Στις αρχές του 20ου αιώνα η Wagner & Co, μια γερμανική εταιρεία παραγωγής μαργαρίνης, δημιούργησε για διαφημιστικούς λόγους μια σειρά από εντυπωσιακές συλλεκτικές κάρτες, που κυκλοφόρησαν σε όλη την Κεντρική Ευρώπη. Μάλιστα, έμειναν στην ιστορία γιατί πολλές από τις εικονογραφήσεις τους προέβλεψαν σχεδόν με απόλυτη ακρίβεια το μέλλον της τεχνολογίας. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Τον Φεβρουάριο του 1907, οι αδελφοί Χολμ άνοιξαν στο Ελμσχορν του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν της Γερμανίας την πρώτη επιχείρηση παραγωγής μαργαρίνης της πόλης. Να σημειωθεί ότι το βούτυρο ήταν ακριβό και σπάνιο στην Ευρώπη του 19ου αιώνα. Θέλοντας, λοιπόν, να εξασφαλίσει τον ανεφοδιασμό του γαλλικού στρατού, ο Ναπολέων Γ’ προώθησε την ανάπτυξη ενός φθηνού υποκατάστατου του βουτύρου.

Το 1869 ένας γάλλος χημικός εφηύρε το «τεχνητό βούτυρο», όπως έγινε γνωστή στην αρχή η μαργαρίνη, υποκαθιστώντας αρχικά το βούτυρο με βοδινό λίπος. (Αργότερα αντί για λίπος θα χρησιμοποιούσαν φυτικά έλαια και αντί για γάλα νερό, που παρέτεινε την διάρκεια ζωής της μαργαρίνης).

Το Ελμσχορν ήταν ιδανικό για την παραγωγή μαργαρίνης, αναφέρει το 773 Schritte, ένα  project του Βιομηχανικού Μουσείου του Ελμσχορν: διέθετε καλή ποιότητα πόσιμου νερού, δυνατότητα αγοράς φθηνού γάλακτος από το συνεταιριστικό γαλακτοκομείο της περιοχής, ενώ η προμήθεια ελαίων και άλλων πρώτων υλών γινόταν από το Αμβούργο, που απέχει μόλις 30 χιλιόμετρα. Σημασία έχει ότι μετά από μόλις έξι μήνες η επιχείρηση των αδελφών Χολμ πέρασε στον Καρλ Βάγκνερ, έναν ανοιχτόμυαλο χονδρέμπορο τροφίμων από το Βερολίνο, που γρήγορα θα ανέπτυσσε την εταιρεία του πάρα πολύ. Και η μαργαρίνη Echte Wagner ήταν ένα από τα πρώτα προϊόντα της ανθούσας επιχείρησης, που άρχισε να πουλιέται σε όλη τη Γερμανία.

Πριν από μερικά χρόνια στο αρχείο της «Echte Wagner Margarine», ο Χανς Τόμι Λενγκ, συγγραφέας του βιβλίου «Blicke in die Zukunft von anno dazumal» («Ματιές στο Μέλλον του Τότε»), βρήκε μεταξύ άλλων μια σειρά από εικονογραφημένες κάρτες του 1929 και του 1930, τις οποίες ο παραγωγός της μαργαρίνης χρησιμοποιούσε για να προωθήσει το προϊόν του. Ο  Βάγκνερ εξέδωσε, μάλιστα, και μια σειρά από λευκώματα, που προορίζονταν για τη δημιουργία συλλογών με αυτοκόλλητα (stickers).

Εκείνη την εποχή, κυκλοφόρησαν εκατοντάδες κάρτες και αυτοκόλλητα σε όλη την Κεντρική Ευρώπη με θέματα από τη λαογραφία, τις μεταφορές, τον πολιτισμό, το σύμπαν, τον αθλητισμό, τον κινηματογράφο, εικόνες με πολύτιμους λίθους, πουλιά, αστεία πειράματα και γενικά οτιδήποτε θα μπορούσε να δώσει χαρά σε αγόρια και κορίτσια της εποχής, γράφει ο Χανς Τόμι Λενγκ.

