Με τις παγκόσμιες θερμοκρασίες να αυξάνονται και τις περιβαλλοντικές αλλαγές να ασκούν πίεση σε κάθε χώρα, οι πόλεις αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις στα σχέδιά τους για ένα βιώσιμο μέλλον. Ορισμένοι προορισμοί, ωστόσο, έχουν προχωρήσει επιθετικά για να εφαρμόσουν έξυπνες λύσεις που στοχεύουν στη δημιουργία υψηλής και μακροπρόθεσμης ποιότητας ζωής.

Για να βοηθήσει στη χάραξη της προόδου αυτών των πρωτοβουλιών, το Διεθνές Ινστιτούτο Ανάπτυξης Διοίκησης (IMD) συντάσσει μια ετήσια κατάταξη των πιο «έξυπνων» πόλεων στον κόσμο, με βάση την οικονομική και τεχνολογική ισχύ τους και τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι παράγοντες ενισχύουν την ποιότητα ζωής και παρέχουν λύσεις στις κοινωνικές προκλήσεις.

Στο πέμπτο έτος του, ο δείκτης Εξυπνες Πόλεις 2024 συνέλεξε δεδομένα από κατοίκους 142 πόλεων για να καταγράψει τις απόψεις τους σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια, την κινητικότητα, τις δραστηριότητες, τις ευκαιρίες και τη διακυβέρνηση. Είναι ενδιαφέρον ότι ούτε μία πόλη από τη Βόρεια Αμερική ή την Αφρική δεν μπήκε στις 20 κορυφαίες φέτος – ενώ όλες οι πόλεις εκτός από τρεις στις πρώτες 20 βρίσκονται στην Ευρώπη ή στην Ασία.

Για να κατανοήσει καλύτερα τι ακριβώς κάνει αυτές τις πόλεις πιο «έξυπνες», το BBC ρώτησε κατοίκους πέντε εξ αυτών με ποια χαρακτηριστικά εκείνοι θεωρούν ότι οι πόλεις τους έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη ζωή τους.

Καμπέρα, Αυστραλία

Τρίτη στη λίστα, και μια από τις λίγες μη ευρωπαϊκές ή ασιατικές πόλεις στις 20 κορυφαίες, η πρωτεύουσα της Αυστραλίας σημείωσε ιδιαίτερα καλή βαθμολογία για τη χαμηλή ατμοσφαιρική ρύπανση, τον αριθμό των χώρων πρασίνου και την υψηλή αίσθηση ενσωμάτωσης των μειονοτήτων.

Αυτό δεν εκπλήσσει τους Μπράιντεν και Ντέιβιντ Κάμπελ, συνιδρυτές της Brand Rebellion, μιας εταιρείας συμβούλων επωνυμίας και εργατικού δυναμικού με έδρα την Καμπέρα. «Αυτό που πραγματικά ξεχωρίζει είναι η έντονη αίσθηση της κοινότητας» λέει η Μπράιντεν. «Επικρατεί μια γνήσια σύνδεση και μια προθυμία να βοηθήσουμε και να υποστηρίξουμε τους άλλους, καθιστώντας την πόλη ένα ζεστό και φιλόξενο μέρος».

Αναφέρει επίσης πως η γειτνίαση της Καμπέρα με τη φύση δείχνει ότι η πόλη θέτει τη βιωσιμότητα στο επίκεντρό της. Παράλληλα, έχει υιοθετήσει τεχνολογία που την κάνει πιο βιώσιμη και ελκυστική για τους ιδρυτές νεοφυών και άλλων επιχειρήσεων – κάτι που βοηθά στη δημιουργία ενός θετικού κύκλου καινοτομίας.

«Οι “έξυπνες” πρωτοβουλίες για έξυπνες πόλεις, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων έξυπνου φωτισμού, διαχείρισης απορριμμάτων και διαχείρισης της κυκλοφορίας, βελτιώνουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών της πόλης» συμπληρώνει ο Ντέιβιντ.

Οι υψηλές ταχύτητες του διαδικτύου υποστηρίζουν τη συνολική συνδεσιμότητα και την ανάπτυξη της απομακρυσμένης εργασίας, ενώ κόμβοι καινοτομίας και χώροι συνεργασίας όπως το Canberra Innovation Network συμβάλλουν στην προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας.

