Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται για να είναι πιο ευτυχισμένοι από άλλους. Αλλά είτε είστε από τους ανθρώπους που τραγουδούν στο ντους και χορεύουν στη βροχή, είτε έχετε μια κλίση προς την κατήφεια, η ικανοποίηση δεν είναι κάτι που απλώς μας συμβαίνει, λέει η επιστήμη. Ερευνες δείχνουν ότι όλοι μπορούμε να αλλάξουμε τις συνήθειές μας για να φέρουμε την ευτυχία στη ζωή μας.

Δείτε, λοιπόν, τις κορυφαίες συμβουλές της ομάδας των συντακτών του BBC Future για περισσότερη ευτυχία.

Δείξτε την αγάπη σας στους φίλους σας μεγαλώνοντας

Η φιλία ωφελεί τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας, αλλά αργότερα στη ζωή, μπορεί να γίνει μια ιδιαίτερα σημαντική πηγή ευτυχίας. Οι ηλικιωμένοι συρρικνώνουν, συνήθως, τα κοινωνικά τους δίκτυα για να δώσουν προτεραιότητα στο να περνούν χρόνο με εκείνους που τους γνωρίζουν καλά. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι είναι καλή ιδέα να παραμένουμε ανοιχτοί σε νέες φιλίες, καθώς μας προσφέρουν ελαφρώς διαφορετικά οφέλη από ό,τι οι οικογενειακές σχέσεις, οι οποίες μπορεί να βασίζονται σε υποχρεώσεις, σημειώνει το BBC. Με δεδομένο, δε, ότι οι φιλίες είναι εθελοντικές, μη υποχρεωτικές σχέσεις που μπορούν να ξεκινήσουν ή να τελειώσουν ανά πάσα στιγμή, τείνουν να είναι πιο διασκεδαστικές και λιγότερο τεταμένες ή φορτισμένες.

Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να αντιμετωπίζουν μια σειρά από εμπόδια που δυσκολεύουν τις νέες γνωριμίες, με κάποιους τρόπους όμως, θα μπορούσε να είναι πιο εύκολο για έναν ηλικιωμένο να κάνει φίλους: με τα χρόνια η προσωπικότητά του ωριμάζει, αποκτά περισσότερες κοινωνικές δεξιότητες, η οπτική του γίνεται πιο χαρούμενη και ο ίδιος τείνει να γίνεται πιο ευχάριστος. Η προσπάθεια, εξάλλου, να διατηρούμε ποιοτικές φιλικές σχέσεις καθώς μεγαλώνουμε αξίζει τον κόπο, καθώς τα πλεονεκτήματα εκτείνονται πέρα ​​από την απλή ψυχολογική ευεξία: βελτιώνουν επίσης τη γνωστική μας λειτουργία και τη σωματική μας υγεία. Στην πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν σταθερά ότι οι φιλίες είναι εξίσου σημαντικές με τους οικογενειακούς δεσμούς για την πρόβλεψη της ευημερίας στην ενήλικη ζωή και την τρίτη ηλικία.

Και αν είστε από τους ανθρώπους που δυσκολεύονται να κάνουν φίλους, το να μοιραστείτε ένα γεγονός, που προκαλεί δέος, όπως για παράδειγμα η ολική έκλειψη ηλίου που έγινε πέρσι στη Βόρεια Αμερική, είναι ένας τρόπος για να νιώσετε πιο κοντά με τους ανθρώπους γύρω σας ενώ παράλληλα θα σας εμπνεύσει και κάποια θετικά συναισθήματα στην πορεία.

Ασκηθείτε στο να «συμμερίζεστε τη χαρά του άλλου»

Η συμπόνια είναι γνωστό θεμέλιο της αληθινής φιλίας. Η ενσυναίσθηση, το να συμμεριζόμαστε τον «πόνο του άλλου», μας βοηθά να δημιουργούμε ισχυρούς δεσμούς όταν οι φίλοι μας χρειάζονται βοήθεια. Υπάρχει, ωστόσο, και μια αντίθετη κατάσταση, που είναι εξίσου σημαντική, αν και σχετικά άγνωστη, «το να συμμερίζεσαι τη χαρά του άλλου» («confelicity»), όπως έγραψε ο Ντέιβιντ Ρόμπσον  στο BBC.

