Περισσότερα από δύο χρόνια έχουν περάσει από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού και οι επιστήμονες έχουν μάθει πολλά για το πώς ο Sars-Cov-2  επηρεάζει τον οργανισμό.

Ομως τα συμπτώματα και οι επιπλοκές από τη μακροχρόνια εκδοχή της νόσου, δηλαδή τη μακρά Covid, είναι πολύ λιγότερο γνωστές, όπως γράφει ο Economist.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ έχουν ορίσει τη μακρά Covid ως μία νόσο με συμπτώματα που διαρκούν περισσότερες από τέσσερις εβδομάδες μετά τη μόλυνση.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) από την πλευρά του υποστηρίζει ότι τα συμπτώματα της μακράς Covid εκδηλώνονται συνήθως τρεις μήνες μετά τη μόλυνση με τον κορονοϊό και διαρκούν τουλάχιστον δύο μήνες.

Οι έλληνες ειδικοί, πάλι, χαρακτηρίζουν μακρά Covid τα συμπτώματα που επιμένουν μετά την πάροδο 12 εβδομάδων από τη διάγνωση της λοίμωξης.

Kόπωση, δύσπνοια και δυσκολία συγκέντρωσης είναι τα πιο κοινά συμπτώματα που έχουν όσοι εκδηλώνουν μακρά Covid, για τα οποία δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία και ο κάθε γιατρός επιχειρεί να αντιμετωπίσει με τον καλύτερο τρόπο τα συμπτώματα του ασθενούς του. Τι είναι όμως τελικά η μακρά Covid;

Ο επιπολασμός της νόσου, δηλαδή το πόσο συχνά εκδηλώνεται, είναι δύσκολο να υπολογιστεί και οι πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών ήταν υπερβολικές. Τα CDC εκτιμούν ότι ένας στους δέκα που θα κολλήσουν κορονοϊό, θα αναπτύξει συμπτώματα μακράς Covid για περισσότερο από ένα μήνα μετά τη μόλυνση.

Η Υπηρεσία Εθνικής Στατιστικής της Βρετανίας (ONS) εκτιμά ότι 1,7% άνθρωποι ή το 2,7% του πληθυσμού εκδήλωσαν μακρά Covid έως τις 5 Μαρτίου. Από αυτούς, οι περισσότεροι είχαν συμπτώματα κόπωσης, το 33% είχε δύσπνοια και σχεδόν το 25% ανέφερε μυϊκούς πόνους. Η νόσος είναι πιο συχνή στις γυναίκες και σε άτομα ηλικίας από 35 έως 49 ετών.

Ωστόσο, υπάρχουν στατιστικά προβλήματα ακόμη και σε αυτές τις προσεκτικές καταγραφές. Η κόπωση και οι μυϊκοί πόνοι μπορεί να προκληθούν και από πολλά άλλα αίτια.

Σε έρευνα που είχε κάνει η ΟΝS, είχε φανεί ότι το 3,4% των ατόμων που συμμετείχαν σε μία μελέτη για τα συμπτώματα της μακράς Covid ως ομάδα ελέγχου (δεν είχαν κολλήσει κορονοϊό, αλλά κατέγραφαν καθημερινά οποιοδήποτε σύμπτωμα) είχαν τα ίδια συμπτώματα με αυτούς που είχαν μολυνθεί τους προηγούμενους μήνες με κορονοϊό.

Ετσι, όπως γράφει ο Economist, η μακρά Covid μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, καθώς στην πραγματικότητα είναι ένα μπουκέτο από πολύ διαφορετικά σύνδρομα με κοινή συμπτωματολογία. Επίσης, οποιαδήποτε μολυσματική νόσος μπορεί να έχει σοβαρές και μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Η λοίμωξη Covid μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια ή ακόμη και μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες και την καρδιά. Κάποιες από τις περιπτώσεις που έχουν χαρακτηριστεί ως μακρά Covid, πιθανόν να είναι σύνδρομο μετα-εντατικής θεραπείας, το οποίο μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε παραμένει για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Οι πάσχοντες αντιμετωπίζουν σοβαρή σωματική αδυναμία, βλάβη στους πνεύμονες και προβλήματα στη μνήμη και τη συγκέντρωση, δηλαδή συμπτώματα παρόμοια με αυτά της μακράς Covid.

