Ένας πλούσιος μεσήλικας επιχειρηματίας προσλαμβάνει μια πολύ νεότερή του πόρνη για συνοδό του σε επαγγελματικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Η συναλλαγή, που προτείνει το σενάριο της «Pretty Woman», είναι πρόστυχη και προσβλητική, κάποιες σταρ μάλιστα, πριν από την Τζούλια Ρόμπερτς, αρνήθηκαν τον ρόλο ως σεξιστικό, πράγμα που όμως δεν εμπόδισε την ταινία να γίνει μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές επιτυχίες του 1990.

Και τώρα, 30 χρόνια μετά, η ιστορία της Βίβιαν Γουόρντ και του Εντουαρντ Λούις εξακολουθεί να είναι τόσο αγαπητή, ώστε έγινε μιούζικαλ, το οποίο μετά την επιτυχημένη του πορεία στο Μπρόντγουεϊ, ανέβηκε και σε σκηνή του Γουέστ-Εντ (με αμφιλεγόμενες κριτικές), πλην όμως ατύχησε, αφού τα θέατρα (επιτέλους) έκλεισαν και στο Λονδίνο από τον φόβο της εξάπλωσης του Covid-19.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Γκάρι Μάρσαλ, υπήρξε ένας από τους μύθους του αμερικανικού κινηματογράφου, που κατάφερε να καθηλώνει τους συμπατριώτες του –και όχι μόνο– τη δεκαετία του 1970 μπροστά στις οθόνες της τηλεόρασης με τις πολύ επιτυχημένες σειρές του πριν στραφεί στο σινεμά. Ανέδειξε, επίσης, πολλούς σταρ του Χόλιγουντ, όπως, άλλωστε, συνέβη και με την Τζούλια Ρόμπερτς, που είδε την καριέρα της να απογειώνεται μετά την «Pretty Woman».

Πώς, όμως, κατάφερε να κάνει μια υπόθεση κακόγουστης εκμετάλλευσης να μοιάζει με σχεδόν υγιές παραμύθι; Αναμφίβολα, γράφει ο κριτικός κινηματογράφου Νίκολας Μπάρμπερ στο BBC, το να διαλέξει για πρωταγωνίστριά του μια ηθοποιό με την ομορφιά και τη γοητεία της Τζούλια Ρόμπερτς ήταν βασικό. Αλλά εξίσου σημαντικό ήταν και το γεγονός ότι έβαλε δίπλα της τον Ρίτσαρντ Γκιρ –ο οποίος μια δεκαετία νωρίτερα είχε σπάσει ταμεία με το «Επάγγελμα: Ζιγκολό»– να συμπεριφέρεται με απόλυτη αδιαφορία σε όλη αυτή την ομορφιά και τη γοητεία.

Ο Μάρσαλ «απολύμανε» την πλοκή της ταινίας με κάθε δυνατό τρόπο. Το πρωτότυπο σενάριο του Τζέι Εφ Λόουτον ήταν μια πολύ πιο ζοφερή και σκληρή ιστορία με τίτλο «3.000» (δολάρια, που δίνει ο Εντουαρντ στη Βίβιαν), αλλά από τη στιγμή που «μεταλλάχθηκε» σε «Pretty Woman» –όπως, άλλωστε και η ηρωίδα του στην οθόνη– είχε πολύ λιγότερη χρήση χυδαίας γλώσσας και ναρκωτικών.

Η πραγματικά πανούργα αλλαγή, όμως, γράφει ο Μπάρμπερ, ήταν ότι ο χαρακτήρας του Γκιρ δεν ενθουσιαζόταν καθόλου με την ιδέα του σεξ με τη Ρόμπερτς, μεταφέροντας το κέντρο βάρους της ταινίας στην καρδιά του, που λιώνει από συναίσθημα, μακριά από οποιοδήποτε όργανο από τη μέση και κάτω.

Αυτή η κρίσιμη βελτίωση είναι προφανής όταν διαβάζει κανείς το σενάριο του Λόουτον. Το περίγραμμα είναι το ίδιο: ο Εντουαρντ, ένας πλούσιος επιχειρηματίας από τη Νέα Υόρκη, προσλαμβάνει μια πόρνη, τη Βίβιαν, για να τον συνοδεύει όσο θα είναι στο Λος Άντζελες, εισάγοντάς τη στα καλύτερα πράγματα που μπορεί να απολαύσει κανείς στη ζωή.

