Η σύγκρουση μεταξύ των γενεών δεν αποτελεί έμμονη ιδέα των κοινωνιολόγων, αλλά απτή πραγματικότητα, η οποία βιώνεται καθημερινά από εκατομμύρια ανθρώπους, τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια σφαίρα και ειδικά στους όποιους χώρους εργασίας.

«Τι τρέχει με αυτούς τους millennials; Αυτή είναι μια αίσθηση που πολλοί μεσήλικες, όπως είμαι εγώ, ενδεχομένως να είχαν στη δουλειά τους, όταν διαπίστωσαν πως κάποιοι από αυτούς που γεννήθηκαν από το 1981 έως το 1996 αντιμετωπίζουν διαφορετικά τις καριέρες και τις ιεραρχίες. Και η ασυνεννοησία –ή η ενόχληση– συχνά είναι αμοιβαία: πολλοί millennials είναι θυμωμένοι με τους περιβαλλοντικούς και οικονομικούς μπελάδες που δημιούργησαν παλαιότερες πληθυσμιακές ομάδες, όπως η Generation Χ (1965-1980) ή οι Βaby boomers (1946-1964)», αναφέρει η Τζίλιαν Τετ των Financial Times. 

Oμως η βρετανίδα αρθρογράφος στο κείμενό της εστιάζει σε μία λιγότερη γνωστή πτυχή της αντιπαράθεσης μεταξύ των millennials και δύο προηγούμενων γενιών: στον τρόπο με τον οποίο οι γενεαλογικές διαφορές επηρεάζουν τη διαχείριση του χρήματος και την οικονομία, δύο πεδία στα οποία εξακολουθούν, προς το παρόν τουλάχιστον, να κυριαρχούν η Generation X και οι Βoomers.

Η Τζίλιαν Τετ επικαλείται μία δημοσκόπηση της Fidelity, μιας αμερικανικής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων, η οποία πραγματοποιεί συχνά σφυγμομετρήσεις σχετικά με τις φιλανθρωπικές διαθέσεις των πελατών της. Φέτος στο σχετικό γκάλοπ συμμετείχαν 4.000 άνθρωποι οι οποίοι προσέφεραν τουλάχιστον 1.000 δολάρια για την ενίσχυση φιλανθρωπικών σκοπών κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δύσκολης χρονιάς. Μετά την κατανομή των αποτελεσμάτων ανά ηλικία, διαπιστώθηκε ότι από τους Boomers και τα μέλη της Generation X, «φιλάνθρωποι» δήλωσαν το 36% και το 48% αντίστοιχα. Μεταξύ των millennials, ωστόσο, φιλάνθρωποι αυτοχαρακτηρίζονται περισσότεροι από επτά στους δέκα (74%), ανεξάρτητα από τα ποσά που προσφέρουν. 

Σημαντικό ρόλο στη σχέση των millennials με τη φιλανθρωπία διαδραματίζει, φυσικά, η τεχνολογία. Οι περισσότεροι αποφασίζουν να προβούν σε κάποια δωρεά ωθούμενοι από σχετικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενώ προσφέρουν τα χρήματά τους ηλεκτρονικά. Ομως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι millennials επιδιώκουν να συνδυάζουν τη φιλανθρωπία με άλλες χρηματοοικονομικές, καταναλωτικές και επαγγελματικές επιλογές τους. 

Κατά συνέπεια, το 87% των millennials επιθυμεί να εργαστεί σε μία εταιρεία που λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εταιρική ευθύνη, το 65% καταναλώνει προϊόντα κοινωνικά υπεύθυνων εταιρειών και το 43% προβαίνει σε επενδύσεις περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου. «Η φιλανθρωπική προσφορά μετατρέπεται σε φιλανθρωπικό τρόπο ζωής», εξήγησε η Πάμελα Νόρλεï, πρόεδρος της οργάνωσης Fidelity Charitable, κάνοντας λόγο για μία «εντελώς νέα νοοτροπία». 

«Μια έρευνα από μόνη της δεν αποτελεί τάση. Και η δημοσκόπηση της Fidelity αφορά μόνον ανθρώπους που είναι αρκετά πλούσιοι για να κάνουν δωρεές, μια τυχερή μειονότητα σε μια χώρα όπου τέσσερις στους δέκα ενήλικες δεν έχουν στην άκρη ούτε καν 400 δολάρια», υπενθυμίζει η βρετανίδα δημοσιογράφος. Αλλά το ότι διαμορφώνεται μία νέα νοοτροπία, όσον αφορά τη φιλανθρωπία και την κοινωνική υπευθυνότητα, το επιβεβαιώνουν και άλλες δημοσκοπήσεις. 

