Κι όλο ανεβαίνει ο Ε65, ο αυτοκινητόδρομος κεντρικής Ελλάδας, προς τα βόρεια, κι όλο και τείνει η ψυχή μας προς τον ουρανό, πλησιάζοντας τα Μετέωρα. Μοιάζει φυσική αυτή η πορεία προς τα άνω, που τείνουν να ακολουθούν οι άνθρωποι και ιδιαιτέρως οι ταξιδιώτες.

Κι είναι κάποιες εξάρσεις της Γης που εκτοξεύουν προς τον ουρανό τα μάτια, τον λογισμό και την ψυχή και σε γεμίζουν με συναισθήματα, ταραχή, αγαλλίαση, δέος, κατάνυξη, ταπεινότητα, ανύψωση, κάλλος, αγιότητα, αγριότητα. Είναι τοπία που προεξέχουν από τον φλοιό της Γης και είναι περίβλεπτα και δεσπόζουν, όπως ακριβώς τα Μετέωρα στη θεσσαλική πεδιάδα, ακριβά, θεόρατα, μονόπετρα άσκησης των σωμάτων και των συνειδήσεων, επουράνια σκάλα.

Σαν την καταχνιά της νέας ημέρας, που ένα θεϊκό χέρι την τραβά για να αποκαλύψει όλη τη μεγαλοπρέπεια των μονόπετρων, το μυστήριο των Μετεώρων διαχέεται από τα υψηλόφρονα μοναστήρια και τις ανωφερείς κορυφές των βράχων προς την πεδιάδα και τον αυτοκινητόδρομο που ελίσσεται ανάμεσά τους. Σε αυτό το μετέωρο μεταξύ ουρανού και γης δεν μπορείς να διαχωρίσεις την εικόνα του από την ιδεολογία του. Και τα δυο μαζί απογειώνουν την επιβλητικότητά του.

Η Υψηλοτέρα και οι άλλες κορφές των βράχων τείνουν προς τον ουρανό, όπως και η σκέψη των ανθρώπων που ανεβαίνουν σε αυτές ως αναχωρητές, αναρριχητές, προσκυνητές ή επισκέπτες. Κι ο πολιτισμός των Μετεώρων, τα έξι μοναστήρια που στέκουν ακόμη στις κορυφές των βράχων (και από το 1988 έχουν ανακηρυχθεί μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO) λειτουργούν προς τα άνω, ιδιαιτέρως η επουράνια ζωγραφική του Θεοφάνη από την Κρήτη, στη μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά.

Οι πρώτοι αναχωρητές γαντζώθηκαν με τα χέρια τους  στους βράχους και σκαρφάλωσαν στις κορφές τους αναζητώντας τη γαλήνη που σκορπά στην ψυχή η εγγύτητα με τον ουρανό, με το Θείο.

Εκτισαν μοναστήρια και σκήτες και το μονοπάτι προς τα επουράνια λεγόταν Μονή Μεγάλου Μετεώρου, Μονή Βαρλαάμ, Μονή Ρουσάνου, Μονή Αγίας Τριάδας, Μονή Αγίου Στεφάνου, Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Το μονοπάτι των αναχωρητών ήταν σκαλοπάτια λαξευμένα στο βράχο, ξύλινες σκάλες, ένα δίχτυ ή καλάθι που τα ανέβαζε το βριζόνι (χειροκίνητος ανελκυστήρας) στο μοναστήρι στην κορυφή του βράχου.

Στην κορυφή του βράχου Αγιο Πνεύμα, ο τσάρος των Σέρβων Στέφανος Δουσάν διέταξε, σε ανάμνηση των στρατιωτικών νικών του στην Ηπειρο και στη Θεσσαλία, να στηθεί το 1348 ένας μεταλλικός σταυρός. Αυτοί που τον κατέβασαν το 1975 για να τον τοποθετήσουν στη Μονή Βαρλαάμ, έφτασαν στην κορυφή του βράχου με ελικόπτερο.

