Ο 86χρονος Ρενάτο Καζάρο είναι ένας από τους πιο επιδραστικούς σχεδιαστές αφίσας στον κόσμο, γνωστός για τους κλασικούς, «ανεμοδαρμένους», ζωγραφισμένους με αερογράφο καμβάδες του, που με τη δύναμή τους μας υπενθυμίζουν την εποχή πριν από την επικράτηση της ψηφιακής εικόνας. Με το στυλ του μετατρέπει κινηματογραφικά είδωλα από τον Σταλόνε και τον Σβάρτσενέγκερ μέχρι τον Κόσνερ και τον ΝτιΚάπριο, σε μοντέλα του Μικελάντζελο. Οι αφίσες του είναι ακαταμάχητα θεατρικές, γεμάτες με ιδρωμένους δικέφαλους και φουσκωτά στήθη, που μεταφέρουν τον παίκτη έξω από το σινεμά βάζοντάς τον σε έναν άλλο συναρπαστικό ρόλο, γράφει στον Guardian ο Σαμ Μουρ.

Γεννημένος στο Τρεβίζο της Ιταλίας το 1935, όταν ήταν αγόρι ο Καζάρο πήγαινε καθημερινά στο σινεμά της γειτονιάς του με την ελπίδα να πάρει στο σπίτι αφίσες ταινιών που οι προβολές τους είχαν τελειώσει, για να προσπαθήσει να τις αναπαράγει. Στην εφηβεία του, έκλεινε συμφωνίες με τους ιδιοκτήτες του κινηματογράφου: του έδιναν δωρεάν εισιτήρια με αντάλλαγμα να ζωγραφίζει τους τοίχους τους με τεράστιες πρωτότυπες αφίσες. Και στα 18, μπήκε στο Studio Favalli, το κέντρο σχεδιασμού της κινηματογραφικής βιομηχανίας της Ρώμης, πριν ανοίξει το δικό του καλλιτεχνικό εργαστήριο τρία χρόνια αργότερα.

Ο πρώτος του μέντορας ήταν ο μεγιστάνας παραγωγός Ντίνο Ντε Λαουρέντις, ο οποίος του ανέθεσε για πρώτη φορά την παραγωγή της αφίσας για το επικό θρησκευτικό μελόδραμα του Τζον Χιούστον «Η Βίβλος» (1966). Η τεράστια διαφημιστική αφίσα, που κρεμόταν για μήνες στη Σάνσετ Μπουλβάρ του Χόλιγουντ,  ήταν  ένα αποτελεσματικό «επισκεπτήριο» για τον Καζάρο, ο οποίος στη συνέχεια θα δούλευε καθημερινά 12 ώρες, επτά ημέρες την εβδομάδα, επί δεκαετίες. Μερικές φορές, μάλιστα, αναγκαζόταν να τελειώσει μια αφίσα με τη μία, τόσο μεγάλη ήταν η ζήτηση.

Ο Ντίνο Ντε Λαουρέντις πήρε την τέχνη του Καζάρο στα σοβαρά, γράφει ο Μουρ στον Guardian, και φρόντισε να είναι όσο το δυνατόν πιο ενσωματωμένος σε κάθε παραγωγή, συχνά, μάλιστα, του έκλεινε μια πολυτελή σουίτα ξενοδοχείου για να μπορεί να ζωγραφίζει ενώ επισκεπτόταν το πλατό όπου γίνονταν τα γυρίσματα. Οταν γυριζόταν το κλασικό καλτ «Φλας Γκόρντον» (1980), πριν επιβιβαστεί στο αεροπλάνο για το Λονδίνο, ο Ντε Λαουρέντις ανέθεσε στον Καζάρο να φέρει μαζί του μια βαλίτσα γεμάτη κίτρινες πιπεριές, γιατί αυτές που έβρισκε στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήταν καλής ποιότητας…