Ακριβώς όμως επειδή είναι πολλοί αυτοί που έχουν κολλήσει κορονοϊό, ακόμη και αν ένα μικρό ποσοστό εκδήλωνε πραγματικά μακρά Covid, τότε θα υπήρχε πολύ σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Σύμφωνα μάλιστα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περίπου το 80% των ευρωπαίων πολιτών έχει ήδη μολυνθεί από κορονοϊό, δηλαδή περίπου 357 εκατομμύρια πολίτες.

Ποιοι εκδηλώνουν μακρά Covid στην Ελλάδα

Οι ασθενείς που νόσησαν από λοίμωξη Covid-19 και εκδήλωσαν περισσότερα από πέντε συμπτώματα της νόσου έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν σύνδρομο μακράς Covid, σύμφωνα με παρατηρήσεις ελλήνων ειδικών.

Με βάση τα ίδια δεδομένα, υποψήφιοι να εμφανίσουν το σύνδρομο είναι ασθενείς μεγάλης ηλικίας, άτομα με παχυσαρκία, γυναίκες και άτομα με ιστορικό άσθματος. «Ούτε τα παιδιά είναι προφυλαγμένα. Μπορεί να κάνουν long Covid και μάλιστα σε όχι μικρό ποσοστό», ανέφερε η καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας,  Αναστασία Κοτανίδου, κατά τη διάρκεια πρόσφατης επιστημονικής εκδήλωσης του ΕΚΠΑ.

Οπως είπε η ίδια, ακόμη και όταν εκλείψει η πανδημία, θα ακούμε αρκετό καιρό για το σύνδρομο μακράς Covid.

Η συχνότητα του συνδρόμου έχει αναφερθεί σε διαφορετικές μελέτες και ποικίλλει από 2% έως και 30%, ενώ εκτιμάται ότι τρεις στους τέσσερις ασθενείς που χρειάστηκε να νοσηλευθούν λόγω της Covid-19 εμφανίζουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα που επιμένει έξι μήνες μετά την οξεία φάση της νόσου, με συχνότερο την κόπωση.

Για τα παιδιά υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν ότι το σύνδρομο παρατηρείται στο 15% των ατόμων 12 έως 16 ετών. «Η παθοφυσιολογία του συνδρόμου είναι ακόμη άγνωστη. Ενοχοποιείται η φλεγμονή, όμως δεν υπάρχει σαφής παθοφυσιολογική εξήγηση. Τα συμπτώματα είναι άπειρα», εξηγεί η κυρία Κοτανίδου.

Η καθηγήτρια αναφέρθηκε και σε μεγάλη πολυκεντρική μελέτη σε 56 χώρες και σε περισσότερους από 3.500 ασθενείς με long Covid. Στη μελέτη καταγράφηκαν 205 συμπτώματα μακράς Covid και το 70% των συμμετεχόντων εμφάνιζε περισσότερα από εννέα συμπτώματα της πάθησης.

Η κυρία Κοτανίδου τόνισε επίσης ότι οι ασθενείς που νοσηλεύθηκαν με Covid-19 πρέπει ένα μήνα μετά να εξετάζονται από γιατρό, ενώ όσοι ανέρρωσαν θα πρέπει να υποβάλλονται σε επανέλεγχο τρεις μήνες μετά τη διάγνωση και να απευθύνονται με το παραμικρό σύμπτωμα σε ειδικό γιατρό, όπως είναι οι γιατροί των ιατρείων long Covid.

«Να μη θεωρούμε για τους ασθενείς που έχουν περάσει την Covid-19 και αναφέρουν συμπτώματα, ότι πρέπει να τους παραπέμψουμε σε ψυχίατρο. Πρέπει να τους πιστέψουμε. Το ότι δεν υπάρχει εξέταση που να επιβεβαιώνει τα συμπτώματά τους δεν σημαίνει ότι λένε ψέματα. Πρέπει οπωσδήποτε να τους βοηθήσουμε, γιατί είναι πολύ επίπονα αυτά που βιώνουν», καταλήγει η ίδια.

Στη χώρα μας, πάντως, λειτουργούν περισσότερα από 30 ιατρεία για μακρά Covid, στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία. Δείτε αναλυτικά τη λίστα εδώ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News