Στα βουνά του Ουζμπεκιστάν, αρχαιολόγοι χάρη στην τηλεπισκόπησης με λέιζερ εντόπισαν δύο χαμένες πόλεις που ευημερούσαν κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού από τον 6ο έως τον 11ο αιώνα μ.Χ. Η μεγαλύτερη από αυτές φαίνεται να ήταν κέντρο μεταλλουργίας ενώ η άλλη αντανακλά την πρώιμη ισλαμική επιρροή.

Οι οχυρωμένες ορεινές πόλεις, που απέχουν 5 χιλιόμετρα μεταξύ τους και βρίσκονται σε υψόμετρο περίπου 2.000-2.200 μέτρων, είναι από τις μεγαλύτερες από τα ορεινά τμήματα του Δρόμου του Μεταξιού, του εκτεταμένου χερσαίου δικτύου που συνέδεε την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή με την Ανατολική Ασία.

«Αυτές οι πόλεις ήταν εντελώς άγνωστες μέχρι σήμερα. Τώρα εργαζόμαστε μέσω ιστορικών πηγών για να βρούμε πιθανά ανεξερεύνητα μέρη που ταιριάζουν με τα ευρήματά μας» δήλωσε στο Reuters  ο αρχαιολόγος Μάικλ Φρατσέτι από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λιούς των ΗΠΑ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Οι πόλεις

Η μεγαλύτερη από τις δύο πόλεις -ονομάστηκε Tugunbulak- κάλυπτε περίπου 300 στρέμματα και οι ερευνητές εκτιμούν ότι είχε πληθυσμό μερικών δεκάδων χιλιάδων ατόμων. Ηταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της εποχής της στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, συναγωνιζόμενη ακόμη και τον φημισμένο εμπορικό κόμβο της Σαμαρκάνδης που βρίσκεται περίπου 110 χιλιόμετρα μακριά. Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι η πόλη αυτή υπήρχε περίπου από το 550 έως το 1.000 μ.Χ..

«Το Tugunbulak είναι πολλές φορές μεγαλύτερο και πιο αινιγματικό από άλλα κάστρα ή οικισμούς ορεινών περιοχών που έχουν καταγραφεί στην Κεντρική Ασία σε υψηλό υψόμετρο» εξηγεί στο αμερικανικό δίκτυο ο Φρατσέτι.

Η δεύτερη πόλη, που ονομάστηκε Tashbulak, είχε μόνο το ένα δέκατο του μεγέθους της πρώτης, με πληθυσμό λίγων χιλιάδων ατόμων και οι ερευνητές εκτιμούν ότι υπήρξε από το 730-750 περίπου έως το 1.030-1.050 μ.Χ..

Η ανακάλυψη

Σύμφωνα με όσα έχει αποκαλύψει μέχρι ώρας η έρευνα, οι δύο πόλεις ιδρύθηκαν στο σημερινό νοτιοανατολικό Ουζμπεκιστάν στους πρώιμους μεσαιωνικούς χρόνους, αλλά σταδιακά εγκαταλείφθηκαν και ξεχάστηκαν. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα πρώτα ίχνη τους καθώς ερευνούσαν μια απόκρημνη ορεινή περιοχή, με βαθιές χαράδρες, απότομες κορυφογραμμές και δάση. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν απομακρυσμένη σάρωση LIDAR (LIght Detection And Ranging) με drones για να χαρτογραφήσουν την κλίμακα και τη διάταξη των τοποθεσιών.

«Το LIDAR είναι μια τεχνολογία που πλημμυρίζει το τοπίο με λέιζερ για τη μέτρηση της τοπογραφίας, σε αυτή την περίπτωση, με εξαιρετικά εκλεπτυσμένες λεπτομέρειες» εξηγεί ο Φρατσέτι στο Reuters. Ο ίδιος και οι ομάδα του ανακάλυψαν με την τεχνολογία αυτή στοιχεία για πολυάριθμες κατασκευές, πλατείες, οχυρώσεις, δρόμους, κατοικίες και άλλα αστικά χαρακτηριστικά.

