Μέρες που είναι όλοι κάνουμε την ανασκόπησή μας και φιλοσοφούμε. Πώς περνούν τα χρόνια… πόσα μας έμειναν… πού πάμε και μέχρι πού θα φτάσουμε; Λοιπόν, να μην κοροϊδευόμαστε, το μεγαλύτερο άγχος της ανθρωπότητας ήταν και είναι ο αναπόφευκτος θάνατος που μας περιμένει όλους. Τα ολοένα και περισσότερα σβησμένα κεριά του Καβάφη. Το ψάξιμο για το ελιξίριο της ζωής είναι κοινό θέμα σε πολλούς μύθους αλλά και στις πραγματικές μας επιστημονικές προσπάθειες (με τέτοια ζήτηση είναι αναμενόμενο να έχουμε θρησκείες που προσφέρουν εναλλακτική αθανασία σε ένα μεταφυσικό επίπεδο). Το συναρπαστικό είναι ότι έχουμε κάνει μεγάλα βήματα και τα επόμενα προβλέπονται να είναι ακόμα μεγαλύτερα. Σήμερα το προσδόκιμο ζωής είναι πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με μόνο δύο αιώνες πριν και αναπτύσσουμε συνεχώς νέες τεχνικές και εργαλεία για να πολεμήσουμε αρρώστιες και φυσικά προβλήματα.

Μελέτες για την επιβράδυνση της γήρανσης των κυττάρων, θεραπείες με βλαστοκύτταρα, εξελίξεις στη γενετική μηχανική, νανοτεχνολογία για εστιασμένες μικροεπισκευές, ανάπτυξη οργάνων και κατά βούληση μεταμοσχεύσεις… όλα αυτά και άλλα έχουν προστεθεί ή θα προστεθούν σύντομα στη φαρέτρα του ανθρώπου που μάχεται άνισα με τον χρόνο. Και μην ξεχνάμε την ανάπτυξη βιο-μηχανικών οργάνων και "εξαρτημάτων" που θα προσφέρουν ό,τι χρειαστούμε, όπως αποκατάσταση όρασης. Αν σας ακούγεται η χρήση τεχνολογίας ως αφύσικη σκεφτείτε ότι ήδη το κάνουμε κάθε φορά που κάποιος παραμένει στη ζωή με έναν βηματοδότη ή ένα μηχάνημα αιμοκάθαρσης και κάθε φορά που κάποιος ζει καλύτερα με ένα προσθετικό μέλος ή ένα μικροακουστικό. Δεν ξέρω αν όλα αυτά θα φέρουν την αθανασία αλλά θα επιμηκύνουν και θα βελτιώσουν -ακόμα περισσότερο- την ποιότητα ζωής πολλών. Σίγουρα εγείρονται πολλά φιλοσοφικά ερωτήματα περί αθανασίας αλλά ας τα αφήσουμε για άλλο άρθρο αυτά και ας μείνουμε στο πώς προς το παρόν.

Αφού λοιπόν βλέπουμε ότι η επιστήμη και η τεχνολογία προσθέτουν όπλα σε αυτή τη μάχη με τον θάνατο, ταυτόχρονα πιστεύω ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας ίσως σημάνει και το τέλος της ανθρωπότητας – όπως τη γνωρίζουμε. Διότι εάν και όταν η νοημοσύνη των μηχανημάτων που κατασκευάζουμε φτάσει στο οριακό εκείνο σημείο που δεν μας χρειάζεται και μπορεί να αυτοαναπτυχθεί και μάλιστα σε ασύλληπτες για τα δικά μας δεδομένα ταχύτητες, τότε ποιος μας εγγυάται ότι η νέα πραγματικότητα και κόσμος θα έχουν χώρο για εμάς; Η ζωή ξεκίνησε από απλές χημικές ενώσεις, πέρασε από το κυτταρικό επίπεδο σε απλές μορφές ζωής και στο τέλος φτάσαμε στη δημιουργικότητα του ανθρώπου. Μια αντίστοιχη μη οργανική πορεία μπορεί να δει κάποιος για τις μηχανές… από απλά στοιχεία σε κυκλώματα και από απλές μηχανές και υπολογιστές σε κάτι τόσο περίπλοκο και έξυπνο που είναι ανεξάρτητο. Η έκρηξη αυτή ίσως δεν είναι μακριά και πολλοί πιστεύουν ότι θα συμβεί στις επόμενες δεκαετίες. Ίσως το καλύτερο σενάριο για εμάς σε μια τέτοια εξέλιξη θα είναι απλά η συμβίωση που σημαίνει τη μεταφορά του "είναι" μας, δηλαδή του εγκεφάλου μας, σε μηχανήματα όπως ακριβώς μεταφέρεις αρχεία σήμερα. Η χαρτογράφηση του εγκεφάλου που είναι απαραίτητη για κάτι τέτοιο ξεκίνησε αλλά θέλει πολλή δουλειά ακόμα και θα χρειαστεί να βασιστούμε στα ολοένα και πιο αναπτυγμένα μηχανήματα. Έχουμε δηλαδή μια σχέση ανταγωνισμού και αλληλεξάρτησης με την τεχνολογία η οποία θα αποτελέσει τον δρόμο για το πολυπόθητο ελιξίριο ή τον αφανισμό. Και πάλι τα φιλοσοφικά ερωτήματα πολλά αλλά αυτό που βρίσκω το πιο ενδιαφέρον είναι ότι ένα μεταφυσικό επίπεδο ύπαρξης μάλλον μέσω της επιστήμης θα το φτάσουμε όταν η πληροφορία θα είναι σημαντικότερη της ύλης μας.

Η αθανασία φαίνεται δυνατή αλλά για να την πετύχουμε ίσως χρειαστεί να φτιάξουμε μια νέα ανθρωπότητα.

*Στο βιβλίο μου The Science of Dreams: Theories and Interpretations of a Parallel Reality, ISBN: 978 – 960 – 92734 – 1 – 1, www.the-nightlab.com, συζητώ τη σημασία της χαρτογράφησης του εγκεφάλου, το μεγάλο ξύπνημα και τη σχέση ψυχολογίας και βιοχημείας δίνοντας τον νέο όρο Ψυχημειολογία (Psychimology).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News