Πριν από όχι πολλά χρόνια η Πλατεία της Επανάστασης στην Αβάνα ήταν κατάμεστη από αμερικανούς τουρίστες, οι οποίοι έπεφταν ο ένας πάνω στον άλλον, ποζάροντας με φόντο την εμβληματική προσωπογραφία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και προσπαθώντας να εξασφαλίσουν μια κούρσα με μια Chevrolet Bel-Air του 1952.

Σήμερα, όμως, εκείνα τα γυαλισμένα αμερικανικά καμπριολέ της δεκαετίας του 1950 που κατέληξαν να αποτελούν κατεξοχήν σήμα κατατεθέν της Κούβας ρημάζουν ακίνητα, καθώς οι εύποροι τουρίστες που κάποτε μετέφεραν έχουν σχεδόν εξαφανιστεί.

Οσο για τους οδηγούς τους, περνούν τις μέρες τους και κατ’ επέκταση τις ζωές τους όπως οι περισσότεροι Κουβανοί: υπομένοντας παρατεταμένες διακοπές ηλεκτροδότησης, περιμένοντας στην ουρά έξω από σουπερμάρκετ, τα ράφια των οποίων είναι σχεδόν άδεια, και βλέποντας φίλους, συγγενείς και γείτονες να μαζεύουν το ελάχιστο βιός τους και να εγκαταλείπουν το νησί.

«Πριν από μια δεκαετία ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κατέπληξε τον κόσμο αποκαθιστώντας τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα και δίνοντας έτσι τέλος σε περισσότερα από 50 χρόνια ψυχροπολεμικής αποξένωσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και μιας χώρας με την οποία κάποτε έφτασαν στα πρόθυρα ενός πυρηνικού πολέμου» γράφουν οι New York Times.

«Επί δυόμισι χρόνια στην Κούβα επικρατούσε άκρατος ενθουσιασμός, εν μέσω ενός αξιοσημείωτου κύματος επενδύσεων και τουρισμού, που τροφοδοτούνταν από συμφωνίες που συνάφθηκαν από μεγάλες αμερικανικές εταιρείες όπως η Google, η AT&T και η Major League Baseball» προσθέτουν στο ρεπορτάζ τους οι απεσταλμένοι της νεοϋορκέζικης εφημερίδας στην Αβάνα και στη Φλόριντα.

«Αλλά η οικονομική κατάρρευση που προκλήθηκε από μια πληθώρα παραγόντων –όπως η σκλήρυνση της πολιτικής των ΗΠΑ από την κυβέρνηση Τραμπ, η κακοδιαχείριση της οικονομίας και ο συντριπτικός αντίκτυπος της πανδημίας– κράτησε μακριά τους επισκέπτες και προκάλεσε μια μεταναστευτική έξοδο επικών διαστάσεων» συμπληρώνουν.

«Η σύγκριση μεταξύ του τότε και του τώρα είναι κυριολεκτικά η μέρα με τη νύχτα» είπε στους New York Times ο Λουίς Μανουέλ Πέρες, ένας 57χρονος πρώην καθηγητής μηχανικής και νυν σοφέρ. Κάποτε δεν προλάβαινε να εξυπηρετεί τουρίστες που ναύλωναν τη Chevrolet του έναντι 40 δολαρίων την ώρα, ενώ σήμερα… κάνει δεν κάνει μια κούρσα την ημέρα.

«Η διαφορά είναι αβυσσαλέα» ανέφερε, και σίγουρα δεν υπερβάλλει, λαμβάνοντας υπόψη πως ο τουρισμός, πάλαι ποτέ βασικός πυλώνας της οικονομίας της Κούβας, κατέρρευσε σχεδόν κατά 50% από το 2017, καθώς οι νέοι κανονισμοί για τις βίζες στις ΗΠΑ δυσκολεύουν πλέον ακόμη και τους Ευρωπαίους να ταξιδεύουν στη νησιωτική χώρα της Καραϊβικής.

«Πολλές από τις χιλιάδες ιδιωτικές επιχειρήσεις που η κουβανική κυβέρνηση επέτρεψε να ανοίξουν τα τελευταία χρόνια αγωνίζονται να επιβιώσουν, αφού έχασαν πληθώρα εργαζομένων από τη μετανάστευση. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι σκουπίδια, καθώς η έλλειψη καυσίμων δεν επιτρέπει την αποκομιδή τους. Πολλοί Κουβανοί το θέτουν λακωνικά: πριν από 10 χρόνια υπήρχε ελπίδα. Τώρα υπάρχει απόγνωση» γράφουν οι δημοσιογράφοι των New York Times.