Σημαίνει «κοινή ευτυχία», είναι μια υποτιμημένη πτυχή των καλών σχέσεων και είναι εξίσου σημαντική με τη συμπόνια για τη διατήρηση των φιλιών, σύμφωνα με πολλές μελέτες.

Το να υποστηρίζει κανείς με ενθουσιασμό τα καλά νέα ενός φίλου –και το να κάνει ερωτήσεις σχετικά με αυτά – είναι βασικό στοιχείο της φιλίας. Αν αντιδράσετε πολύ παθητικά –ή υποτιμήσετε ενεργά την επιτυχία του φίλου σας, διατρέχετε τον κίνδυνο να καταστρέψετε τη σχέση.

Ασχοληθείτε με τον εθελοντισμό

Είναι σχεδόν κλισέ το να λες ότι κάνοντας κάτι για κάποιον άλλο σε κάνει να νιώθεις καλύτερα, αλλά όσο περισσότερα μαθαίνεις για τον αλτρουισμό, τόσο περισσότερο φαίνεται ισχύει. Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι ο εθελοντισμός μπορεί να βοηθήσει ακόμη και σε σοβαρές καταστάσεις, όπως ο χρόνιος πόνος και η κατάθλιψη.

Μια μελέτη του 2002, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι ομοιοπαθείς εθελοντές που ανέλαβαν να βοηθήσουν άλλους που πάλευαν με χρόνιο πόνο είδαν την ένταση του δικού τους πόνου να μειώνεται όσο εργάζονταν εθελοντικά. Ακόμη, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η φροντίδα των ζώων μπορεί να βελτιώσει την υγεία μας και η φροντίδα των φυτών εσωτερικού χώρου μπορεί να συνεισφέρει στην ευημερία μας, ειδικά σε μεγάλη ηλικία.

Ορισμένοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συνταγογραφούν, πλέον, ακόμη και τον εθελοντισμό ως μια ιδιαίτερα αποτελεσματική μορφή «κοινωνικής συνταγογράφησης», δηλαδή συνταγές που συνδέουν τους ανθρώπους με τους πόρους και τις δραστηριότητες της κοινότητας. Το να στέλνεις ανθρώπους να κάνουν οτιδήποτε, από μαθήματα τέχνης έως ομάδες ποδηλασίας, και να τους προσφέρεται βοήθεια με το φαγητό και τους λογαριασμούς θέρμανσης, αποδεικνύονται όλο και πιο έγκυρες παρεμβάσεις υγείας, που θα μπορούσαν επίσης να μειώσουν την πίεση στις υπηρεσίες υγείας.

Συνδεθείτε με τους προγόνους σας

Οι έρευνες δείχνει ότι η ενασχόληση με την καταγωγή μας μπορεί να έχει βαθιά ψυχολογικά οφέλη. Οι οικογενειακές ιστορίες για την αντιμετώπιση των αντιξοοτήτων, για παράδειγμα, μπορούν να ενδυναμώνουν όταν μεταβιβάζονται στις νέες γενιές.

Η Σούζαν Μ. Μουρ, ομότιμη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Swinburne, της Μελβούρνης, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που γνωρίζουν περισσότερα για την οικογενειακή τους ιστορία έχουν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης και ευημερίας. Η ενασχόληση με την έρευνα του γενεαλογικού σας δέντρου μπορεί να οδηγήσει στο να νιώσετε ότι έχετε περισσότερο έλεγχο της ζωής σας, παράλληλα με μια βαθύτερη κατανόηση της θέσης σας στον κόσμο.

Μπορεί επίσης να σας δώσει μια επιβεβαιωτική αίσθηση προοπτικής και ευγνωμοσύνης, γνωρίζοντας ότι η ζωή σας σήμερα έγινε δυνατή χάρη στους αγώνες και το σθένος των προκατόχων σας για λογαριασμό εκείνων που έρχονται μετά από αυτούς.