Στην εκδοχή του «3.000», η Βίβιαν κάνει πιάτσα στη Χόλιγουντ Μπουλβάρ και είναι εθισμένη στο κρακ, και ο πενηντάρης Έντουαρντ τη διαλέγει, «όπως θα μελετούσε την ετικέτα σε ένα μπουκάλι κρασί». Όταν πάνε στην σουίτα του, εκείνη γδύνεται μέσα σε λίγα λεπτά και η μεταξύ τους συμφωνία δεν επικεντρώνεται στο ρόλο της συνοδού. Εστιάζει στο σεξ. «Εχω να κάνω μια σημαντική επιχειρηματική συμφωνία», της λέει ο Εντουαρντ ξεκαθαρίζοντας με ένα «πρέπει να χαλαρώσω» ότι δεν σκοπεύει να σπαταλήσει την ενέργειά του κυνηγώντας κορίτσια.

Τελικά, και αφού το σενάριο ξαναγράφτηκε αρκετές φορές, ο Εντουαρντ έχει το μυαλό του σε υψηλότερα πράγματα. Στο «Pretty Woman», δεν παίρνει τη Βίβιαν γιατί «πρέπει να χαλαρώσει», αλλά επειδή χρειάζεται «καθοδήγηση». Και μόνο όταν φτάνουν στο ξενοδοχείο του αποφασίζει να την προσκαλέσει να ανέβει επάνω μαζί του. Ακόμα και τότε, όμως, δεν είναι σίγουρος γιατί. «Λοιπόν, τώρα που με έχεις εδώ, τι θα κάνεις μαζί μου», ρωτάει η Βίβιαν. «Αν θέλεις να ξέρεις, δεν έχω ιδέα», της απαντάει ο νευρικός οικοδεσπότης, που ακούγεται μάλλον σαν παρθένο σχολιαρόπαιδο σε κωμωδία για εφήβους, παρά σαν κυρίαρχος της Γουόλ Στριτ.

Παρά τις προσπάθειες της Βίβιαν, ο Εντουαρντ προτιμάει την κουβέντα αντί για τη δράση, και κάθε φορά που εκείνη του λέει πώς κερδίζουν τα προς το ζην οι εκδιδόμενες, ταράζεται, δειλιάζει και γελάει αμήχανα λες και προτιμάει να είναι οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, εκτός από μια σουίτα πολυτελούς ξενοδοχείου με μια γυναίκα που δεν είναι απλά «όμορφη».

Τι μας λέει εδώ ο Μάρσαλ;  Ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούμε. Μπορεί να είναι ελεεινό το γεγονός ότι ένας πλούσιος πληρώνει ένα φτωχό κορίτσι για παροχές σεξουαλικές, αλλά για προσέξτε παρακαλώ: Ο τύπος δεν θέλει καν να κάνει σεξ μαζί της.  Η «Pretty Woman» το καθιστά σαφές, πράγμα αναμφίβολα ευφυές σε σχέση με το αρχικό σενάριο.

Εζησαν (μήπως) αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα;

Βάλτε τα τώρα όλα αυτά δίπλα στην επιτυχία της προηγούμενης χρονιάς «Οταν ο Χάρι γνώρισε τη Σάλι», αλλά και σε οποιοδήποτε καυτό κινηματογραφικό ζευγάρι τύπου Ροκ Χάτσον – Ντόρις Ντέι ή Σπένσερ Τρέισι – Κάθριν Χέμπορν του χολιγουντιανού παρελθόντος και θα δείτε πόσο σεμνότυφη είναι συγκριτικά η «Pretty Woman»: μια ταινία -για μια εργάτρια του σεξ- η οποία λογοκρίνει το περιστασιακό σεξ.

Μετά το δείπνο, τη δεύτερη βραδιά που περνάνε μαζί, ο Εντουαρντ αισθάνεται την «ανάγκη να χαλαρώσει», όπως το θέτει ο ομόλογός του στο «3.000». Η πρόταση της Βίβιαν είναι να «δουν παλιές ταινίες όλη τη νύχτα». Η εναλλακτική του Εντουαρντ είναι να κατέβει στην τραπεζαρία του ξενοδοχείου και να αυτοσχεδιάσει στο πιάνο.

