Foodies και σεφ μπορεί να οργίζονται όταν ανακαλύπτουν ότι μια γεύση, όσο μοναδική ή μεγαλειώδης κι αν είναι, δεν αποτελεί πρωτότυπη δημιουργία που πληροί τις προϋποθέσεις παροχής πνευματικών δικαιωμάτων. Ομως αυτό είναι γεγονός και μάλιστα με απόφαση δικαστική. Ιδού τι συνέβη:

Το 2007, η ολλανδική εταιρεία Levola δημιούργησε ένα προϊόν για επάλειψη με τυρί κρέμα και φρέσκα βότανα και βάφτισε το μείγμα Heksenkaas που σημαίνει «τυρί των μαγισσών». Και φαίνεται ότι αυτό το τυρί έκανε τόσο πολλά «μαγικά» ώστε το 2014, ένα άλλο ολλανδικό τυροκομείο ονόματι Smilde άρχισε να φτιάχνει το Witte Wievenkaas, δηλαδή το «τυρί των σοφών γυναικών», με παρόμοια συστατικά τα οποία, σύμφωνα με την Levola, παράγουν την ίδια γεύση.

Οι δύο τυροκόμοι κατέληξαν στα δικαστήρια, η διαμάχη τους όμως, γράφει το Quartz, προκάλεσε και ένα «φιλοσοφικό» ερώτημα: Μπορεί άραγε μια γεύση να είναι ιδιοκτησία μιας εταιρείας; Η Levola μήνυσε τη Smilde για την παράνομη αντιγραφή του «τυριού των μαγισσών», με τον ισχυρισμό ότι το «τυρί των σοφών γυναικών» αποτελεί παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Ενα «ξόρκι», όμως, ίσως ήταν πιο αποτελεσματικό από την αγωγή…

Η υπόθεση εκδικάστηκε στις 13 Νοεμβρίου, και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η γεύση δεν μπορεί να προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα: Η γεύση των τροφίμων δεν είναι «έργο» σύμφωνα με την έννοια του Ευρωπαϊκού Δικαίου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ισχύουν μόνο για ένα «έργο», δηλαδή για την έκφραση «μιας πρωτότυπης πνευματικής δημιουργίας». Και αυτή η μοναδική έκφραση πρέπει να είναι επακριβώς και αντικειμενικά αναγνωρίσιμη, δηλαδή η πρωτοτυπία της πρέπει να είναι τεχνικά προφανής, όχι μόνο ζήτημα προτίμησης. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί να είναι θέμα γεύσης.

Ακόμη, οι γεύσεις είναι εκ φύσεως υποκειμενικές. Η απόφαση εξηγεί:

«Αντίθετα, για παράδειγμα, από ένα λογοτεχνικό, εικονογραφημένο, κινηματογραφικό ή μουσικό έργο, το οποίο είναι μια ακριβής και αντικειμενική έκφραση, η ταυτότητα της γεύσης ενός προϊόντος διατροφής αναγνωρίζεται ουσιαστικά με βάση την αίσθηση και την εμπειρία της γεύσης, οι οποίες είναι υποκειμενικές και μεταβλητές. Μεταξύ άλλων, εξαρτώνται από παράγοντες, οι οποίοι αφορούν ειδικά το άτομο που δοκιμάζει το υπό εξέταση προϊόν, όπως η ηλικία, οι διατροφικές προτιμήσεις και οι καταναλωτικές συνήθειές του, καθώς και το περιβάλλον ή το πλαίσιο στο οποίο καταναλώνεται το προϊόν».

Δύο άτομα που δοκιμάζουν «τυρί των μαγισσών» και «τυρί των σοφών γυναικών» μπορεί να βιώσουν αυτές τις δύο νοστιμιές ως παρόμοιες ή διαφορετικές και δεν υπάρχουν τεχνικές μέτρησης για να αποφασιστεί τι από τα δύο είναι σωστό. Η γεύση, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα διότι «σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση της επιστημονικής ανάπτυξης δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με τεχνικά μέσα ακριβής και αντικειμενική ταυτοποίηση της γεύσης ενός προϊόντος διατροφής που να της επιτρέπει να διακρίνεται από τη γεύση άλλων προϊόντων του ίδιου είδους», κατέληξε το δικαστήριο.

Έτσι, ο Levola, ο παραγωγός του «τυριού των μαγισσών», θα πρέπει τώρα να ζήσει με την ύπαρξη του «τυριού των σοφών γυναικών», ανεξάρτητα από το αν ο Smilde, ο παραγωγός του, σέβεται ή όχι την αρχική δημιουργία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News