Επειτα από περισσότερο από τριάντα μήνες κατά τους οποίους μαίνεται ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, κανένας δεν γνωρίζει πότε ακριβώς θα μπορούσε να τερματιστεί. Οσον αφορά, όμως, το πώς θα μπορούσε να τελειώσει, εκφράζονται διάφορες απόψεις. Ο Βόλφγκανγκ Μινχάου, για παράδειγμα, συνιδρυτής και διευθυντής του Eurointelligence, εικάζει σε άρθρο του πως η σύρραξη θα τερματιστεί με κάποια διευθέτηση παρόμοια με εκείνη που κατέστησε δυνατή την πρόσφατη, ιστορική ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας.

Η σχετική συμφωνία που επιτεύχθηκε ήταν εντελώς απροσδόκητη και αποτέλεσε προϊόν αθόρυβης διπλωματίας. Η Δύση εξασφάλισε την απελευθέρωση 16 κρατουμένων, κυρίως δυτικών, περιλαμβανομένου του αμερικανού δημοσιογράφου Εβαν Γκέρσκοβιτς. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξασφάλισε την απελευθέρωση του αγαπημένου του εκτελεστή Βαντίμ Κρασίκοφ από μια γερμανική φυλακή. Το 2019 ο Κρασίκοφ σκότωσε στο Βερολίνο τον Ζελιμχάν Χανγκοσβίλι, πρώην επικεφαλής ενός μάχιμου στρατεύματος τσετσένων ανταρτών, ο οποίος αργότερα εργάστηκε για τις υπηρεσίες πληροφοριών της Γεωργίας, αναγνωρίζοντας ρώσους κατασκόπους. Το γερμανικό δικαστήριο που καταδίκασε τον Κρασίκοφ, αποφάνθηκε πως έδρασε για λογαριασμό του Κρεμλίνου. Δεν ήταν απολύτως σαφές γιατί ο Πούτιν επιδίωξε και κατάφερε την απελευθέρωσή του αλλά ήταν ξεκάθαρο πως την ήθελε διακαώς.

Οσο για τον πόλεμο στην Ουκρανία «το διπλωματικό παρασκήνιο για τον τερματισμό του θα διαρκέσει περισσότερο, αλλά θα λάβει χώρα επίσης αθόρυβα και μυστικά, και θα προκαλέσει σοκ στους υποστηρικτές της Ουκρανίας στη Δύση, ορισμένοι από τους οποίους μπορεί να πιστεύουν ακόμη ότι η Ουκρανία μπορεί να πετύχει ολοκληρωτική νίκη, απελευθερώνοντας ακόμη και την Κριμαία και επιφέροντας, ίσως, και αλλαγή καθεστώτος στην ίδια τη Ρωσία», γράφει ο Βόλφγκανγκ Μινχάου.

Σύμφωνα με τον γερμανό αρθρογράφο «το πρόβλημα για την Ουκρανία είναι το ότι οι δυτικοί υποστηρικτές της δεν έχουν έναν κοινά συμφωνημένο πολεμικό στόχο». Σε αυτό το πλαίσιο ο πόλεμος θα μπορούσε να τερματιστεί όταν αμφότερα στρατόπεδα συνειδητοποιήσουν ότι το κόστος της συνέχισης της σύρραξης θα ξεπεράσει τα όποια οφέλη. Ωστόσο αυτό δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα, σύμφωνα, πάντα, με την ανάλυση του Μινχάου.

Στρέφοντας την προσοχή του στο πεδίο, σημειώνει πως τα ρωσικά στρατεύματα προωθήθηκαν περαιτέρω στην ουκρανική επικράτεια τους τελευταίους δύο μήνες, πετυχαίνοντας, ωστόσο, περιορισμένα εδαφικά κέρδη. Σχετικά με την επίθεση της Ουκρανίας στην παραμεθόριο ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ γράφει πως «αποτελεί μια ενδιαφέρουσα ανατροπή. Είναι ένας επικίνδυνος ελιγμός. Εάν πετύχει, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανακατεύθυνση των ρωσικών στρατευμάτων μακριά από την πρώτη γραμμή στην Ουκρανία. Μπορεί να δώσει στην Ουκρανία ένα διαπραγματευτικό χαρτί κατά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις».

Ωστόσο ο Μινχάου δυσκολεύεται να διαπιστώσει πώς οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να ανακαταλάβουν τα κατεχόμενα από τους Ρώσους εδάφη, όπως ακριβώς δυσκολεύεται να καταλάβει πώς οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν να καταλάβουν περισσότερα ουκρανικά εδάφη πέρα από μερικά χωριά πέριξ των εδαφών που ήδη κατέχουν και ελέγχουν.

