούν οι πληθωριστικές προσδοκίες, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη τη μείωση του πληθωρισμού».

Με αυτά τα δεδομένα, ο βρετανός δημοσιογράφος λέει ότι «υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αναζωπύρωσης του λαϊκισμού. Η Μαρίν Λεπέν έφτασε πολύ κοντά στη νίκη στις γαλλικές εκλογές. Αν οι εκλογές είχαν γίνει ορισμένους μήνες αργότερα, όταν η κρίση από την άνοδο του κόστους ζωής θα ήταν ακόμη πιο αισθητή στους ψηφοφόρους, ίσως και να είχε κερδίσει. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος, ο Ντόναλντ Τραμπ να επανεκλεγεί σε δύο χρόνια από σήμερα»…

Η ευκαιρία της Ελλάδας απέναντι στον Ερντογάν

Με τον πόλεμο να συνεχίζεται στην Ευρώπη και την Τουρκία να επανέρχεται στις προκλήσεις, ιδίως μετά την ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, τον ρωτάμε αν ο αναθεωρητισμός του Πούτιν μπορεί να ωθήσει τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση να στηρίξουν πιο ενεργά την Ελλάδα απέναντι στην επιθετικότητα του Ερντογάν που έχει παρόμοιες αναθεωρητικές απόψεις με τον ρώσο Πρόεδρο. 

«Ο Ερντογάν δεν κερδίζει και πολλούς φίλους στη Δύση. Αλλά δεν πιστεύω ότι η Δύση θα αποκόψει την Τουρκία. Παραμένει στρατηγικά πολύ σημαντική. Τούτου λεχθέντος, η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, αυτό το μήνα, ήταν καλά δομημένη. Το μήνυμά του ότι η Ελλάδα και η Αμερική πρέπει να δουλέψουν από κοινού για να υπερασπιστούν τη δημοκρατία ήταν ισχυρό» διαπιστώνει ο Ντίξον και βλέπει χώρο για περισσότερες πρωτοβουλίες: 

«Δεν ξέρω αν προγραμματίζεται συνέχεια, αλλά ίσως είναι μια καλή ιδέα να αναπτυχθεί μια κοινή πρωτοβουλία για την αναζωογόνηση της Δημοκρατίας στον 21ο αιώνα -για να είναι ασφαλής τόσο από εσωτερικές λαϊκιστικές επιθέσεις όσο και από εξωτερικές αυταρχικές επιθέσεις».

Πάτε καλά, δεν φτάσατε ακόμα στο ξέφωτο

Με σπουδές φιλοσοφίας, πολιτικής και οικονομικών στην Οξφόρδη, ο Χιούγκο Ντίξον έχει εργαστεί ως δημοσιογράφος στα υψηλότερου κύρους Μέσα Ενημέρωσης του πλανήτη. Ξεκινώντας την καριέρα του από τον Economist, διετέλεσε επί χρόνια υπεύθυνος της διάσημης στήλης οικονομικού σχολιασμού Lex, των Financial Times. Στη συνέχεια, ίδρυσε και διηύθυνε την ηλεκτρονική στήλη Breakingviews που ενσωματώθηκε στο Reuters και έγινε και στην Ελλάδα κάτι σαν «ευαγγέλιο» για τους οικονομικούς αναλυτές τα χρόνια της ελληνικής κρίσης. 

Η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να αξιοποιήσει το ταλέντο των ανθρώπων της στη δημιουργική και ψηφιακή επιχειρηματικότητα και μπορεί να επωφεληθεί από την ανάπτυξη του τουρισμού υψηλής ποιότητας

Με δεδομένη την τεράστια εμπειρία που διαθέτει, τον ρωτήσαμε αν η Ελλάδα ξεμπέρδεψε με την κρίση της περασμένης δεκαετίας και αν θα τα καταφέρει να πετύχει την πολυπόθητη «επενδυτική βαθμίδα», την αξιολόγηση δηλαδή από τους διεθνείς οίκους που θα σημάνει την επιστροφή στο κλαμπ της κανονικότητας, των χωρών που μπορούν να δανείζονται απρόσκοπτα σε περιβάλλον εμπιστοσύνης από τις αγορές. 

Παρότι εκτιμά ότι η Ελλάδα δεν έχει φτάσει ακόμα στο ξέφωτο, ο βρετανός αναλυτής υποστηρίζει ότι η χώρα μας έχει περάσει τον κάβο. «Οι επενδύσεις επιστρέφουν. Η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να αξιοποιήσει το ταλέντο των ανθρώπων της στη δημιουργική και ψηφιακή επιχειρηματικότητα και μπορεί να επωφεληθεί από την ανάπτυξη του τουρισμού υψηλής ποιότητας. Μπορεί επίσης να αποτελέσει κέντρο τόσο για την παραγωγή πράσινης ενέργειας όσο και για την εισαγωγή πράσινης ενέργειας από τη νότια ακτή της Μεσογείου. Τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα για ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς ο πληθωρισμός και τα επιτόκια αυξάνονται. Αλλά η Ελλάδα προστατεύεται εν μέρει γιατί ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρέους της είναι κλειδωμένο σε χαμηλά επιτόκια για μακρές περιόδους» σημειώνει, στο κλείσιμο της συνέντευξης.

---

• Ο Χιούγκο Ντίξον θα μιλήσει το Σάββατο 28 Μαΐου στις 18.55 στο TEDxAthens, στην κεντρική σκηνή του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News