Γράψτε μια λίστα

Το να μετράτε σε πόσα πράγματα είστε ευλογημένοι είναι μια πανάρχαια συμβουλή, που στηρίζεται σε μια απλή μεν αλλά καλά τεκμηριωμένη παρέμβαση. Αποδεικνύεται ότι η σύνταξη μιας λίστας με τρία καλά πράγματα που μας έχουν συμβεί μπορεί να τονώσει τη διάθεσή μας. Είτε πρόκειται για ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή, όπως η επιτυχία σε μια σημαντική εξέταση ή η γέννηση ενός μωρού, είτε για κάτι φαινομενικά ασήμαντο, όπως η συνάντηση με έναν παλιό φίλο ή το να απολαύσει κανείς ένα ωραίο φως νωρίς το βράδυ κάνοντας βόλτα, υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών που υποδηλώνει ότι μπορούν να βελτιώσούν την ευημερία μας.

Επιθυμώντας διασκεδαστικές δραστηριότητες

Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από μια γραφική διαδρομή, με τον αέρα στα μαλλιά σας, μερικές μελωδίες στο στερεοφωνικό και την ελευθερία του ανοιχτού δρόμου μπροστά σας. Τώρα, λοιπόν, ακόμα και οι ποντικοί μπορούν να απολαμβάνουν ένα μέρος αυτού του παραδείσου «εποχούμενοι»! Ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια, δίδαξαν τα ποντίκια στο εργαστήριο να οδηγούν αυτοκινητάκια από διάφανο ακρυλικό υλιό Perspex.

Οι ποντικοί κατέκτησαν γρήγορα αυτή τη νέα δεξιότητα και σύντομα πηδούσαν με ενθουσιασμό στα αυτοκίνητα , προετοιμάζοντας το επόμενο ταξίδι τους. Όι ερευνητές παρατήρησαν, μάλιστα, ότι μερικά ποντίκια έκαναν ενθουσιασμένα μικρά άλματα σαν να απολάμβαναν την προσμονή της ευχαρίστησης.

Αυτό το πείραμα οδήγησε τελικά σε μια εντελώς νέα οδό έρευνας. Θα μπορούσε η προσδοκία της διασκέδασης να είναι τόσο ικανοποιητική όσο και η ίδια η δραστηριότητα; Σε ένα άλλο πείραμα, οι επιστήμονες εκπαίδευσαν μερικούς ποντικούς να περιμένουν τις ανταμοιβές, ενώ σε άλλους τις έδιναν αμέσως. Οταν αξιολόγησαν την αισιοδοξία των ποντικών, διαπίστωσαν ότι εκείνοι που είχαν εκπαιδευτεί να περιμένουν τις ανταμοιβές ήταν πιο αισιόδοξοι.

Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει και για τους ανθρώπους. Προσδοκώντας συστηματικά ευχάριστες δραστηριότητες ή γεγονότα θα μπορούσαμε να επαναπρογραμματίσουμε τον εγκέφαλό μας ώστε να είναι πιο αισιόδοξος, γράφει το BBC Future.

Μην κάνετε τίποτα

Εάν έχετε φτάσει μέχρι εδώ στη λίστα, αυτό μπορεί να σας εκπλήξει. Αλλά η έρευνα δείχνει ότι το να ανησυχεί κανείς υπερβολικά για το αν είναι ευτυχισμένος μπορεί στην πραγματικότητα να είναι εμπόδιο στο να νιώσει ευτυχία.

Πειράματα, που προκάλεσαν στους ανθρώπους την επιθυμία μεγαλύτερης ευτυχίας –ίσως διαβάζοντας για το πόσο ευτυχισμένοι μπορούν να είναι– πριν παρακολουθήσουν μια αναζωογονητική ταινία κατέληξαν να νιώθουν περισσότερο απογοητευμένοι παρά ενθουσιασμένοι. Η θεωρία λέει ότι αυξάνοντας τις προσδοκίες τους, διαβάζοντας και ανησυχώντας για τη σημασία της ευτυχίας, οι άνθρωποι είναι πιθανό να νιώσουν απογοητευμένοι.

Μπορεί να το έχετε βιώσει και εσείς κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης εκδήλωσης ή ενός πάρτι που περιμένατε με ανυπομονησία και δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στις προσδοκίες σας.

