Ο λόγος περί αγέλης – στην άγρια φύση των ζώων εξυπακούεται, εκεί όπου ο λεγόμενος «νόμος του ισχυροτέρου» δεν καταδικάζει ποτέ σε λιμό τα λιοντάρια, ας πούμε, ή τα υπόλοιπα σαρκοβόρα αιλουροειδή (υπό την προϋπόθεση, εννοείται, ότι τα αφήνει ήσυχα και ζωντανά ο ισχυρότερος όλων των ζώων, δηλαδή ο άνθρωπος). «Σήμερα γνωρίζουμε», έγραψε το Venerdi της Repubblica, «ότι τα ζωικά είδη, άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο, έχουν αναπτύξει μορφές κοινωνικότητας χάρις στις οποίες αποκτούν πλεονεκτήματα διά της συνεργασίας και όχι διά της ανταγωνιστικότητας, έτσι η ζωή δεν βασίζεται μόνο στον ‘‘νόμο του ισχυροτέρου’’».

Ποια είναι αυτά τα πλεονεκτήματα, συνέχισαν οι Ιταλοί, έχει πλέον εξηγηθεί από έρευνα ομάδας βιολόγων του Πανεπιστημίου Οξφόρδης υπό τη διεύθυνση του Ρομπ Σαλγκουέρο-Γκόμεζ, η οποία δημοσιεύθηκε στο Philosophical Transactions of the Riyal Society. Αν και «η ευκολία της ζωής σε αγέλες δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη διότι έχει και σημαντικές αρνητικές πλευρές, όπως η εξάπλωση ασθενειών ή οι εσωτερικές συγκρούσεις που προκύπτουν από την αναγκαστική συμβίωση», όπως φρόντισε να διευκρινίσει ο Σαλγκουέρο-Γκόμεζ. Επίσης η αγέλη δεν βοηθάει και πολύ όσον αφορά την προσαρμογή σε ταχέως μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα.

Η διάδοση της αγέλης στη φύση έγινε κατανοητή στους συγκεκριμένους βιολόγους επειδή συνέλεξαν πληροφορίες για 152 είδη ζώων, από μέδουσες μέχρι θηλαστικά, και εντόπισαν τους πρωταθλητές της «κοινωνικότητας» στο ζωικό βασίλειο αξιολογώντας 25 παραμέτρους που σχετίζονται με την αναπαραγωγή, την μακροζωία, την ανθεκτικότητα ενός εκάστου είδους, κ.ά. Ετσι, οι βιολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ζώα που είναι πιο «κοινωνικά» ζουν περισσότερο και παραμένουν γόνιμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εν συγκρίσει με τα λεγόμενα μοναχικά ζώα.

Τα ζώα που κρίθηκαν από την ομάδα του Σαλγκουέρο-Γκόμεζ πιο «κοινωνικά» διαχειρίζονται από κοινού τους πόρους της αγέλης, προστατεύονται καλύτερα από το κυνήγι των αρπακτικών ειδών και αλληλοϋποστηρίζονται όσον αφορά την ανατροφή των απογόνων τους. Σε αυτά τα αγελαία ζώα καθυστερεί και το γήρας, ενώ αυξάνονται και οι πιθανότητες της αναπαραγωγής. Παραδείγματα τέτοιων ζώων είναι «οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι που αντιμετωπίζουν από κοινού το ψύχος, οι ζέβρες, που αμύνονται ως αγέλη, αν και δεν αναπτύσσουν και πολύ στενούς δεσμούς μεταξύ τους, και οι σαρδέλες, που ενώνονται υπό την απειλή των αρπαχτικών ψαριών», μάλλον διευκολύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις μηχανότρατες.

Επίσης «κοινωνικά» ζώα κρίθηκαν οι ελέφαντες, οι παπαγάλοι, τα δελφίνια και τα λιοντάρια. Στον αντίποδα των «κοινωνικών» ζώων ζουν κάποια μοναχικά και όχι ιδιαιτέρως κινητικά είδη, κυρίως στα δέντρα, όπου τρέφονται με φύλλα και καρπούς, όπως τα κοάλα. Αλλά και ορισμένοι από τους  μοναχικούς κυνηγούς της άγριας ζωής, οι αετοί ή οι τίγρεις, ζώα που διανύουν και ελέγχουν μόνα τους τεράστιες εκτάσεις με σκοπό να βρουν αρκετό φαγητό (θηράματα) για να επιβιώσουν, δίχως όμως να εξαντλούν ποτέ τα διατιθέμενα στις ζούγκλες και στις στέπες αποθέματα τροφής.

Ο Σαλγκουέρο-Γκόμεζ πιθανολόγησε ότι η σχέση «κοινωνικότητας» και παρατεταμένου βίου των ζώων που την ασκούν σχετίζεται με «τις ανάγκες των απογόνων αυτών των ειδών για παρατεταμένη φροντίδα» και διαπίστωσε ότι μεταξύ των μελών τέτοιων αγελών παρατηρείται γνώση «κανόνων συναναστροφής». Μάλιστα ενέπλεξε στην περί ζώων συζήτηση με το Venerdi και τον άνθρωπο: «Η ζωή των γυναικών είναι πολύ μεγαλύτερη από την αναπαραγωγική τους περίοδο, ούτως ώστε να μπορούν να λειτουργούν ως δασκάλες για τα παιδιά τους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News