Αναμφίβολα η εισβολή στο Κουρσκ συνέβαλε σημαντικά στην τόνωση του ηθικού των Ουκρανών, «αλλά αυτός ο πόλεμος δεν πρόκειται να κερδηθεί με κάποιο τέχνασμα», σημειώνει ο Μινχάου στην ανάλυσή του. Θεωρεί επίσης πως η αργή αλλά σταθερή κόπωση από την υποστήριξη της Ουκρανίας σχεδόν σίγουρα θα συνεχιστεί σε χώρες όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ. «Δεν είμαι καν σίγουρος ότι το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά την κατάσταση. Μόλις εισέλθουμε στο τρίτο έτος του πολέμου, με τις γραμμές μάχης σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες, πολλοί άνθρωποι στη Δύση θα θέλουν να τελειώσει όλο αυτό, όχι μόνον οι ακροδεξιοί οπαδοί Πούτιν. Εάν μια από τις πλευρές δεν σημειώσει πρόοδο στο πεδίο, οι επιφυλάξεις θα αυξηθούν», αναφέρει σχετικά.

Οσον αφορά την αυξανόμενη κόπωση μεταξύ των συμμάχων της Ουκρανίας στη Δύση, ένας από τους λόγους είναι οικονομικός. Καταρχάς υποστήριξη της Ουκρανίας έχει αρνητικό αντίκτυπο στις εγχώριες δαπάνες ενώ οι στρατιωτικοί προϋπολογισμοί είναι παντού σφιχτοί. Η τιμή του φυσικού αερίου άρχισε να αυξάνεται ξανά στις ενεργειακές αγορές λόγω του κρίσιμου ρόλου της (υπό εισβολή) περιφέρειας του Κουρσκ στην παράδοση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η Ουκρανία έχει καταλάβει την πόλη Σούτζα του Κουρσκ, η οποία βρίσκεται κοντά στο σημείο όπου το ρωσικό αέριο εισέρχεται στο ουκρανικό δίκτυο αγωγών. Μετά από την καταστροφή των αγωγών Nord Stream Baltic Sea πριν από μία διετία, το ουκρανικό αέριο συνέχισε να ρέει μέσω του σημείου διέλευσης της Σούτζα. Η Ουκρανία διαθέτει επίσης μεγάλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου, από τις οποίες η Δυτική Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό για τις δικές της προμήθειες. Το ζήτημα στην παρούσα φάση είναι πως, πλέον, αμφότερες οι πλευρές βάλλουν κατά των ενεργειακών υποδομών της άλλης.

Ο Μινχάου δεν παραλείπει να σημειώσει πως οι δυτικές οικονομικές κυρώσεις απέτυχαν να αυξήσουν την πίεση στη Ρωσία ώστε να υποχωρήσει. «Η οικονομία της έχει ξεπεράσει τις οικονομίες της Δύσης. Προειδοποιούσα από την αρχή να μην υπερεκτιμηθούν οι επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων, επειδή η ευρασιατική επικράτεια είναι μεγάλη και οι πολλοί εμπορικοί της δρόμοι είναι δύσκολο να ελέγχονται. Η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία έχουν ενισχύσει τη στρατηγική τους συμμαχία. Η Ρωσία προμηθεύεται όπλα από τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν», σημειώνει.

Αλλά οι πόροι της Μόσχας, παρότι σημαντικοί, δεν είναι ανεξάντλητοι. Στην παρούσα φάση η Ρωσία επωφελείται από το γεγονός ότι η οικονομία της είναι, πλέον, μια οικονομία πολέμου. Ομως αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί επ΄ άπειρον. «Αν και δεν νομίζω ότι θα ήταν καλή ιδέα να προκαλέσουμε τον Πούτιν σε ένα παιχνίδι οικονομικής αντοχής, δεν πρέπει επίσης να βγάλουμε το αντίθετο συμπέρασμα, δηλαδή ότι ο Πούτιν θα θέλει να συνεχίσει να πολεμάει για πάντα. Εάν δεν υπάρξει θεμελιώδης αλλαγή στο πεδίο μέχρι το επόμενο έτος, δεν θα έχει πραγματικά νόημα να συνεχίσει αυτόν τον πόλεμο. Το ίδιο ισχύει και για την Ουκρανία», θεωρεί ο Μινχάου. Επίσημα ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξακολουθεί να δηλώνει πως δεν θα δεχτεί τίποτε άλλο παρά την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων. Η Ρωσία, από την πλευρά της, θέλει τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες.

«Το διεθνές δίκαιο υποστηρίζει πλήρως τη θέση της Ουκρανίας, αλλά αυτό είναι πόλεμος δεν θα διευθετηθεί στα δικαστήρια. Από στρατιωτική άποψη οι δηλωμένοι στόχοι και των δύο πλευρών φαίνονται μη ρεαλιστικοί. Η βασική μου υπόθεση είναι είναι ότι θα συμφωνήσουν κάπου στη μέση, ίσως τον επόμενο χρόνο. Υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν, αλλά κανείς δεν θα πάρει όλα όσα θέλει. Θα είναι μια συμφωνία που δεν θα έχει νικητές, αλλά θα επιτρέπει και στις δύο πλευρές να κάνουν λόγο για νίκη. Θα είναι μια βρώμικη συμφωνία, που θα παρουσιαστεί στον κόσμο ως τετελεσμένο γεγονός, όπως μια ανταλλαγή κρατουμένων», καταλήγει ο διευθυντής του Eurointelligence.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News