Ωστόσο η πιο συναρπαστική ήταν η ενότητα «Zukunftsfantasien» («Μελλοντικές Φαντασίες») των λευκωμάτων Νο 2 και Νο3 με φανταστικές εικονογραφήσεις, που προβλέπουν με ακρίβεια τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής μας, από τα smartphones  μέχρι τον monorail (μονοτρόχιος σιδηρόδρομος), τα αεριωθούμενα και τους διαστημικούς πυραύλους. Μάλιστα κάθε εικόνα συνοδεύεται από την ανάλογη περιγραφή!

Το εντυπωσιακό με τις εικονογραφήσεις της Echte Wagner είναι ότι ενώ έγιναν (από άγνωστο δημιουργό) πριν από σχεδόν έναν αιώνα μερικές από αυτές απεικονίζουν με μεγάλη ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο η μελλοντική κοινωνία (η δική μας) θα περνούσε τον ελεύθερο χρόνο της, θα ταξίδευε και θα αλληλεπιδρούσε, γράφει ο Αρτούρο Περόζο στο Medium.

Πάρτε για παράδειγμα την κάρτα «Προσγείωση αερόπλοιου». Η λεζάντα της γράφει: «Το αερόπλοιο που εμφανίζεται πιο πάνω πρόκειται να προσγειωθεί στη γιγάντια κούνια του. Δεν ανυψώνεται πλέον με αέριο ούτε κινείται με κινητήρες, αλλά μέσω ενός μετασχηματιστή που είναι σε θέση να μετατρέψει τη βαρύτητα σε ωστική δύναμη. Ετσι τώρα είναι δυνατό να ανυψωθούν σαν παιχνιδάκια, να χαμηλώσουν και να μετακινηθούν ακόμη και τα μεγαλύτερα φορτία».

«Monorail» (μονοτρόχιος σιδηρόδρομος). «Προκειμένου να αυξηθεί η ταχύτητα της κυκλοφορίας, θα κατασκευαστούν σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας με μία σιδηροτροχιά, στην οποία τα βαγόνια θα κινούνται σε δύο τροχούς διατεταγμένους ο ένας πίσω από τον άλλο. Τα βαγόνια έχουν σχήμα σταγόνας για ελαχιστοποίηση της αντίστασης του αέρα. Ενα βαρύ γυροσκόπιο είναι ενσωματωμένο στη σιδηροδρομική μηχανή, ο άξονας του οποίου αντέχει σε όλες τις ανακλινόμενες κινήσεις. Για να μην πεταχτεί το τρένο από τις ράγες, κάτι που θα ήταν τρομερή ατυχία με την υψηλή ωριαία ταχύτητα των 500 χλμ., έχει σταθεροποιητικές επιφάνειες όπως ακριβώς ένα βαγόνι πυραύλων».

Η λεζάντα της κάρτας «Ασύρματο προσωπικό τηλέφωνο και τηλεόραση» (δείτε τη στην κεντρική φωτογραφία) αναφέρει: «Ο καθένας έχει πλέον τον δικό του πομπό και δέκτη και μπορεί να μιλήσει με φίλους και συγγενείς σε ένα συγκεκριμένο μήκος κύματος. Αλλά η τεχνολογία έχει επίσης βελτιωθεί, ώστε να μπορείτε να βλέπετε ταυτόχρονα το πρόσωπο του φίλου σας. Οι συσκευές μετάδοσης και λήψης δεν έχουν πλέον σύνδεση αλλά μεταφέρονται πάντα  σε ένα κουτί μεγέθους φωτογραφικής μηχανής»…

Για την ιστορία, στα τέλη της δεκαετίας του 1930 υπήρχαν στο Ελμσχορν ήδη πέντε εταιρείες παραγωγής μαργαρίνης. Ωστόσο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υποχρεώθηκαν όλες να κλείσουν με εξαίρεση την Wagner & Co, που συνέχισε να δουλεύει μέχρι το 1976. Ως εθνικοσοσιαλιστική «πρότυπη εταιρεία», είχε λάβει τη «Χρυσή Σημαία» του Γερμανικού Εργατικού Μετώπου (Deutsche Arbeitsfront), της συνδικαλιστικής οργάνωσης που δημιούργησαν οι Ναζί και ήταν η μόνη που επιτρεπόταν να λειτουργεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News