Αλλοι σταθεροί συνεργάτες του ήταν οι Σέρτζιο Λεόνε, Ντέιβιντ Λιντς, Τζον Χιούστον και Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, με τους οποίους έφτιαξε μερικές από τις πιο αναγνωρίσιμες κινηματογραφικές αφίσες όλων των εποχών. Ωστόσο, στα τέλη του 20ου αιώνα, η δημοτικότητα του στυλ του είχε πια μειωθεί, καθώς ήταν πλέον κανόνας οι αφίσες να δημιουργούνται σε υπολογιστή. Πριν από τρία χρόνια, όμως, και ενώ είχε συνταξιοδοτηθεί, ο Κουέντιν Ταραντίνο τον παρακίνησε να δημιουργήσει τις αφίσες για τα φανταστικά σπαγκέτι γουέστερν στο «Μια φορά κι έναν καιρό στο Χόλιγουντ». Και τώρα ο σπουδαίος ιταλός designer μας ξεναγεί με δικά του λόγια μέσω του Guardian σε μερικά από τα βασικά του έργα.

«Η εκδίκηση του Ναβάχο» («Navajo Joe», 1966)

Ο Ντίνο Ντε Λαουρέντις ήταν μια ιδιοφυΐα στην ανακάλυψη νέων ταλέντων. Αυτή η ταινία ήταν σημαντική για την ανακάλυψη του Μπαρτ Ρέινολντς  και του Ενιο Μορικόνε, ενός  νεαρού, που έκανε το soundtrack. Σκηνοθέτης ήταν ο Σέρτζιο Κορμπούτσι, γνωστός για τα σπαγκέτι γουέστερν «Ντζάνγκο» και «Μεγάλη Σιωπή», ο οποίος πάντα έκανε σκληρές ταινίες, επομένως και η αφίσα έπρεπε να είναι σκληρή και δυνατή. Τότε ακόμη δεν υπήρχαν γραφεία δημοσίων σχέσεων στην Ιταλία, οπότε έπρεπε να είμαι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του εαυτού μου και να έχω τον έλεγχο από την ιδέα μέχρι την τελική εικόνα.

Ο Κουέντιν Ταραντίνο λάτρεψε αυτή την αφίσα: πολλή δράση, πολλή κίνηση και μια πραγματικά δυνατή εικόνα.

«Nebraska Jim» (2019)

Οταν μου τηλεφώνησε ο διευθυντής παραγωγής του «Μια φορά κι έναν καιρό στο Χόλιγουντ», μου είπε ότι ο Κουέντιν ήθελε μερικές αφίσες στο στυλ της δεκαετίας του 1960. Ηταν μια υπέροχη έκπληξη, καθώς είχα αποσυρθεί. Ο Ταραντίνο μου έστειλε μερικές φωτογραφίες του Λεονάρντο Ντι Κάπριο για να μελετήσω τον χαρακτήρα του, και έπρεπε να τον ζωγραφίσω σε διάφορα ψεύτικα σπαγκέτι γουέστερν της δεκαετίας του 1960. Πικράθηκα, όμως, γιατί δεν είχα την ευκαιρία να κάνω την κεντρική αφίσα.

«Solaris» (1972)

Η διαδικασία που ακολουθώ δεν άλλαξε ποτέ πολύ. Μιλώ με τον παραγωγό ή τον σκηνοθέτη, τους δίνω πολλά σκίτσα και διαλέγουν ένα ή δύο. Το «Solaris» ήταν εύκολο. Δυστυχώς, δεν γνώρισα ποτέ τον ίδιο τον Ταρκόφσκι.

«Flash Gordon» (1980)

Άλλη μια ταινία του Ντε Λαουρέντις. Ηθελα ο Μινγκ να είναι στο κέντρο της αφίσας· η εικόνα του κακού να έρχεται σε αντίθεση με αυτή των ηρώων.

«Κόναν ο βάρβαρος» (1982)

Ο Ντε Λαουρέντις ανακάλυψε τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, όταν ακόμη το όνομά του ήταν γνωστό μόνο ανάμεσα σε bodybuilders. Οταν επισκέφτηκα το πλατό, όπου γίνονταν τα γυρίσματα στην Ισπανία, κατάλαβα αμέσως ότι θα ήταν ο τέλειος Κόναν και θα έκανε μια μεγάλη καριέρα. Ο Σβαρτσενέγκερ ήταν ο τέλειος άνθρωπος για να τον ζωγραφίσεις. Είχε μια σκληρή έκφραση. Το πρόσωπό του ήταν σαν γλυπτό. Ηταν πραγματική χαρά για μένα, γιατί πάντα είχα αδυναμία στους ήρωες.