Πόλη της Σιγκαπούρης, Σιγκαπούρη

Στην πέμπτη θέση του φετινού δείκτη, η πόλη της Σιγκαπούρης έκανε άλμα δύο θέσεων στην κατάταξη χάρη στις υψηλές βαθμολογίες της στην ασφάλεια (ενισχυμένη από κάμερες CCTV), την υψηλή συνδεσιμότητα, που διευκολύνει τη σχολική εκπαίδευση και την παρακολούθηση της κυκλοφορίας, και την ηλεκτρονική αναφορά και επεξεργασία εγγράφων, που επιτρέπει την απρόσκοπτη αντιμετώπιση της κυβερνητικής γραφειοκρατίας.

«Το σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών της Σιγκαπούρης ενισχύεται σημαντικά από τη στρατηγική χρήση των ανοιχτών δεδομένων και των τεχνολογιών ανέπαφων πληρωμών» λέει στο BBC ο Φιρντάους Σιασβάνι, επί μακρόν κάτοικος και ιδρυτής της εταιρείας προσωπικής χρηματοδότησης Dollar Bureau. Ολα αυτά, συμπληρώνει, εξορθολογίζουν τα ταξίδια και τη ζωή των μόνιμων κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών.

Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ιδιωτικές εταιρείες δημοσιεύουν εκτεταμένα σύνολα δεδομένων σχετικά με τα μοτίβα κυκλοφορίας, τα δρομολόγια λεωφορείων και τρένων, καθώς και το μέγεθος του πλήθους στους σταθμούς – τα οποία οι προγραμματιστές εφαρμογών και οι πολεοδόμοι μπορούν στη συνέχεια να αξιοποιήσουν για να βρουν λύσεις για όσους μετακινούνται με τις συγκοινωνίες, μειώνοντας έτσι τον συνωστισμό.

Παράλληλα, η πόλη εστιάζει στη βιωσιμότητα με τη χρήση της τεχνολογίας, καθώς η αστική γεωργία γίνεται τρόπος ζωής στη Σιγκαπούρη. Η φάρμα ενυδρειοπονίας του ξενοδοχείου Stamford, στο κέντρο της πόλης, που βελτιστοποιεί τον χώρο καλλιέργειας χωρίς χώμα και ελαχιστοποιεί τη χρήση νερού για φρέσκα προϊόντα, παρέχει ένα παράδειγμα για το πώς οι έξυπνες πόλεις μπορούν να ενσωματώσουν καινοτόμες λύσεις για την παραγωγή τροφίμων σε αστικό περιβάλλον.

Λοζάνη, Ελβετία

Ενώ τρεις ελβετικές πόλεις μπήκαν στις 10 πρώτες θέσεις (συμπεριλαμβανομένης της Ζυρίχης στο Νο 1 και της Γενεύης στο Νο 4), η μικρότερη Λοζάνη εξακολουθεί να εντυπωσιάζει, καταλαμβάνοντας την έβδομη θέση στον δείκτη, παρ’ όλο που ο πληθυσμός της είναι περίπου 150.000 άνθρωποι.

«Μου αρέσει να ζω εδώ, γιατί είναι μια τόσο μικρή πόλη αλλά με όλες τις ανέσεις μιας μεγάλης πόλης» λέει στο BBC η Ολίβια Μπόσχαρτ, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Τουριστικού Οργανισμού της Λοζάνης. «Ολα είναι τόσο κοντά με τα πόδια. Από τον σταθμό είμαι μόλις 15 λεπτά μακριά από τη Λίμνη της Γενεύης και άλλα 15 λεπτά από το κέντρο της πόλης».

Είναι επίσης μια πόλη που λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εγγύτητά της στη φύση και επενδύει πολύ σε πάρκα, κήπους και άλλους χώρους πρασίνου – με 900 στρέμματα αστικού πρασίνου, και μια πρωτοβουλία φύτευσης περισσότερων από 1.400 νέα δέντρων κάθε χρόνο.

Επιπλέον, η πόλη παραμένει προσηλωμένη στην προώθηση των ψηφιακών πρωτοβουλιών με βιώσιμο τρόπο. Ο Δήμος Λοζάνης έχει δεσμευθεί να μειώσει τον ψηφιακό του αντίκτυπο και υποστηρίζει μια ψηφιακή μετάβαση της διοίκησής του – ενώ διαρκώς αναβαθμίζει τις ψηφιακές παροχές του σε κατοίκους και επισκέπτες.

Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Στην όγδοη θέση του δείκτη (δύο θέσεις κάτω από την περυσινή του επίδοση), το Λονδίνο συνεχίζει να σημειώνει υψηλές βαθμολογίες για την ευκολία των διαδικτυακών υπηρεσιών του, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς κρατήσεων και της εύκολης πρόσβασης σε δίκτυα Wi-Fi.