Ερευνα της Morgan Stanley που πραγματοποιήθηκε το 2019 αποκάλυψε ότι το 95% των millennials τάσσεται υπέρ των βιώσιμων επενδύσεων σε σχέση με το 85% επί του συνόλου των επενδυτών. Μελέτη της Allianz έδειξε ότι περισσότεροι από έξι στους δέκα millennials επενδύουν λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες αξίες, ενώ μόλις το 42% των Boomers πράττει αντίστοιχα. Σύμφωνα με έκθεση του US Trust στην οποία γίνεται λόγος για «σύγκρουση γενεών», το 76% των millennials λογαριάζει τον αντίκτυπο των επενδυτικών επιλογών του, ενώ περισσότεροι από επτά στους δέκα Boomers μάλλον αδιαφορούν.

Πρόκειται για μία τάση αναμφίβολα αξιοσημείωτη, καθώς η γενιά των millennials στο σύνολό της αισθάνεται πολύ περισσότερο ανασφαλής οικονομικά σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, ενώ ο κορονοïός και η πανδημία τού ενέτειναν το εν λόγω συναίσθημα. Σύμφωνα, οπότε, με την κλασική οικονομική θεωρία, οι millennials θα έπρεπε αγωνιούν περισσότερο για την αποκατάστασή τους και για την αύξηση του πλούτου τους σε σχέση με τους γονείς τους. 

«Πράγματι αυτά τα ευρήματα είναι τόσο αναπάντεχα που υποπτεύομαι πως κάποιοι από τη Generation Χ και τη γενιά των boomers ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να τα απορρίψουν ως μία έκφραση ιδεαλισμού –ή ενοχής– μεταξύ εύπορων νέων», γράφει η Τετ, έχοντας κατά νου την άποψη του Ουίνστον Τσόρτσιλ επί του ζητήματος. Ο κορυφαίος βρετανός πολιτικός φέρεται να είχε δηλώσει κάποτε πως «εάν ένας άνθρωπος δεν είναι σοσιαλιστής στα είκοσί του, δεν έχει καρδιά, εάν δεν είναι συντηρητικός όταν γίνει σαράντα, δεν έχει μυαλό».   

Και από τη στιγμή που στους millennials των ΗΠΑ αντιστοιχεί μόλις το 4,5% του πλούτου της Αμερικής, το ότι φαίνεται να είναι περισσότερο φιλάνθρωποι και συνειδητοποιημένοι και υπεύθυνοι σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές δεν έχει μεγάλη σημασία. Ενδέχεται, ωστόσο, η εν λόγω εκτίμηση να είναι λανθασμένη, υπογραμμίζει η Τετ, σημειώνοντας ότι κατά τις επόμενες δεκαετίες και καθώς οι μεγαλύτεροι εγκαταλείπουν σταδιακά τα εγκόσμια, πρόκειται να περάσουν στα χέρια των millennials από τριάντα έως 68 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Αυτή η εξέλιξη κατά πάσα πιθανότητα θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ των millennials που κατάγονται από πλούσιες οικογένειες και εκείνων που δεν είχαν αυτήν την τύχη. Αλλά εάν οι πλούσιοι millennials συνεχίσουν να έχουν την ίδια νοοτροπία όσον αφορά το χρήμα και τον πλουτισμό, θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάδειξη της στρατηγικής επένδυσης σε μετοχές που προσφέρουν αξία (value investing).

Συγχρόνως ενδέχεται να γενικευτεί η χρήση ψηφιακών πλατφορμών για την καλύτερη εποπτεία των εταιρειών και περισσότερη διαφάνεια. Οι οξυδερκείς διαχειριστές πλούτου έχουν αντιληφθεί αυτά τα δεδομένα και για αυτόν τον λόγο η βιομηχανία των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών επιδιώκει να διευρύνει την γκάμα των προϊόντων που προσφέρει με γνώμονα καταρχήν τη βιωσιμότητα.        

Ολοκληρώνοντας τον συλλογισμό της η Τζίλιαν Τετ εξηγεί ότι αυτή η αλλαγή στάσης των millennials, αυτή η νέα νοοτροπία τους, υποδηλώνει πως δεν αντιλαμβάνονται με στενοκέφαλη λογική τα οικονομικά, την πολιτική και τα κοινωνικά ζητήματα. Αντιθέτως νοούν την οικονομία ως κάτι που συνδέεται αμοιβαία με πλήθος ζητημάτων και καταστάσεων και αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δεν αντιμετωπίζουν ένα θέμα όπως το περιβάλλον ως μία εξωτερική επίδραση (externality) σε ένα οικονομικό σύστημα, όπως συνέβαινε κατά τον 20ό αιώνα.

Με λίγα λόγια, το ότι οι millennials δεν συμμερίζονται τις απόψεις των γονέων τους και των παππούδων τους για την οικονομία και όλα όσα συνδέονται μαζί της, αποτελεί αναμφίβολα μία θετική εξέλιξη στο πλαίσιο της διαδοχής των γενεών.