Εάν κάποιος έλεγε πριν από λίγα χρόνια ότι το πληκτρολόγιο στο κινητό θα εκτοπιζόταν από την τεχνολογία touch screen, μια μικρή, δύσπιστη, εσωτερική φωνή σε πολλούς από εμάς θα υποστήριζε: σε καμία περίπτωση.

Αυτή η άρνηση, η δυσπιστία, είναι κοινή μοίρα όλων των ανακαλύψεων, μεγαλύτερων ή μικρότερων. Από τα άλογα και τις άμαξες, στα αυτοκίνητα, στα τρένα, τα πλοία και τα αεροπλάνα, από τα ταχυδρομικά περιστέρια και τους αγγελιαφόρους, στα τηλεγραφήματα και στο τηλέφωνο, από τη χειρωνακτική εργασία στις αυτοματοποιημένες μονάδες παραγωγής, από τον γύρο του κόσμου σε… 80 μέρες στα υπερατλαντικά ταξίδια των λίγων ωρών σε λίγες ώρες, από τη Γη στη Σελήνη με έναν «πύραυλο» Γκαγκάριν και όχι με τη φαντασία του Βερν, τα τεχνολογικά άλματα γράφουν την ιστορία. Με τους πολλούς να είναι συνήθως διστακτικοί, καχύποπτοι και με τους λίγους να είναι οραματιστές (ή οι τρελοί της ιστορίας) που μπορούν να δουν στο μέλλον όταν οι περισσότεροι περιορίζονται στην ομίχλη του παρόντος.

Επιστρέφοντας στο σήμερα. Σκεφτείτε όλους τους αιώνες προόδου και πατήστε fast forward. Μόνο έτσι μπορούμε να αποτυπώσουμε τον πολύ πυκνό χρόνο, την ταχύτητα με την οποία, σήμερα, οι αλλαγές στον κόσμο της ψηφιακής επανάστασης διαδέχονται η μία την άλλη, δημιουργώντας νέα δεδομένα, νέους τρόπους ζωής, νέα καταναλωτικά πρότυπα, νέα προϊόντα, νέες αγορές και νέες ευκαιρίες για κέρδη σε εκείνους που θέλουν και μπορούν να πάρουν το ρίσκο να δουν μπροστά.

Διάβαζα προ ημερών το άρθρο του Andy Kessler στην Wall Street Journal. «Πότε να επενδύσεις σε μια ανόητη ιδέα». Οπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στον πλαγιότιτλο, «Οταν κανείς δεν πιστεύει στο μέλλον (της) είναι ευκαιρία. Οταν όλοι πιστεύουν, πούλησε».

Αλλωστε, η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα δυσπιστίας και άρνησης απέναντι στα άλματα της τεχνολογίας. Μάλιστα, μια ενδιαφέρουσα παρομοίωση στο άρθρο για την αντιμετώπιση του κόσμου απέναντι στην τεχνολογία είναι το ότι ακολουθεί τα πέντε στάδια του πένθους και της θλίψης που κληροδότησε στη σύγχρονη ψυχολογία η Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ-Ρος: Αρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, θλίψη. Στο τέλος, η αποδοχή.

Και είναι λογικό. Σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, μεγάλες αλλαγές, που όταν τις ακούει κάποιος, σκέφτεται αυτομάτως σενάρια επιστημονικής φαντασίας και Χόλιγουντ, είναι αναμενόμενο στο ντεμπούτο τους να μην πείθουν την πλειονότητα. Σήμερα, η απόρριψη μιας άλλοτε πρωτοποριακής ιδέας, ενός προϊόντος, μιας υπηρεσίας, ενός τρόπου ζωής, μπορεί να ακούγεται αστεία. Τη συγκεκριμένη όμως χρονική στιγμή, η δυσπιστία θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια λογική αντίδραση.