«Με εξαιρετικές συγκοινωνίες με μετρό, λεωφορεία, βάρκες και ενεργά ταξιδιωτικά προγράμματα, όπως ποδήλατα και σκούτερ, το Λονδίνο είναι ένα διασκεδαστικό μέρος, με πολλά χάπενινγκ κάθε μέρα της εβδομάδας, εστιατόρια, παμπ, νυχτερινή διασκέδαση, συναυλίες κ.ά.» λέει στο BBC η Εμα Ορ της Winning Business UK Ltd., η οποία συνεργάστηκε με τις 32 περιφέρειες του Λονδίνου για την υποδομή φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Η πόλη αναλαμβάνει όλο και πιο βαθιές δεσμεύσεις για τη διαρκή βιωσιμότητά της. Στόχος της είναι να γίνει μια «καθαρή πόλη» όσον αφορά τόσο τις υποδομές ηλεκτρικών οχημάτων όσο και τη δέσμευση για τον πράσινο χώρο και τα μέσα ενεργής μεταφορά – δηλαδή περπάτημα, δημόσιες συγκοινωνίες και ποδηλασία. Το Λονδίνο ευελπιστεί το 80% των μεταφορών στο κέντρο του να γίνονται με μέσα ενεργής μεταφοράς μέχρι το 2041.

Η δέσμευση της πόλης για βιωσιμότητα είναι επίσης εμφανής στις υποδομές ηλεκτρικών οχημάτων. Το Λονδίνο υιοθετεί μια πολιτική για δημιουργία ζώνης εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών (ULEZ), που κάνει λιγότερο ακριβή την οδήγηση ηλεκτρικών οχημάτων σε σύγκριση με τα αυτοκίνητα που εκπέμπουν αέριο – τα οποία θα πρέπει να πληρώνουν ένα τέλος για να διασχίζουν το κέντρο.

Αμπου Ντάμπι, Σαουδική Αραβία

Ολοκληρώνοντας την πρώτη δεκάδα, το Αμπου Ντάμπι ανέβηκε τρεις θέσεις στη βαθμολογία φέτος, φθάνοντας στη 10η θέση του δείκτη. Η πόλη σημείωσε εξαιρετικά καλή βαθμολογία για την ευκολία μεταφοράς και τις online κρατήσεις, την υψηλής ποιότητας υγιεινή ακόμη και στις πιο φτωχές περιοχές της πόλης, τις ψηφιακές δεξιότητες που διδάσκονται στα σχολεία, αλλά και για το γεγονός ότι άνθρωποι διαφορετικών εθνοτήτων νιώθουν εκεί ευπρόσδεκτοι.

Για τους κατοίκους τα έξυπνα και βολικά χαρακτηριστικά του συστήματος μεταφορών της πόλης είναι ασύγκριτα. «Η ενοποίηση των υποδομών φόρτισης οχημάτων και των λύσεων αυτόνομης οδήγησης στην πόλη έχει κάνει τη μετακίνηση ομαλή και αποτελεσματική» αναφέρει στο BBC ο Ντανβίν Σριράμ, κάτοικος του Αμπου Ντάμπι και ιδρυτής του εργαλείου Τεχνητής Νοημοσύνης Prompt Vibes.

Το ευφυές κέντρο κινητικότητας διασφαλίζει την απρόσκοπτη διαχείριση των χερσαίων, θαλάσσιων, αεροπορικών και σιδηροδρομικών μεταφορών. Αυτό το προηγμένο σύστημα, όχι μόνο μειώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση, αλλά και ελαχιστοποιεί τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις – γεγονός που εκφράζεται από την πρόσφατα σχεδιασμένη γειτονιά της πόλης, Μάσνταρ, η οποία αποτελεί πρότυπο βιώσιμης αστικής ανάπτυξης.

Τα κτίρια της Μάσνταρ έχουν σχεδιαστεί για να μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας και νερού κατά τουλάχιστον 40%. Αν και η πρόοδος της κατασκευής αποδείχθηκε πιο αργή από το αναμενόμενο, η περιοχή στοχεύει τελικά να γίνει αρκετά μεγάλη για να φιλοξενήσει 40.000 κατοίκους.

Η λίστα με τις πιο «έξυπνες» πόλεις του πλανήτη

1. Ζυρίχη
2. Οσλο
3. Καμπέρα
4. Γενεύη
5. Σιγκαπούρη
6. Κοπεγχάγη
7. Λοζάνη
8. Λονδίνο
9. Ελσίνκι
10. Αμπου Ντάμπι

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News