Από τη στιγμή που επιβεβαιώθηκε ότι το υποβρύχιο Titan χάθηκε στον Ατλαντικό την περασμένη εβδομάδα, αεροπλάνα άρχισαν να χτενίζουν τον ωκεανό για να το εντοπίσουν κάτω από τα κύματα. Την Τετάρτη, 21 Ιουνίου, η αμερικανική ακτοφυλακή ανακοίνωσε ότι ένα καναδικό αεροσκάφος P-3 εντόπισε ανεξήγητους υποβρύχιους θορύβους που ακούγονταν σε διαστήματα μισής ώρας.

Το ερώτημα που προκύπτει, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, είναι πώς μπορούν τα αεροσκάφη που πετούν ψηλά πάνω από τα κύματα να ανιχνεύσουν κάτι που κινείται τόσο βαθιά κάτω από το νερό.

Το κυνήγι υποβρυχίων είναι παραδοσιακά η αποκλειστική αποστολή κάποιων από τα μεγαλύτερα και πιο προηγμένα τεχνολογικά αεροσκάφη – σε οποιαδήποτε αεροπορία. Συχνά βασισμένα σε σχέδια πολιτικών αεροσκαφών, αναπτύσσουν μια σειρά εντυπωσιακών αισθητήρων ήχου, για να εντοπίζουν πολεμικά υποβρύχια κάτω από τη θάλασσα. Συνήθως πρόκειται για το παιχνίδι της γάτας με ποντίκι μεταξύ αεροσκαφών και υποβρυχίων που θέλουν να μην εντοπίζονται.

Το γεγονός ότι αυτοί οι εναέριοι κυνηγοί είναι εξοπλισμένοι με προηγμένη νέα τεχνολογία, φαίνεται να τους δίνει το πλεονέκτημα. Ωστόσο, όπως δείχνει το χαμένο βαθυσκάφος του Titan, τα υποβρύχια παραμένει πολύ δύσκολο να βρεθούν, ειδικά σε βάθη 3,8 χιλιομέτρων – εκεί όπου βρίσκεται το ναυάγιο του Τιτανικού.

Το τετρακινητήριο στροβιλοκίνητο P-3 Orion, το οποίο ανίχνευσε τους μυστηριώδεις θορύβους, τέθηκε για πρώτη φορά σε υπηρεσία το 1962 και βασίζεται στο αεροπλάνο Lockheed Electra. Το αεροσκάφος «άκουσε» τους θορύβους αφού έριξε σημαδούρες σόναρ στην επιφάνεια του ωκεανού, καταγράφοντας ήχους που η φύση είναι απίθανο να παράγει. Λάμβανε έναν τακτικό ήχο χτυπήματος σε διαστήματα 30 λεπτών – κάτι που οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι ίσως προερχόταν από ανθρώπους.

Το Lockheed P-3 Orion είναι επίσης εξοπλισμένο με ανιχνευτές μαγνητικής ανωμαλίας, οι οποίοι ανιχνεύουν μικροσκοπικές διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο της Γης, που προκαλούνται από το μεταλλικό κύτος υποβρυχίων. Εάν ένα αεροσκάφος εξοπλισμένο με τους ανιχνευτές πετάξει πάνω από μια μεγάλη μάζα μετάλλου εντός του εύρους ανίχνευσης, θα τη συλλάβει. Η παρουσία γνωστών συντριμμιών ενός μεγάλου σκάφους με σκελετό από χάλυβα, όπως ο Τιτανικός, κάνει τη χρήση αυτής της τεχνικής πιο δύσκολη.

Ωστόσο, το P-3 δεν είναι το μόνο αεροσκάφος που συμμετείχε στην έρευνα. Αλλα αεροπλάνα που σαρώνουν τον Ατλαντικό περιλαμβάνουν το C-130 Hercules, και το σχετικά νέο Boeing P-8 Poseidon, γνωστό ως το πιο προηγμένο σκάφος θαλάσσιας περιπολίας στον κόσμο.

Το Poseidon μοιάζει οικείο γιατί τέτοιο ακριβώς  είναι – το αεροσκάφος βασίζεται σχεδιαστικά στο γνωστό επιβατικό αεροπλάνο Boeing 737. Η εμβέλεια του Poseidon είναι πολύ μικρότερη από εκείνη του P-3: 2.250 χιλιόμετρα σε σύγκριση με τα 9.000 χιλιόμετρα του P-3. Ωστόσο, μπορεί να πετάξει 12.000 πόδια (3.660 μέτρα) ψηλότερα – και πολύ πιο γρήγορα.

