Η Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών διοργανώνει τον δεύτερο κύκλο των «Μεταβάσεων» του «γεωπολιτικού φεστιβάλ» Transitions. Μετά την εξερεύνηση των Βαλκανίων πέρυσι, εστιάζει στην ανεξάρτητη καλλιτεχνική σκηνή της Λατινικής Αμερικής. Ένας πολιτιστικός διάλογος με κοινωνίες που κλυδωνίζονται τις τελευταίες δεκαετίες από ραγδαίες πολιτικές και οικονομικές αλλαγές και συγχρόνως αντιμετωπίζουν ακραία κοινωνικά φαινόμενα. Σε αυτό το φεστιβάλ, συμμετέχουν καλλιτέχνες που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στα χρόνια των ολοκληρωτικών καθεστώτων και της κρατικής τρομοκρατίας, έγιναν μάρτυρες της μετάβασης στη δημοκρατία, τη δεκαετία του 1980, και στη συνέχεια έπρεπε να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά αδιέξοδα.

Δημιουργοί από το Μπουένος Άιρες, το Σαντιάγο της Χιλής, την Μπογκοτά, το Σάο Πάουλο και τις φαβέλες του Ρίο, που έχουν καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια στη διεθνή σκηνή, έρχονται για πρώτη φορά στην Αθήνα με αντισυμβατικές παραστάσεις στα όρια μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου, χορού και εγκατάστασης· δυνατές αφηγήσεις και ποιητικές γραφές που δεν φοβούνται τη συγκίνηση· ριζοσπαστικό θέατρο-ντοκουμέντο που πραγματεύεται χωρίς ταμπού θέματα μνήμης και ιστορίας· αιχμηρές νατουραλιστικές φόρμες που «αγγίζουν» σύγχρονα ζητήματα, όπως την πολιτική και κοινωνική βία ή τη διαφθορά.

Στη συνέντευξη τύπου παραβρέθηκαν οι: Lola Arias και Fernando Rubio που μίλησαν για τα έργα που θα παρουσιάσουν. Η Lola Arias, απαντώντας σε ερώτηση αν οι δικτατορίες στην Λατινική Αμερική έχουν κοινά χαρακτηριστικά με τη «σύγχρονη οικονομική δικτατορία», είπε: «Καταλαβαίνω ότι η οικονομική κρίση μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα δικτατορίας ακόμα και αν το πολίτευμα είναι η Δημοκρατία. Αυτό που είχαμε εμείς ήταν πολλές διαφορετικές ομάδες που προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια νέα κοινωνία. Τότε θέλαμε να έχουμε σοσιαλισμό, τις επαναστατικές ιδέες του λαού και ή των Μοντενέρος. Η νέα κοινωνία θα στηριζόταν στις ιδέες του σοσιαλισμού και ήταν η τότε μεγάλη ιδέα, μια πνοή αλλαγής. Το ζήσαμε αυτό. Και είχε τελειώσει το 1989 σαν σοσιαλιστικό ή κομμουνιστικό σύστημα διακυβέρνησης. Σαν ιδέα που θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε ένα πολιτικό σύστημα, και δεν υπάρχει πλέον στις σκέψεις μας. Θέλουμε να έχουμε ένα διαφορετικό σύστημα αλλά πρέπει πρώτα να το βρούμε. Οι ιδέες αυτές, του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού, είναι ανεφάρμοστες και πειραματιζόμαστε πολύ ανοιχτά και ελεύθερα στο ποιο μπορεί να είναι ένα νέο σύστημα, πιο δημοκρατικό, πιο καλό από αυτό που υπάρχει τώρα. Δεν νομίζω ότι μπορούν να συγκριθούν αυτά τα δύο. Δηλαδή η δικτατορία τότε με όσα συμβαίνουν στην χώρα σας λόγω της οικονομικής κρίσης. Είναι πολύ ανόμοια πράγματα μεταξύ τους. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι δεν μπορούμε να φανταστούμε το σύστημα που θα διαδεχθεί το τωρινό, και όχι να προσπαθήσουμε να επιβάλουμε ένα σύστημα όπως γινόταν παλιά με τον κομμουνισμό ή τον σοσιαλισμό που ξέραμε τι θέλαμε. Και αυτό δεν υπάρχει πλέον και μας καταπιέζει και μας πνίγει».

Ο Fernando Rubio πρόσθεσε: «Και σήμερα δεν έχετε ούτε βασανιστήρια, ούτε απαγωγές και εξαφανίσεις. Ούτε εξορίες, ούτε γενοκτονία όπως υπήρξε τότε. Η τελευταία δικτατορία στην Αργεντινή ήρθε όπως πολλές εκείνη την εποχή στη Λ. Αμερική από την CIA. Φυσικά οι οικονομικές δικτατορίες συνεχίζουν να υπάρχουν κάτω από διάφορους μανδύες».