Οσο για τα βαθύτερα αίτια αυτής της ζοφερής κατάστασης, η κατάρρευση της Κούβας καταδεικνύει τον «υπερμεγέθη» ρόλο που διαδραματίζουν οι ΗΠΑ στην όποια πορεία της χώρας, ενώ το μέλλον διαγράφεται ακόμη πιο δυσοίωνο ενόψει της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο: όπως υπενθυμίζεται στο αμερικανικό δημοσίευμα, ο πρώην και επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ επέλεξε ως υπουργό Εξωτερικών τον κουβανικής καταγωγής γερουσιαστή της Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος τάσσεται υπέρ της σκληρής στάσης απέναντι στην πατρίδα των γονιών του.

«Με βάση πολλά κριτήρια, η Κούβα υφίσταται τη χειρότερη κρίση της από τότε που ο Φιντέλ Κάστρο ανέλαβε την εξουσία, πριν από 66 χρόνια, χειρότερη ακόμη και από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης στέρησε από την Κούβα την κύρια σανίδα σωτηρία της» σημειώνουν οι ΝΥΤ, αναφέροντας ενδεικτικά ότι από τον περασμένο Οκτώβριο έως σήμερα στην Κούβα σημειώθηκαν τρία πανεθνικά μπλακ-άουτ.

Από τότε που ξέσπασε η πανδημία ο πληθυσμός της χώρας έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον 10%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους, περίπου 670.000, μετανάστευσαν στις ΗΠΑ.

Ακόμη και το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας, για το οποίο το κομμουνιστικό καθεστώς περηφανευόταν ότι είχε καταφέρει να το ρίξει σε επίπεδα χαμηλότερα από τα αντίστοιχα των ΗΠΑ, έχει ανέβει. Κάποτε η Κούβα εκθειαζόταν επίσης ως μια από τις λίγες χώρες της Λατινικής Αμερικής που κατάφεραν να εξαλείψουν τον παιδικό υποσιτισμό. Σήμερα, όμως, οι ελλείψεις σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ρύζι και τα φασόλια, αποτελούν τον κανόνα.

«Η αίσθηση της δυστυχίας απέχει πολύ από τον ενθουσιασμό που επικρατούσε το 2016, όταν ο Ομπάμα παρακολούθησε έναν αγώνα μπέιζμπολ στην Αβάνα μαζί με τον κουβανό πρόεδρο Ραούλ Κάστρο» αναφέρεται στο ρεπορτάζ. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν αρκέστηκε, όμως, σε μια επίσκεψη: χαλάρωσε επίσης τη στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην Αβάνα, επιτρέποντας σε αμερικανικά κρουαζιερόπλοια να ελλιμενίζονται στην Κούβα, σε περισσότερες αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ να πετούν εκεί και σε περισσότερους Αμερικανούς να την επισκέπτονται.

Ωστόσο στη συνέχεια ο Ντόναλντ Τραμπ άλλαξε εκ νέου τα δεδομένα: το 2018, μετά από μια σειρά από μυστηριώδεις παθήσεις που διαγνώστηκαν σε αξιωματούχους της πρεσβείας των ΗΠΑ (υποστηρίχθηκε, μάλιστα, ότι επρόκειτο για επιθέσεις από εχθρικό κράτος), διέταξε να επιστρέψουν στα σπίτια τους τόσο πολλοί εργαζόμενοι, που ουσιαστικά έκλεισε την πρεσβεία (με την κυβέρνηση Μπάιντεν να την επαναφέρει σε λειτουργία το 2023).

Στις τελευταίες ημέρες της πρώτης θητείας του ο Τραμπ επανενέταξε, επίσης, την Κούβα στη λίστα με τα κράτη που χορηγούν (σύμφωνα με τις ΗΠΑ) την τρομοκρατία, περιορίζοντας έτσι σημαντικά την ικανότητά της να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά παγκοσμίως.

Οταν ανακλήθηκε η οδηγία που επέτρεπε στα αμερικανικά κρουαζιερόπλοια να ελλιμενίζονται στην Κούβα, ένα πλοίο είχε ήδη πιάσει λιμάνι. Ο 44χρονος σήμερα Τζέιμι Μοράλες, ένας ξεναγός από την Αβάνα, περίμενε στην προβλήτα την αποβίβαση των επιβατών που επρόκειτο να ξεναγήσει στα αξιοθέατα της πόλης, όμως τελικά δεν αποβιβάστηκε κανένας. «Ηταν σαν να σου ρίχνουν έναν κουβά με κρύο νερό στο πρόσωπο: το όνειρο είχε τελειώσει».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News