Η προκαταρκτική ανασκαφή σε ένα από τα οχυρά κτίρια του Tugunbulak –ζωσμένο από χοντρούς πήλινους τοίχους– έφερε στο φως υπολείμματα κλιβάνων και φούρνων, υποδεικνύοντας ότι ήταν ένα εργοστάσιο όπου οι μεταλλουργοί πιθανώς μετέτρεπαν σε χάλυβα σιδηρομετάλλευμα από τα πλούσια τοπικά κοιτάσματα.

Οι ερευνητές προσπαθούν τώρα να επιβεβαιώσουν την παραπάνω υπόθεση με χημικές αναλύσεις των υπολειμμάτων μετάλλου που έχουν βρεθεί στην περιοχή η οποία κατά τον 9ο και 10ο αιώνα ήταν γνωστή για την παραγωγή χάλυβα.

Η μεταλλουργία μπορεί να αποτελούσε κεντρικό χαρακτηριστικό της οικονομίας του Tugunbulak, μαζί με το εμπόριο ζώων όπως πρόβατα και βοοειδή και ζωικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του μαλλιού, ανέφερε ο Φρατσέτι. Και πρόσθεσε πως η ανακάλυψη αυτή της πόλης «περιπλέκει την ιστορική κατανόηση της πρώιμης οικονομίας στον Δρόμο του Μεταξιού, τοποθετώντας τόσο την πολιτική εξουσία όσο και τη βιομηχανική παραγωγή πολύ έξω από τα περιφερειακά κέντρα όπως η Σαμαρκάνδη».

Το Tashbulak δεν είχε τη βιομηχανική ανάπτυξη του Tugunbulak, αλλά διέθετε ένα ενδιαφέρον πολιτιστικό χαρακτηριστικό: Ενα μεγάλο νεκροταφείο που αντικατοπτρίζει την πρώιμη εξάπλωση του Ισλάμ στην περιοχή. Οι 400 τάφοι του – για άνδρες, γυναίκες και παιδιά – περιλαμβάνουν μερικές από τις παλαιότερες μουσουλμανικές ταφές που έχουν καταγραφεί στην περιοχή.

«Το νεκροταφείο είναι αταίριαστο με το μικρό μέγεθος της πόλης. Σίγουρα υπάρχει κάτι ιδεολογικά προσανατολισμένο γύρω από το Tashbulak που έχει ως αποτέλεσμα να θάβονται άνθρωποι εκεί», είπε στο Reuters ο Φρατσέτι.

Το Ισλάμ εμφανίστηκε στην Αραβική Χερσόνησο τον 7ο αιώνα και εξαπλώθηκε γρήγορα μέσα στους επόμενους αιώνες.

Ο Δρόμος του Μεταξιού επέτρεψε τις οικονομικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές και πολιτικές ανταλλαγές μεταξύ Ανατολής και Δύσης, καθώς τα καραβάνια που διέσχιζαν τις διαδρομές του μετέφεραν όχι μόνο μια πληθώρα προϊόντων, αλλά και ανθρώπους και ιδέες. Συνέδεε κοσμοπολίτικες κινεζικές πόλεις όπως το Σιάν με προορισμούς όπως η βυζαντινή Κωνσταντινούπολη και η εξελιγμένη ισλαμική μητρόπολη Βαγδάτη.

Οι Tugunbulak και Tashbulak είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτες λόγω του υψομέτρου τους, το οποίο είναι περίπου συγκρίσιμο με το Μάτσου Πίτσου, την μεταγενέστερη ακρόπολη των Ινκάς στο Περού. «Το βασικό εύρημα αυτής της μελέτης είναι η ύπαρξη μεγάλων, οχυρωμένων και σχεδιασμένων πόλεων σε μεγάλο υψόμετρο, γεγονός που εξακολουθεί να είναι σπάνιο άρα και εξαιρετικό για την αρχαιότητα», καταλήγει ο Φρατσέτι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News