Είναι όμως εκείνο το ένστικτο της πρώτης, αυτόματης άρνησης που ίσως κρύβει την ευκαιρία για όσους θέλουν να επενδύσουν. Εκείνη τη στιγμή, μέσα στην ομίχλη της αβεβαιότητας, όταν οι περισσότεροι δυσπιστούν, οι κάποιοι λίγοι τολμηροί βρίσκουν την κατάλληλη στιγμή να επενδύσουν. Οταν «πλακώσει» ενθουσιασμός και κόσμος για μια εξέλιξη που πείθει τελικά, τότε για κάποιους ίσως είναι η στιγμή να πουλήσουν, επιχειρηματολογεί ο αρθρογράφος. Πάρτε ως παράδειγμα την εισβολή του iPhone το 2007. «Πληκτρολογώντας σε γυαλί; Αστειευόμαστε; Τόσα στελέχη να πηγαινοέρχονται στα αεροδρόμια με τον αντίχειρα κολλημένο στο Blackberry. Να μου πάρει κάποιος το πληκτρολόγιο, παρότι είναι μικροσκοπικό και δύσκολο στη χρήση; Πάνω από το πτώμα μου. Λοιπόν, όλοι γνωρίζουμε πια πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα. Η Blackberry τώρα αξίζει 5 δισ. δολ. Η Apple κάτι παραπάνω…». Αντίστοιχα παραδείγματα βρίσκει κανείς στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ακόμη και στο νέο πεδίο της αυτόνομης οδήγησης. Δύσκολο να τα φανταστεί κάποιος στους δρόμους της Αθήνας με μοτοσικλετιστές, ποδήλατα, πεζούς, καροτσάκια και ηλικιωμένους… Σήμερα. Αύριο όμως;

Επιστρέφοντας στο σήμερα και στον μαγικό κόσμο μιας τεράστιας διαθέσιμης ρευστότητας παγκοσμίως για επενδύσεις, η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές καλλιεργούνται τεράστιες προσδοκίες για πολλές ιδέες, προϊόντα, ενώ χρήμα μπορεί να ρέει άφθονο σε ό,τι μπορεί να φανταστεί κάποιος. Πρόκειται όμως για καταστάσεις που εγκυμονούν και κινδύνους. Κάτι, ίσως, σαν τα ναρκωτικά… Κάθε φορά ο χρήστης μπορεί να αισθάνεται καλά, να θεωρεί ότι θα κρατήσει αυτή η ευφορία για πάντα.

Δεν κρατά όμως.

Μιλώντας με όρους αγορών, πολλές φορές οι προσδοκίες κατακρημνίζονται. Ακόμη και αν κάποιο προϊόν καταλήξει να γίνει επιτυχία, έχει παρατηρηθεί ότι μετοχές που «φούσκωσαν» υπέρμετρα στην αρχή, χρειάζονται αρκετό διάστημα στη συνέχεια για να φθάσουν ξανά στα peak που είχαν καταγράψει. Είναι δε πολλά τα παραδείγματα πολλά υποσχόμενων ιδεών και προϊόντων που ακόμη δεν φέρνουν έσοδα. Τα ιπτάμενα ταξί, οι υδροπονικές εναέριες φάρμες, τα ταξίδια στο Διάστημα, ακόμη και η επαναφορά της Gamestop.

Οπότε, τι πρέπει να κάνει ένας καλός επενδυτής; Ισως η συνταγή είναι να επενδύει, με ένστικτο και διασπορά, στην ομίχλη. Οταν όλοι οι υπόλοιποι είναι δύσπιστοι, εκείνος να αναζητά αποδόσεις. Συνήθως είναι μια στιγμή όπου ελάχιστοι θα μπορούν να διακρίνουν την ευκαιρία. Εκεί είναι μια στιγμή να αγοράσει φθηνά και να ακολουθήσει την επένδυση τόσο όσο. Οι άλλοι θα αγοράσουν ακριβότερα.

Από την άλλη πλευρά, μόλις η ομίχλη καθαρίσει και όλοι βλέπουν εκείνο που ο επενδυτής είδε πρώτος, ίσως είναι μια καλή στιγμή να πουλήσει σε όσους προσήλθαν καθυστερημένοι, αποκομίζοντας κέρδος και να σπεύσει προς αναζήτηση της επόμενης ευκαιρίας. Είτε στη Γη είτε στη Σελήνη, είτε σε διακοπές στον Αρη ή σε ό,τι προκύψει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News