Στο Ινστιτούτο Ιατρικής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης καταφθάνουν διαρκώς δέματα από όλον τον κόσμο, που περιέχουν… περιττώματα. Το περιεχόμενο των δεμάτων καταγράφεται και στη συνέχεια αποθηκεύεται στην κατάψυξη του Ινστιτούτου. Ο διευθυντής του, Αντριαν Εγκλι, λέει ότι δημιουργεί «ένα θησαυροφυλάκιο ανθρώπινου μικροβιώματος».

Οπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times του Λονδίνου, ορισμένες από τις πλέον απειλούμενες με εξαφάνιση μορφές ζωής στον πλανήτη δεν βρίσκονται μόνο στα τροπικά δάση ή στους ωκεανούς, αλλά και στο γαστρεντερικό σύστημα του ανθρώπου. Και ο Εγκλι θέλει να τις σώσει.

Την τελευταία δεκαετία διαπιστώθηκε ο βαθμός  εξάρτησης της υγείας από τα μικρόβια που ζουν δίπλα μας και μέσα μας. Αυτά τα μικρόβια, που οι επιστήμονες ονομάζουν μικροβίωμα και μικροχλωρίδα, εμπλέκονται στην παρουσία διαφόρων ασθενειών, αλλά και της γενικότερης κατάστασης της υγείας μας. Μέχρι τα μέσα του 20^ού αιώνα οι άνθρωποι ζούσαν πιο κοντά στη γη και δεν εξαφάνιζαν τα βακτήριά τους –καλά και κακά– με αντιβιοτικά. Τώρα αυτό αλλάζει.

Η διατροφή και γενικότερα ο τρόπος ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, κυρίως όσων ζουν στη Δύση, προκαλεί μιας μορφής ομογενοποίηση στο μικροβίωμα, με κίνδυνο την απώλεια κάποιων βακτηρίων, γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς όπως ο Εγκλι, ίσως αποβεί πολύ επικίνδυνο για την υγεία μας.

Η τράπεζα

Κανένας επιστήμονας, όμως, δεν μπορεί από μόνος του να εμποδίσει τη γενικευμένη χρήση αντιβιοτικών και του τρόπου ζωής που δημιουργεί προβλήματα στο μικροβίωμα. Υπάρχει, άραγε, τρόπος να διασωθούν τα βακτήρια που κινδυνεύουν;

Ο Εγκλι είχε ακούσει για την τράπεζα σπόρων που έχει δημιουργηθεί στο απομονωμένο αρκτικό νησί Σβάλμπαρντ και μαζί με τους συναδέλφους του στο ινστιτούτο σκέφτηκαν να κάνουν κάτι παρόμοιο: να δημιουργήσουν μια τράπεζα ανθρώπινου μικροβιώματος.

Προς το παρόν, το πρόγραμμα συλλογής του ανθρώπινου μικροβιώματος βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο. Εχουν συγκεντρωθεί περίπου 3.000 δείγματα, που θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία πρωτοκόλλων, σε αναλύσεις για τους μηχανισμούς αλληλουχίας της μικροβιακής ποικιλότητας, έτσι ώστε να μπορεί, αν χρειαστεί, να γίνει ανακαλλιέργεια ή ακόμη και αναβίωση βακτηρίων.

Το μεγαλύτερο μέρος των δειγμάτων προέρχονται από την Ελβετία, αλλά υπάρχουν και αρκετά από άλλες χώρες, όπως το Πουέρτο Ρίκο και η Αιθιοπία, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν σε συγκεκριμένες κοινότητες, όπως για παράδειγμα κτηνοτρόφων. Οι ερευνητές δεν αναζητούν δείγματα από ανθρώπους που ακολουθούν εκ διαμέτρου αντίθετο τρόπο ζωής από τον Δυτικό –ζώντας, για παράδειγμα, σε δάση–, αλλά από ανθρώπους που έχουν διαφορετικές διατροφικές συνήθειες και το μικροβίωμά τους είναι διαφορετικό.

Αυτό που δεν έχει ακόμη αποφασισθεί είναι το πού θα δημιουργηθεί αυτή η τράπεζα. Μια ιδέα των ερευνητών είναι να δημιουργηθεί μέσα σε κάποιο πυρηνικό καταφύγιο. «Στα βουνά της Ελβετίας υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο ισχυρών καταφυγίων που διαθέτουν τις απαραίτητες συνθήκες, όπως χαμηλή θερμοκρασία και σταθερή παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Ορισμένα από αυτά, η ελβετική κυβέρνηση σκέφτεται να τα αξιοποιήσει με άλλους τρόπους – και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αυτόν τον σκοπό» αναφέρει ο Εγκλι.

Αν τυχόν συμβεί στον πλανήτη κάποια, οποιασδήποτε μορφής, μεγάλη καταστροφή, ο νέος κόσμος που θα αναδειχθεί θα έχει τουλάχιστον την ευκαιρία, χάρη σε αυτή την τράπεζα, να διαθέτει ένα υγιές μικροβίωμα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News