Η Κάτια Αρφαρά, καλλιτεχνική διευθύντρια του Transitions, απάντησε σε ερωτήσεις μας. Δείτε τι μας είπε.

Πώς έγινε η επιλογή των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στον 2ο κύκλο των Μεταβάσεων;

Κάτια Αρφαρά: Όπως και στα Βαλκάνια. Δηλαδή μέσα από μια συστηματική παρακολούθηση της σκηνής της Λατινικής Αμερικής, περίπου από το 2008 μέχρι σήμερα. Μπορώ να πω ότι ήταν πολύ δύσκολη η επιλογή. Θα μπορούσαμε να κάνουμε μια σεζόν ολόκληρη με την Λ. Αμερική. Και νομίζω ότι είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες καλλιτεχνικά περιοχές αυτήν τη στιγμή στον κόσμο. Φέρνουμε κάποιους καλλιτέχνες με την ελπίδα να διευρύνουμε κάποια στιγμή τη «βεντάλια» και να φέρουμε και άλλους.

Από τα Βαλκάνια στη Λατινική Αμερική. Η μετάβαση ποια είναι;

Κ.Α.: Η μετάβαση είναι ότι πάλι έχουμε το πέρασμα όχι από τα κομμουνιστικά καθεστώτα αλλά από τις δικτατορίες, στις σύγχρονες δημοκρατίες. Έχουμε πάλι εύθραυστες δημοκρατίες και θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και ανάγκη για απόδοση ευθυνών -σε διαφορετικό βέβαια πλαίσιο- γιατί για παράδειγμα υπάρχουν χιλιάδες νεκροί σε Χιλή και Αργεντινή, και δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη ακόμα. Επίσης τα θέματα που αφορούν αυτές τις δύο σκηνές αλλά και την ελληνική αυτήν τη στιγμή, ίσως όχι στην ίδια έκταση, το πώς δηλαδή μπορούμε να διατηρήσουμε τη μνήμη. Τι σημαίνει συλλογική, προσωπική μνήμη, ποια είναι η σχέση μας με την ιστορία, ποιος τη γράφει και την ελέγχει; Ποια είναι η σχέση μας με την προπαγάνδα; Και να μην ξεχνάμε όπως είπε και ο Dan Perjovschi, είναι περιοχές της περιφέρειας του κόσμου. Τα Βαλκάνια, η Λ. Αμερική έχουν να κάνουν με αυτό που λέμε περιθώριο. Έχουμε να κάνουμε στην ουσία με μέρη που έχουν υποστεί τις συνέπειες ενός καθεστώτος που τους επιβλήθηκε από άλλες «μεγάλες δυνάμεις». Και αυτό είναι ένα από τα κοινά στοιχεία των περιοχών αυτών.

Η επόμενη στάση των Μεταβάσεων ποια θα είναι;

Κ.Α.: Η τρίτη και τελευταία στάση θα είναι η Κεντρική Ευρώπη, με Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Ουγγαρία όπου επίσης έχουμε μια πολύ δυναμική σκηνή. Και όπως έχω ξαναπεί, δεν είναι μια έννοια που επιβάλλεται στην τέχνη αλλά είναι κάτι που γεννήθηκε οργανικά μέσα από την επαφή μου με την τέχνη και τους καλλιτέχνες, τα τελευταία 7 με 8 χρόνια. Είναι η Κεντρική Ευρώπη, και πάλι με θέματα εθνικισμού, ταυτότητας και ιστορίας. Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει τώρα στην περιοχή είναι κάτι που μας αφορά άμεσα ως Ευρωπαίους και πολίτες αυτού του κόσμου. 

Δείτε εδώ το πλήρες πρόγραμμα.

Περισσότερες πληροφορίες
Transitions 2. Latin America
Σύλληψη και καλλιτεχνική διεύθυνση φεστιβάλ: Κάτια Αρφαρά
Συντονισμός παράλληλων δράσεων: Mυρτώ Λάβδα και Μαρίνα Τρουπή
Γενική διεύθυνση παραγωγής: Δήμητρα Δερνίκου
Γενική τεχνική διεύθυνση: Λευτέρης Καραμπίλας

Λεωφόρος Συγγρού 107-109, Αθήνα, 2109005800, www.sgt.gr

Από τις 18 έως 30 Νοεμβρίου

*Ο Αίαντας Αρτεμάκης γεννήθηκε το 1982 και είναι δημοσιογράφος και «κομπιουτεράς». Πουλάει κομπιουτεράκια στην Ομόνοια, με προτίμηση στα γιαπωνέζικα. Του αρέσει να διαβάζει και να ονειρεύεται μια γερή δημοκρατία. Παντρεύτηκε το 1989 τον καλό του φίλο, Amstramd 1512. Δυστυχώς από τότε, έχει αλλάξει πολλούς αγαπημένους. Τώρα συζεί με έναν Z800 HP. 

Προηγούμενα άρθρα του Αίαντα Αρτεμάκη 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News