Η Αϊρις Μάους, ψυχολόγος στο Μπέρκλεϊ, το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, έχει δείξει ότι η επιθυμία και η επιδίωξη της ευτυχίας μπορούν επίσης να αυξήσουν τα συναισθήματα της μοναξιάς και της αποσύνδεσης. Και συνιστά την υιοθέτηση μιας πιο στωικής στάσης και την αποδοχή των σκαμπανεβασμάτων της ζωής.

Αποφύγετε την πολλή καφεΐνη

Ενα φλιτζάνι καφέ μπορεί να δώσει στον εγκέφαλο και στο σώμα μας την απαραίτητη ώθηση. Η κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε σε εγρήγορση καθώς απορροφάται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος, όπου υπερτερεί της αδενοσίνης, μιας χημικής ουσίας που μας κάνει να νιώθουμε κουρασμένοι.

Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν πολλά οφέλη για την υγεία που σχετίζονται με την κατανάλωση καφεΐνης, μεταξύ των οποίων ο μειωμένος κίνδυνος διαφόρων μορφών καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2, καθώς και βελτιωμένες σωματικές επιδόσεις και προστασία από την κατάθλιψη.

Αλλά το κλειδί είναι το timing, καθώς μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να δράσει η καφεΐνη και πολύς χρόνος για να εξασθενίσει. Οι επιστήμονες συνιστούν να παίρνουμε την τελευταία δόση καφεΐνης οκτώ ώρες και 48 λεπτά πριν πάμε για ύπνο. Επίσης, δεν πρέπει να καταναλώνουμε υπερβολική ποσότητα καφεΐνης –όχι περισσότερο από 400 mg ή περίπου δύο με τρία φλιτζάνια καφέ, ανάλογα με την έντασή του– για να αποφύγουμε διαταραχές του ύπνου, πονοκεφάλους, ναυτία και άγχος.

…και ένα μπόνους: τα έξι βήματα της ηρεμίας

Η Μελίσα Χόγκενμπουμ σημειώνει ότι ερευνώντας και γράφοντας το newsletter του BBC Future για τα έξι επιστημονικά τεκμηριωμένα βήματα προς την ηρεμία, σύντομα κατάλαβε ότι ακόμα κι αν αισθανόμαστε σχετικά ήρεμοι και χωρίς άγχος, όλοι μπορούμε να επωφεληθούμε από τις ασκήσεις κατά του άγχους που παρουσιάζονται στο newsletter.

Συχνά, λέει, αναζητούμε παρεμβάσεις μόνο όταν νιώθουμε ήδη αγχωμένοι ή εξαντλημένοι (burnt out) ενώ όταν το άγχος χτυπήσει κόκκινο, μπορεί να αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε καν να αναζητήσουμε βοήθεια. Αλλά είναι σαφές ότι υπάρχουν τρόποι να προλάβουμε τον εαυτό μας πριν φτάσει σε αυτή την κατάσταση.

Από τα έξι βήματα, αυτό στο οποίο επιστρέφει συνεχώς, γράφει η Χόγκενμπουμ στο BBC Future, είναι τα οφέλη της φύσης. Είναι γνωστό πόσο ευεργετική μπορεί να είναι η εξοχή για την ψυχική μας υγεία, αλλά και όταν είμαστε στο σπίτι, μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και το να απολαμβάνουμε τη φύση εικονικά εξακολουθεί να έχει αξιοσημείωτη θετική επίδραση στο μυαλό και το σώμα μας. Παρόλο ότι αγνοείται ως μια απλή μέθοδος ηρεμίας, η εικονική απόλαυση της φύσης είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο.

Το να ακούμε ηχογραφήσεις της άγριας ζωής, για παράδειγμα, μπορεί να έχει ηρεμιστική επίδραση. Επιπλέον, άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι η πρόσβαση σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας βελτίωσε τη διάθεση των συμμετεχόντων. Το ίδιο ισχύει και για την προβολή σκηνών της φύσης σε οθόνη υπολογιστή ή τηλεφώνου. Και ενώ η εικονική φύση δεν θα πρέπει να αντικαθιστά την πραγματική, είναι καθησυχαστικό το γεγονός ότι το να κάνουμε εικονικά ένα τακτικό διάλειμμα με το μυαλό μας μπορεί ουσιαστικά να κάνει θαύματα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News