Πολλοί στην Ελλάδα τον γνώρισαν ως μεγαλύτερο αδερφό του Κώστα Σημίτη. Μοιραία, κατά τον ελληνικό τρόπο, ούτε οι φίλοι, ούτε οι εχθροί του Κώστα Σημίτη μπορούσαν ή ενδιαφέρονταν να εκτιμήσουν το πραγματικό, πνευματικό μέγεθος του Σπύρου Σημίτη. Τον είδαν μέσα από τα παραμορφωτικά γυαλιά του κομματισμού. Χωρίς να καταλάβουν.

Η παγκόσμια κοινότητα όμως τον τίμησε πολλαπλά, ως «πατέρα της προστασίας των δεδομένων». Θυμάται ότι ο Σπύρος Σημίτης, για πάνω από 50 χρόνια, ήδη από το 1970, πίστεψε πρώτος ότι «η προστασία των δεδομένων και η ελευθερία της ενημέρωσης αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ότι είναι ανάγκη να προστατεύσουμε την κοινωνία από την εκμετάλλευση και χειραγώγηση μέσω της εξουσίας της γνώσης».

• Διαβάστε: Πέθανε ο Σπύρος Σημίτης

Θα τον θυμούνται  ως διεθνώς αξιοσέβαστο έλληνα και γερμανό νομικό, ως τον άνθρωπο που εφηύρε την προστασία των δεδομένων, της ιδιωτικής αυτονομίας, του αυτοκαθορισμού στο πεδίο των δεδομένων. Ως τον πρώτο και καθοριστικό συνήγορο για την προστασία των δεδομένων στην Ευρώπη και τον κόσμο (Datenschutzbeauftragte in Hessen, 1975 – 1991).

Η κοινότητα των εργαζομένων θα τον θυμάται για την προσπάθεια της ανάπτυξης του δικαιώματος συμμετοχής των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων στο επίπεδο της επιχείρησης (ως ένα μέσο διαφύλαξης της αυτονομίας των εργαζομένων ως προσώπων και περιορισμού της ετερονομίας σε ένα χώρο άσκησης ιδιωτικής εξουσίας). Ήταν η μεταπολεμική γερμανική καινοτομία ως απάντηση στο σύμπλεγμα εξουσιών μεταξύ μεγάλης βιομηχανίας και ναζισμού.

Η κοινότητα των εργαζομένων που, για να τον θυμάται, έχει θεσπίσει ήδη από το 2015 «Βραβείο Σπύρου Σημίτη» που απονέμεται στη Γερμανία για πρότυπη νομοθεσία στο χώρο της προστασίας των δεδομένων των εργαζομένων.(Απονέμεται από το D.G.B, Γενική Συνομοσπονδία  Εργαζομένων Γερμανίας, τον εκδοτικό οίκο Bund και την Ένωση «Digitalcourage»).

Αλλά και στον χώρο της οικογένειας και του οικογενειακού δικαίου, ως πεδίο άσκησης εξουσίας, συχνά αυθαίρετης, ωμής, χωρίς όρια, διερεύνησε με δημοσιεύσεις και σεμινάρια, σε συνεργασία με τον Γιούργκεν Χάμπερμας, κορυφαίο φιλόσοφο, τη δυνατότητα του νόμου να διασφαλίσει την αυτονομία του ατόμου και την προστασία του παιδιού. Η ενσωμάτωση των Κοινωνικών Επιστημών και των Επιστημών του Ανθρώπου στη νομική επιστήμη και στην εφαρμογή του δικαίου ήταν συμβολή που έθεσε σε νέα βάση τη συζήτηση αλλά και την εφαρμοσμένη νομική πολιτική.

Η κοινότητα των μαθητών του, όσων είχαν την τύχη να συνυπάρξουν μαζί του, όταν διαμορφωνόταν ο πνευματικός χαρακτήρας τους, είτε να συναντηθούν με τη σκέψη του, τα γραπτά του ή τις ομιλίες του, ξέρουν ότι δεν μπορούν να ξεχάσουν.

Η δοτικότητά του, το παιχνιδιάρικο χιούμορ του, η γνήσια προσπάθειά του να συνοδεύσει στα πρώτα βήματα επιστημονικής και αυτόνομης σκέψης χωρίς να επιδιώκει τη χειραγώγηση ή το πατρονάρισμα, αλλά την εύρεση του πνευματικού δρόμου που είναι διαφορετικός για τον καθένα, αποτελούν πρότυπο με το οποίο θα αναμετριούνται διαρκώς. Δεν είναι λίγοι στην Ελλάδα και στον κόσμο όσοι είχαν την τύχη αυτή, να τον έχουν ή να τον επιλέξουν πνευματικό πατέρα.

Ο Σπύρος Σημίτης ολοκλήρωσε το ταξίδι του. Όσοι γνώρισαν τη σκέψη του, με λύπη αλλά και ευγνωμοσύνη θα τον θυμούνται ως πηγή ζωογόνου ύδατος. Γιατί το μέλλον έχει ακόμη πολλή ξηρασία.

---

* Ο Γιάννης Τουτζιαράκης είναι διδάκτωρ του Εργατικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, μαθητής του Σπύρου Σημίτη. Είναι δικηγόρος στον Αρειο Πάγο. Δίδαξε στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Ρεθύμνου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News