Σαν το δημοφιλές παιχνίδι Battleship, το πλήρωμα του Poseidon χρησιμοποιεί ένα μοτίβο πλέγματος για να εντοπίσει πού δεν βρίσκεται ένα υποβρύχιο, και στη συνέχεια εστιάζει στο σημείο που μπορεί να βρίσκεται. Αυτό το επιτυγχάνει αναπτύσσοντας έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους παρακολούθησης υποβρυχίου: τα πεδία ηχο-σημαδούρων.

Εκτοξευόμενες από έναν περιστροφικό εκτοξευτή σε μεγάλο υψόμετρο, οι σημαδούρες Multistatic Active Coherent (MAC) με αλεξίπτωτο αέρα, παράγουν πολλαπλούς παλμούς σόναρ προϊόντος του χρόνου, προκειμένου να διαρκέσουν περισσότερο και να επεκτείνουν το εύρος αναζήτησής τους. Η διάταξη σημαδούρων όπως αυτές είναι ένα από τα πιο απόρρητα του ανθυποβρυχιακού πολέμου. Ενα μόνο P-8 Poseidon μπορεί να αναπτύξει πάνω από 120 ηχο-σημαδούρες.

Εκτός από αυτές, το Poseidon χρησιμοποιεί μια ολόκληρη σειρά τεχνολογίες, που περιλαμβάνει τον δικό του ακουστικό αισθητήρα, συνθετικό ραντάρ διαφράγματος για ανίχνευση, ταξινόμηση και παρακολούθηση υποβρυχίων στην επιφάνεια και ανίχνευση περισκοπίων σε μεγάλη απόσταση, έναν ηλεκτρο-οπτικό/υπέρυθρο πυργίσκο που μπορεί να αναγνωρίσει «υποβρύχιες εξατμίσεις», το Electronic Support Measure (ESM) ως ηλεκτρομαγνητικό αισθητήρα –ιδιαίτερα χρήσιμο στην παρακολούθηση των θέσεων των εκπομπών ραντάρ–, αλλά και ένα σύστημα παρακολούθησης υδρογονανθράκων που «οσφρίζεται» την παρουσία ντιζελοκίνητων στρατιωτικών υποβρυχίων.

Ωστόσο, το Poseidon πετά πολύ ψηλά για να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ανίχνευση μαγνητικής ανωμαλίας, οπότε αντί αυτού αναπτύσσονται UAV (μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα) εξοπλισμένα με τέτοιους ανιχνευτές, ώστε να εκτοξεύονται από τους σωλήνες των ηχο-σημαδούρων του.

Ισως μια από τις πιο σημαντικές δυνατότητες του Poseidon –και αυτή που το κάνει να ξεχωρίζει από το Orion– είναι η ικανότητα να λειτουργεί ως κόμβος επικοινωνιών στο κέντρο ενός δικτύου πλοίων, UAV εξοπλισμένων με αισθητήρες, και Uncrewed Surface Vessels (USV) [Σκαφών Επιφανείας Χωρίς Πλήρωμα] – που στην πραγματικότητα πολλαπλασιάζουν την ισχύ του.

Αυτή η δικτυωμένη δύναμη έχει κάνει ορισμένους αναλυτές να πιστεύουν ότι η άφιξη αεροσκαφών όπως το Poseidon εγκαινιάζει μια εποχή όπου η θάλασσα γίνεται «διαφανής», και τα υποβρύχια θα είναι αδύνατο να κρυφτούν. Ομως, παρότι οι τεχνολογίες και οι δυνατότητες των Orion –και τώρα των Poseidon– τα κάνουν να φαίνονται σαν να έχουν το πάνω χέρι, έχουν και αυτά τους περιορισμούς τους.

Οι παλμοί σόναρ, για παράδειγμα, μπορούν να αντιμετωπίσουν παρεμβολές από διαφορετικά στρώματα θερμοκρασίας και αλατότητας του θαλασσινού νερού. Κάτω από αυτά μπορεί να κρύβεται ένα υποβρύχιο. Η τεχνολογία μαγνητικής ανίχνευσης τείνει να έχει μικρή εμβέλεια – ανιχνεύει μόνο υποβρύχια που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια, αλλά και στη θέση του αεροσκάφους. Παράλληλα, τα υποβρύχια μπορούν να αποφύγουν την ανίχνευση μένοντας κρυμμένα στον «θόρυβο του περιβάλλοντος νερού» του ωκεανού.

Το P-8 μπορεί να είναι ο πιο προηγμένος «κυνηγός υποβρυχίων» στον κόσμο, αλλά συστήματα όπως το Poseidon θα πρέπει και πάλι να ξέρουν πού να ψάξουν. Στην πραγματικότητα, η εύρεση ενός υποβρυχίου μπορεί να είναι και θέμα τύχης. Αλλωστε, ήταν το 60χρονο P-3 Orion που εντόπισε τους ήχους οι οποίοι ενδέχεται να προέρχονταν από το χαμένο Titan.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News