Ενα από τα ελάχιστα ποτάμια της Ευρώπης στα οποία δεν έχει παρέμβει ο άνθρωπος, θα τεθεί υπό προστασία και θα μετατραπεί σε πυρήνα τουριστικής ανάπτυξης για μια ολόκληρη περιοχή. Ο ποταμός Βιόσα μπορεί στους περισσότερους Ελληνες να μη λέει και πολλά πράγματα, ως Αώος, όμως είναι σίγουρα γνωστός. Πηγάζει λίγο βορειότερα του Μετσόβου, ρέει βόρεια και δυτικά, από την περιοχή της Κόνιτσας περνάει στην Βόρειο Ηπειρο και εκβάλει στην Αδριατική, κοντά στον Αυλώνα, αφού προηγουμένως διασχίσει ολόκληρη την περιοχή του Αργυροκάστρου…

Για την αλβανική κυβέρνηση, αναφέρει το Politico, το στοίχημα είναι το εθνικό πάρκο που θα δημιουργηθεί να διατηρήσει παρθένο το ποτάμι αλλά και να αποτελέσει πόλο έλξης για τους φυσιολάτρες. Αυτό, βεβαίως, προκαλεί ανησυχία στις ΜΚΟ, οι οποίες από τη μια έχουν κάνει μεγάλη εκστρατεία για να εμποδίσουν την κατασκευή φραγμάτων, αλλά τώρα ανησυχούν ότι τα σχέδια για την προσέλκυση τουριστών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τα εύθραυστα οικοσυστήματα.

Μνημόνιο συνεργασίας

Τη Δευτέρα, 20/6, η υπουργός Περιβάλλοντος και Τουρισμού Μιρέλα Κουμπάρο Φούρτζι υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την αμερικανική εταιρεία Patagonia που ειδικεύεται στην παραγωγή ενδυμάτων ειδικών για δραστηριότητες στη φύση. Με το μνημόνιο αυτό η κυβέρνηση των Τιράνων δεσμεύεται να δημιουργήσει ένα εθνικό πάρκο που θα προστατεύει την 300 χιλιομέτρων πορεία του ποταμού στο αλβανικό έδαφος, καθώς και των παραποτάμων του.

Η ίδρυση εθνικού δρυμού θα απαγορεύσει κάθε οικονομική δραστηριότητα που επηρεάζει τον ποταμό ή τους παραποτάμους του, δήλωσε τη Δευτέρα ο Εντι Ράμα. Ο αλβανός πρωθυπουργός, επισημαίνει η δημοσιογράφος Λουίζ Γκιγιό, από τον Σεπτέμβριο του 2020 είχε αναφερθεί στο συγκεκριμένο σχέδιο. αλλά δεν είχαν γίνει περαιτέρω βήματα καθώς η κυβέρνησή του εδώ και χρόνια βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το οικολογικό κίνημα και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που παρεμποδίζουν την υλοποίηση δεκάδων σχεδίων για την κατασκευή φραγμάτων

Η αμερικανική εταιρία έχει υποστηρίξει την εκστρατεία των ΜΚΟ για την προστασία του Βιόσα και τώρα παρέχει τεχνογνωσία και χρηματοδότηση στους διεθνείς και τοπικούς εμπειρογνώμονες που εργάζονται για την προετοιμασία του εθνικού πάρκου. «Παρέχουμε σημαντική υποστήριξη όλα αυτά τα χρόνια και, υπό την προϋπόθεση ότι η αλβανική κυβέρνηση θα σοβαρευτεί, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την ανάπτυξη του πάρκου», δήλωσε η Μπεθ Θορν, διευθύντρια περιβαλλοντικής δράσης της Patagonia. Η εταιρεία δεν αποκάλυψε πόσα χρήματα δίνει για το έργο, ούτε η αλβανική κυβέρνηση έδωσε μια εκτίμηση για το πόσο θα κοστίσει το πάρκο ή πότε θα δημιουργηθεί. Εάν προχωρήσει, ωστόσο, θα είναι το πρώτο του είδους του στην Ευρώπη.

«Νέο μοντέλο προστασίας της φύσης»

«Η ιδέα ενός εθνικού πάρκου άγριων ποταμών που προστατεύει όχι μόνο την κύρια υδάτινη οδό, αλλά και τους παραποτάμους της, είναι μοναδική», δήλωσε ο Ούρλιχ Αϊχελμαν, διευθύνων σύμβουλος της ΜΚΟ Riverwatch και πρόσθεσε ότι πρόκειται για ένα «νέο μοντέλο προστασίας για άλλα ποτάμια στην Ευρώπη, τα οποία απειλούνται από έργα φραγμάτων και άλλες μορφές πίεσης».

Ωστόσο ο Ράμα προειδοποίησε ότι η προστασία του ποταμού δεν πρέπει να αποβεί εις βάρος της οικονομικής ανάπτυξης της κοιλάδας. «Αυτοί που θέλουν να διατηρήσουν τον Βιόσα άγριο πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι είναι σημαντικό να οικοδομήσουμε μια περιοχή για μια ανάπτυξη που προστατεύει το περιβάλλον και που είναι υγιής και θρέφει τις γενιές που θα ζήσουν σε αυτήν».

 

Σε αντίθεση με τις νότιες αλβανικές ακτές, η κοιλάδα του Βιόσα δεν υπέστη ανεξέλεγκτη αστική ανάπτυξη μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1991, πράγμα που σημαίνει ότι η περιοχή παραμένει σχετικά ανέγγιχτη.

Περίπου δύο ώρες νότια των Τιράνων, όπου τα κρυστάλλινα γαλάζια νερά του ποταμού εκβάλλουν στην Αδριατική Θάλασσα, βρίσκεται ένας βιότοπος όπου ζουν πολλά απειλούμενα είδη πτηνών και με πολλά σπάνια φυτά.

«Δεν έχουμε άλλο τέτοιο ποτάμι στα Βαλκάνια και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο Βιόσα είναι τόσο μεγάλος που αποτελεί ένα οικοσύστημα από μόνος του», δήλωσε ο Σλοβένος Αντρέι Σόβιντς, ένας πολιτικός μηχανικός που ειδικεύεται στη διαχείριση και αποκατάσταση υγροτόπων και ηγείται μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων που έχει αναλάβει να καταρτίσει τα σχέδια για το πάρκο.

«Θα επιστρέψουν τα παιδιά μας…»

Πολλοί ντόπιοι καλωσορίζουν την ιδέα ενός εθνικού πάρκου. «Θέλουμε να κηρυχθεί εθνικό πάρκο και να προστατευτεί από την υδροηλεκτρική ενέργεια», δήλωσε ο Κεμάλ Μάλαι, δήμαρχος της μικρής πόλης Μπράταϊ, που βρίσκεται στις όχθες του Σούσιτζε, παραπόταμου του Βιόσα. «Δεν έχουμε κανένα όφελος από όλες αυτές τις υδροηλεκτρικές [εγκαταστάσεις], τα μόνα οφέλη είναι για εκείνους που τις κατασκευάζουν». Προέβλεψε, μάλιστα, ότι ένα εθνικό πάρκο θα ήταν πιο ωφέλιμο για τους ντόπιους: «Αν αναπτύξουμε τον τουρισμό σε αυτή την περιοχή, όχι μόνο οι τουρίστες θα έρθουν, αλλά και τα παιδιά μας θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News