Αποκλείεται ο σταυρός να τοποθετήθηκε με τον ίδιο τρόπο. Κάποιος σκαρφάλωσε και τον τοποθέτησε. Πώς κατάφερε όμως κάτι που ακόμη και με τα σύγχρονα μέσα και τις τεχνικές της αθλητικής αναρρίχησης φαντάζει ακατόρθωτο;

Η δυσκολία του εγχειρήματος ανάβασης στους βράχους, έκανε πολλούς να φαντάζονται απίθανες μεθόδους για την πραγματοποίησή του. Ετσι είδαν μέχρι και χάρτινους ή και πραγματικούς αετούς να πετούν και να μεταφέρουν σχοινιά στις κορφές των βράχων.

Αλλά φαίνεται ότι στους βράχους ανέβαιναν άνθρωποι με δικές τους δυνάμεις ήδη από πολύ παλιά. Μάλιστα στη διάρκεια του 14ου αιώνα κάποιος έφτασε σχεδόν στην κορυφή του τρομερού βράχου Αλυσος, περνώντας με τα στοιχειώδη μέσα της εποχής από ορισμένα περάσματα 5ου βαθμού δυσκολίας.

Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν υπάρχουν ίχνη τόσο δύσκολης αναρρίχησης σε τόσο πρώιμη εποχή. Φανταστείτε ότι η πρώτη επίσημη αναρριχητική διαδρομή πραγματοποιήθηκε το 1842 στο Μοντ Αϊγκίγ, στο Ντοφινέ, με τη βοήθεια σκάλας και σχοινιών από τον Αντουάν ντε Βιλ και τους οκτώ σχοινοσυντρόφους του.

Οι σύγχρονοι «αναχωρητές» στους βράχους των Μετεώρων λέγονται αναρριχητές και οι διαδρομές τους προς τα επουράνια έχουν διαφορετικά ονόματα από αυτά των μοναχών: «Ουράνια Σκάλα», «Γραμμή της Πίπτουσας Σταγόνας», «Δρόμος των Νερών», «Δίεδρο της Σχιζοφρένειας». Φαντάζουν τόσο διαφορετικοί οι κόσμοι και οι ιδεολογίες των αναχωρητών και των αναρριχητών, όμως δεν είναι.

Αμφότεροι δίνουν έναν αγώνα –οι μεν με τα εγκόσμια πάθη, οι δε με τις δυσκολίες του κάθετου και λείου βράχου– για να βρεθούν στη γαλήνη και στην ομορφιά της κορυφής, πιο ψηλά και πιο κοντά στο θείο. Κι αυτοί οι δυο κόσμοι μπλέκονται θαυμάσια στην εορτή του Αγίου Γεωργίου. Προσευχές, τάματα, ψαλμοί, τραγούδια, άσκηση, σχοινιά, λαμπάδες στη χάρη του Αϊ-Γιώργη «του Μαντηλά».

Το εντυπωσιακό αποκτά πάντα μεταφυσικές διαστάσεις και ο περιηγητής που θα αντικρίσει πρώτη φορά τα Μετέωρα, μόλις συνέλθει από την έκπληξη, αρχίζει να φαντάζεται χέρια θεών ή γιγάντων που «έσπειραν» αυτό το πέτρινο δάσος στη θεσσαλική γη. Ομως για τη γένεση αυτού του μοναδικού τοπίου έχουν απαντήσει οι γεωλόγοι και οι πειστικές θεωρίες τους δεσμεύουν τη φαντασία, η οποία οδηγείται σε άλλα, διαφορετικά μονοπάτια, αυτά που ελίσσονται ανάμεσα στους θεόρατους βράχους και σε οδηγούν στα όρια του γνωστού και του υπερβατικού κόσμου, ανάμεσα στη γη και στον ουρανό, ανάμεσα σε ερείπια μοναστηριών, σε κελιά μοναχών και σπηλιές δράκων.