Το τρίτο βράδυ, πια, η σχέση μοιάζει να θερμαίνεται: όταν ο Εντουαρντ γυρίζει από το γραφείο, η Βίβιαν δεν φοράει παρά μια γραβάτα. Αποσύρονται στην μπανιέρα. Και μετά τι; Θα περιμένατε, ίσως, ατμούς και σαξόφωνο υπό το φως των κεριών. Ε, λοιπόν, όχι. Ο Εντουαρντ αρπάζει την ευκαιρία για να συζητήσει άλυτα θέματα που είχε με τον πεθαμένο πατέρα του…

Αντιλαμβανόμαστε, βέβαια, ότι με τα χρήματα που δίνει, παίρνει πολύ περισσότερα από ό,τι θα του πρόσφερε μια θεραπευτική συνεδρία, αλλά η αλήθεια είναι ότι το σεξ περνάει τόσο ξώφαλτσα στην ταινία, που άνετα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς πόσοι άλλοι ηθοποιοί θα μπορούσαν να αποφύγουν  την γοητεία της Τζούλια Ρόμπερτς τόσο πειστικά όσο ο μελαγχολικός Ρίτσαρντ Γκιρ.

Το στερεότυπο της σχέσης πατέρα – κόρης αποδίδεται, επίσης, εύστοχα. Θυμηθείτε απλά τη Βίβιαν να λέει ότι οι πωλήτριες της (πανάκριβης) μπουτίκ τής «φέρθηκαν άσχημα» και «σχεδόν κατουρήθηκα πάνω μου» για το πόσο απολαυστική ήταν η όπερα. Βίβιαν και Εντουαρντ, εξάλλου, εξαγριώνονται κάθε φορά που κάποιος την χαρακτηρίζει «πουτάνα». Δεν έχει νόημα, αλλά επειδή αυτού του τύπου οι ταμπέλες εξοργίζουν τους ήρωες, εξοργίζονται μαζί τους και οι θεατές.

Η μόνη ξεκάθαρη σκηνή κρεβατοκάμαρας τοποθετείται λίγο πριν από το τέλος της ταινίας, αφού η Βίβιαν και ο Εντουαρντ έχουν ερωτευτεί, και ο λογαριασμός μεταξύ τους κλείνει. Η Βίβιαν γυρίζει στο δωμάτιό της και ετοιμάζει βαλίτσες για το Σαν Φραντίσκο. Τότε εμφανίζεται ο Έντουαρντ, βγαίνει από την οροφή μιας άσπρης λιμουζίνας και με ένα μπουκέτο κόκκινα τριαντάφυλλα στο στόμα σκαρφαλώνει (πανικόβλητος) από μια εξωτερική σκάλα υπηρεσίας – συμβολική έξοδο κινδύνου. Η Βίβιαν – Ραπουνζέλ ή «Cinde-fuckin’-rella» (διαλέξτε όποιο παραμύθι προτιμάτε) τον περιμένει στα μισά. Οι δύο τους φιλιούνται. The End.

Η ταινία τελειώνει αφήνοντάς μας να φανταστούμε ότι θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα, είθε να μας δώσει δηλαδή αυτή τη χαρά το Σύμπαν, μέρες που είναι.

Αλλά ας θυμηθούμε κάτι ακόμα. Η ταινία του Γκάρι Μάρσαλ με παραγωγό την Touchstone Pictures (του ομίλου Walt Disney) γυρίστηκε την εποχή του πανικού, που έσπερνε το AIDS, και του συντηρητισμού των Ρόναλντ Ρήγκαν – Τζόρτζ Μπους (αντίστοιχα πρόεδρος και αντιπρόεδρος των ΗΠΑ εκείνο τον καιρό). Επιπλέον, η επιρροή της επιμένει. Οπως γράφει ο Νίκολας Μπάρμπερ στο BBC, τόσο τo «Λυκόφως» («Twilight») όσο και οι «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» ακολουθούν το πλαίσιό της, στην «Pretty Woman», όμως, οι χαρακτήρες συνδέονται μεταξύ τους περισσότερο πνευματικά πάρα σωματικά.

Και η Βίβιαν αναφέρεται πολύ στο ασφαλές σεξ, αυτό ακριβώς άλλωστε πουλάει η ταινία: σεξ απολύτως ασφαλές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News