«Octopussy» (1983)

Πώς κατέληξα να δουλέψω σε μια ταινία του Τζέιμς Μποντ; Περνούσε το τρένο και πήδηξα μέσα. Αυτή η αφίσα έγινε σε συνεργασία με τον Ντάνιελ Γκούζι. Εκείνος ζωγράφισε τους χαρακτήρες. Εγώ έκανα τη δράση και τα σκηνικά προσπαθώντας να αφηγηθώ την υπόθεση της ταινίας.

«Μια φορά κι έναν καιρό στην Αμερική» (1984)

Από όλους τους σκηνοθέτες με τους οποίους έχω συνεργαστεί, ο Σέρτζιο Λεόνε ήταν ο καλύτερος. Ημασταν το τέλειο δίδυμο: μια καρδιά, μια ψυχή. Αυτή η ταινία ήταν ένα δύσκολο project. Η αφίσα προοριζόταν για παγκόσμια χρήση και πειραματιζόμουν με ένα νέο στυλ εκείνη την εποχή, προσπαθώντας να περιορίσω την ιστορία της εικόνας. Αποφάσισα να ζωγραφίσω τους τέσσερις βασικούς χαρακτήρες (Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζέιμς Γουντς, Τζο Πέσι, Μπαρτ Γιανγκ) συμβολικά, με χρυσά πρόσωπα. Ο Λεόνε ενθουσιάστηκε με τα σκίτσα, το ίδιο και οι διανομείς, αλλά κάποιος αντιτάχθηκε γιατί δεν υπήρχαν γυναίκες. Και ο Λεόνε απάντησε: «Οποτε υπάρχουν ισχυροί άνδρες που φορούν έξυπνα κοστούμια, πίσω τους υπάρχει πάντα μια γυναίκα». Ετσι η αφίσα μου έμεινε.

«Dune» (1984)

Μια από τις αγαπημένες μου;  Μια σπουδαία μελέτη των χαρακτήρων. Μια από τις ηθοποιούς ήταν η Σιλβάνα Μανγκάνο, η οποία ήταν παντρεμένη με τον παραγωγό της ταινίας Ντίνο Ντε Λαουρέντις. Ηθελε να την τοποθετήσω σε μια σημαντική θέση της αφίσας, και ευτυχώς ήταν εφικτό χωρίς να καταστρέψω τη σύνθεση. Συγκρίνετέ τη με τις αφίσες της ταινίας, που κυκλοφόρησαν πρόσφατα…

«Ράμπο ΙΙ: Η Αποστολή» (1985)

Ο Σταλόνε μου έδωσε την ελευθερία να ερμηνεύσω όλες τις εικόνες του Ράμπο, όπως ήθελα. Η μόνη μου υποχρέωση ήταν να τον κάνω να μοιάζει με ήρωα. Οταν είδε την τελική εικόνα κατενθουσιάστηκε. Εγινε μεγάλος θαυμαστής μου και μου έστειλε μια αφιέρωση, λέγοντας ότι η δουλειά μου είχε μπει στην ψυχή του. Κάθε ηθοποιός έχει κάτι ξεχωριστό· το θέμα είναι να συλλάβεις την προσωπικότητά του.

«Χορεύοντας με τους λύκους» (1990)

Δημιούργησα δύο εκδοχές για τον Κέβιν για να ικανοποιήσω διαφορετικές αγορές. Η μία ήταν μια εκδοχή παραμυθιού, που παρουσίαζε τον Κόσνερ και τον Ινδιάνο, και η οποία χρησιμοποιήθηκε κυρίως στη Γερμανία. Στην  άλλη, για την Ιταλία, ο Κόσνερ σκουπίζει το πρόσωπό του με μπογιά, για να δείξει ότι ταυτίζεται με τους Ινδιάνους. Είναι πραγματικά η πιο αγαπημένη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News