Το τοπίο των Μετεώρων υποβάλλει τον περιηγητή κάθε εποχής. Ο άγγλος ευγενής Λόρδος Ρόμπερτ Κάρζον, επιφανής «κυνηγός» παλαιών χειρογράφων, έγραφε στα 1833 στο βιβλίο του «Επισκέψεις στα Μοναστήρια της Ανατολής»: «Το τοπίο των Μετεώρων είναι μοναδικό στο είδος του. Η άκρη μιας σειράς βράχων φαίνεται να έχει αποκοπεί από κάποιον σεισμό ή να έχει παρασυρθεί από τον Κατακλυσμό, αφήνοντας μόνο μια σειρά από είκοσι ή τριάντα ψηλούς, λεπτούς, λείους βράχους σαν βελόνες, με πολλές εκατοντάδες πόδια ύψος, μερικοί σαν γιγάντιοι χαυλιόδοντες, μερικοί σε σχήμα κύβου ζάχαρης και μερικοί σαν τεράστιοι σταλαγμίτες. Αυτοί οι βράχοι περιβάλλουν μια όμορφη καταπράσινη πεδιάδα, στις τρεις πλευρές της οποίας υπάρχουν συστάδες δέντρων, όπως σ’ ένα αγγλικό πάρκο.

»Μερικοί βράχοι ξεπηδούν πολύ καθαρά και κάθετα μέσα από λείο πράσινο γρασίδι, μερικοί είναι σαν δέσμες, μερικοί στέκουν μόνοι σαν οβελίσκοι, τίποτα δεν μπορεί να είναι πιο παράξενο και υπέροχο απ’ αυτήν τη ρομαντική περιοχή, που δεν μοιάζει με τίποτε απ’ όσα έχω δει ως τώρα. Στην Ελβετία, στη Σαξονία, στο Τιρόλο ή σε οποιαδήποτε άλλη ορεινή περιοχή την οποία έχω επισκεφθεί, δεν υπάρχει τίποτε απολύτως που να μπορεί να συγκριθεί με αυτές τις ασυνήθιστες κορυφές».

Τα μυστήρια των Μετεώρων σε συναρπάζουν ήδη από την πρώτη τους θέα, πριν την Καλαμπάκα, και σε αιχμαλωτίζουν μόλις διατρέξεις τον κεντρικό δρόμο του Καστρακίου και μπεις στη γρανιτένια αγκαλιά τους. Αν πας αμέσως αριστερά, πίσω από τον ξενώνα Doupiani House (www.doupianihouse.gr), μια καλή επιλογή για τη διαμονή σε απόσταση αναπνοής από τον βράχο της Δούπιανης, θα συναντήσεις την άκρη του να «σβήνει» στο κράσπεδο του δρόμου. Καθώς μοιάζει να έχει ξαπλώσει μετά από κάποια κουραστική περιπέτεια, μπορείς να ανέβεις στη ράχη του ομαλά, μόνο με τα πόδια, χωρίς τη χρήση των χεριών.

Ανεβαίνοντας, με μεγάλη οικειότητα με τον βράχο που σου προσφέρει μικρές σπηλιές για να ξαποστάσεις, απολαμβάνεις απέναντι το σκηνικό των Μετεώρων. Ο κάθε βράχος είναι ξεχωριστός, ιδιοκατασκευή της φύσης αλλά και των ανθρώπων.

Κι ο Αϊ-Γιώργης «ο Μαντηλάς» στο κοίλωμα του βράχου Αγιο Πνεύμα, στην πιο κάθετη πλευρά του, με τα μαντήλια –αφιερώματα των πιστών της αναρρίχησης– να ανεμίζουν μέχρι να τα κατεβάσουν και να τα κάνουν φυλαχτά, και να κρεμάσουν νέα, ο αέναος κύκλος των φυλαχτών των Μετεώρων, των φυλαχτών της ανάτασης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News