Επιστροφή από Ιαπωνία. Τρία αεροπλάνα, 16 ώρες πτήσης, 26 ώρες συνολικού ταξιδιού. Δεν έχω κουράγιο να το κάνω πάλι σύντομα. Θα επιστρέψω στη Ματσουγιάμα τον Ιανουάριο και θα μείνω αρκετούς μήνες εκεί αλλά ως τότε δεν θέλω να ξαναμπώ σε αεροπλάνο (ναι καλά, σιγά μην το γλιτώσω), ακόμα και αν είναι  στην πρώτη θέση που βρέθηκα τελευταία στιγμή στην τρίτη πτήση.

Καθώς κοιτάζω έξω από το παράθυρο και βλέπω τα επίγεια φώτα από ύψος 12 χιλιομέτρων, σκέφτομαι ότι στα μάτια ενός παρατηρητή στο διάστημα, το φως από τις πόλεις τη νύχτα είναι το μόνο αποδεικτικό στοιχείο της ύπαρξής μας και οι τεχνολογίες φωτισμού είναι τα μόνα ορατά ανθρώπινα προϊόντα. Στο διαδίκτυο μπορείς να βρεις τέτοιες νυχτερινές φωτογραφίες από δορυφόρους, οι οποίες μας δείχνουν στην ουσία τις πιο αναπτυγμένες περιοχές του πλανήτη όσον αφορά την οικονομική και βιομηχανική δραστηριότητα. Ωραίο παράδειγμα η κορεατική χερσόνησος… τίγκα στο φως η νότια… μαύρο σκοτάδι η βόρεια.

Οι τεχνολογίες έχουν σίγουρα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Από την καύση ελαίων και αερίων πήγαμε στον λαμπτήρα πυράκτωσης όταν ο ηλεκτρισμός μπήκε στη ζωή μας. Η επόμενη τεχνολογία που υιοθετήθηκε για τον εξωτερικό φωτισμό ήταν αυτή με βάση τον υδράργυρο (χαμηλής πίεσης φθορισμού στη δεκαετία του '30 και υψηλής πίεσης στη δεκαετία του '50). Αλλά οι πηγές φωτός που κυριάρχησαν στον εξωτερικό φωτισμό λόγω της φωτεινής αποτελεσματικότητας ρεκόρ που επιδείκνυαν, ήταν οι λαμπτήρες εκκένωσης ατμών νατρίου.

Ειδικά οι λαμπτήρες νατρίου χαμηλής πίεσης φτάνουν τα 200 ​​lumen ανά Watt λόγω του ότι η μονοχρωματική τους κίτρινη εκπομπή φωτός στα 589 νανόμετρα είναι κοντά στην κορυφή της φωτοοπτικής καμπύλης ευαισθησίας του ανθρώπινου ματιού. Αυτή η καμπύλη δείχνει σε ποια χρώματα είναι πιο ευαίσθητο το ανθρώπινο μάτι… σε συνθήκες αρκετού φωτός η μέγιστη ευαισθησία είναι στο πρασινοκίτρινο (555 nm) και γι’ αυτό βλέπεις εργάτες ή ποδηλάτες να φορούν ανάλογα γιλέκα για την ασφάλεια τους.

Ακόμα και οι λαμπτήρες νατρίου σε υψηλή πίεση ξεπερνούν τα 100 lm/W που είναι καλύτερη αποδοτικότητα απο τους περισσότερους λαμπτήρες ατμών υδραργύρου. Γι’ αυτό και κυριάρχησαν στον εξωτερικό φωτισμό, μιας και στους δρόμους για παράδειγμα, μας νοιάζει απλά να έχουμε αρκετό φως και ας είναι κίτρινο.

Μια ματιά από το παράθυρο του αεροπλάνου επαληθεύει το γεγονός ότι το νάτριο είναι ο αδιαφιλονίκητος βασιλιάς του εξωτερικού φωτισμού, και με τεχνολογίες πηγών φωτός που βασίζονται σε αυτό το στοιχείο, κυριαρχεί στο στολισμένο πρόσωπο της Γης το βράδυ και σχεδόν σε κάθε μεγάλη πόλη.

Σήμερα υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα για τη χρήση λαμπτήρων μεταλλικών αλογονιδίων (MH) ή για LED σε εξωτερικούς χώρους, και ένα απο αυτά τα επιχειρήματα είναι η ανάγκη για μπλε εκπομπές (ψυχρό λευκό) διότι το μπλε φως ενισχύει την περιφερειακή μας όραση η οποία ειναι σημαντική για την ασφάλεια μας.

Είναι επίσης αλήθεια ότι το φως που φθάνει τους ουρανούς σημαίνει (φωτο)ρύπανση που επηρεάζει τις ζωές όλων των έμβιων όντων και γι' αυτό υπάρχει πίεση από διάφορες ομάδες για την ελαχιστοποίηση αυτής της ρύπανσης τόσο για οικονομικούς όσο και για περιβαλλοντικούς λόγους. Ίσως σε μερικές δεκαετίες αυτό θα επιτευχθεί και το φως θα κατευθύνεται μόνο προς τους χώρους των δραστηριοτήτων μας και όχι προς τα πάνω.

Αλλά τι συναρπαστική σκέψη είναι αυτή για την περίοδο που ζούμε. Έναν αιώνα πριν και ίσως έναν αιώνα από τώρα, ο πλανήτης μας δεν φαινόταν και δεν θα φαίνεται έτσι το βράδυ. Κάθε φορά που ταξιδεύουμε με αεροπλάνο το βράδυ, αυτό που βλέπουμε είναι ένα κυριολεκτικά μοναδικό θέαμα, τη Γη στολισμένη να μας χαιρετά… το ανθρώπινο είδος να λέει είμαστε εδώ… και την ιστορία να μας θυμίζει ότι είμαστε όλοι μοναδικοί.

Για την μοναδική παγκόσμια περίπτωση του φωτισμού της Αθήνας όπως φαίνεται από το διάστημα (ναι είχαμε ακόμα και σε αυτό το θέμα ιδιαιτερότητα) διαβάστε το άρθρο αυτό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News