Κάθε παρατεταμένος πόλεμος επιδρά αρνητικά στην παγκόσμια οικονομία, πόσο μάλλον σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Πόσο θα κοστίσει, οπότε, ο πόλεμος του Πούτιν στη διεθνή κοινότητα, δεδομένου ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αρνητικές συνέπειες σε κάθε γωνιά του πλανήτη; 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε απολεσθείσα παραγωγή έως το τέλος της επόμενης χρονιάς, και ακόμη περισσότερο, στην περίπτωση που ο επικείμενος χειμώνας είναι βαρύς και η Ευρώπη αναγκαστεί να επιβάλει δελτίο στην ενέργεια, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και την Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

«Η εκτίμηση της λέσχης προηγμένων οικονομιών που εδρεύει στο Παρίσι αποκαλύπτει το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία, δηλαδή της μεγαλύτερη στρατιωτικής σύγκρουσης στην ήπειρο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πλαίσιο της οποίας η Ρωσία προσπαθεί να επανασχεδιάσει τον χάρτη της Ευρώπης με τη βία», σχολιάζει ο Πολ Χάνον της Wall Street Journal.

Συνοψίζοντας την έκθεση του ΟΟΣΑ, ο Χάνον σημειώνει πως ο πόλεμος που κήρυξε η Μόσχα στην Ουκρανία, προκάλεσε άνοδο των τιμών της ενέργειας, η οποία, με τη σειρά της, περιόρισε τις δαπάνες των νοικοκυριών και υπονόμευσε την επιχειρηματική εμπιστοσύνη, ειδικά στην Ευρώπη. Επιπρόσθετα η σύρραξη διέλυσε τις αλυσίδες εφοδιασμού, επέφερε ελλείψεις σε τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης και συντάραξε τις αγορές σε όλο τον κόσμο.

Οι δυτικές κυβερνήσεις φοβούνται ότι η κήρυξη μερικής επιστράτευσης από τον Πούτιν και η προσάρτηση τεσσάρων περιφερειών της Ουκρανίας, θα μπορούσαν να παρατείνουν τη σύγκρουση για πολλούς μήνες, ίσως και χρόνια, αυξάνοντας περαιτέρω την αβεβαιότητα που ήδη επιβαρύνει την παγκόσμια οικονομία. «Καταβάλουμε πολύ υψηλό τίμημα για τον πόλεμο», δήλωσε ο Αλβάρο Σάντος Περέιρα, ο εν ενεργεία επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ.

Στις τελευταίες του εκτιμήσεις, ο οργανισμός έκανε λόγο για ανάπτυξη 3% φέτος και 2,2% την επόμενη χρονιά. Πριν από τον πόλεμο, προέβλεπε ανάπτυξη 4,5% το 2022 και 3,2% το 2023. Οσον αφορά τη διαφορά μεταξύ των δύο εκτιμήσεων, ο πόλεμος και οι συνέπειές του θα κοστίσουν στον κόσμο το ισοδύναμο της οικονομικής παραγωγής ολόκληρης της Γαλλίας αυτήν την διετία.  Ο ΟΟΣΑ προβλέπει επίσης ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα αναπτυχθεί μόλις κατά 0,3% το 2023, με τη γερμανική οικονομία να συρρικνώνεται κατά 0,7%. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο αναμενόταν ανάπτυξη 1,6% στην ευρωζώνη και 1,7% στη Γερμανία. Ο οργανισμός προειδοποίησε πως η οικονομία της Ευρώπης θα μπορούσε να υποστεί ακόμη πιο έντονη ύφεση, εάν οι τιμές της ενέργειας αυξηθούν εκ νέου. Εάν, για παράδειγμα, έως το τέλος του έτους σημειωθεί μια νέα αύξηση στις τιμές του φυσικού αερίου κατά 50%, η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες και η παγκόσμια οικονομία να αναπτυχθεί μόλις κατά 1.7%.

Σε αυτήν την περίπτωση «η Ευρώπη θα βρεθεί σε ύφεση», είπε ο Περέιρα. Μια τέτοια άνοδος των τιμών θα μπορούσε να προκύψει, εάν τα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίσουν ελλείψεις ενέργειας τον ερχόμενο χειμώνα, λόγω ιδιαίτερα χαμηλών θερμοκρασιών. Για να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να μειωθεί από 10% έως 15% σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια. «Είναι σημαντικό όχι μόνο να εστιάσουμε στις προμήθειες, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει μείωση της ζήτησης κατά τους επόμενους μήνες», τόνισε ο πορτογάλος οικονομολόγος.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Μέρος αυτής της βοήθειας παρέχεται με τη μορφή ανώτατων ορίων στις τιμές της ενέργειας. Ομως αυτά τα ανώτατα όρια υπονομεύουν το κίνητρο των νοικοκυριών για να μειώσουν την κατανάλωση. «Τα ανώτατα όρια τιμών μπορεί να είναι ελκυστικά βραχυπρόθεσμα, αλλά κοστίζουν και παραμορφώνουν τις ενδείξεις των τιμών. Εάν το ζητούμενο είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, υψηλότερες τιμές συνεπάγονται μείωση της κατανάλωσης», εξήγησε ο Περέιρα.

Συγχρόνως το κόστος στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, συμβάλλει στην αύξηση των δημόσιων χρεών και αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους δανεισμού που μπορεί να αποδυναμώσει περαιτέρω την ανάπτυξη. Για να αποφευχθούν περαιτέρω μεγάλες αυξήσεις χρέους, ο ΟΟΣΑ επισήμανε πως η κρατική αρωγή πρέπει να αφορά τα πιο ευάλωτα από τα νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού, οι 35 κυβερνήσεις των οποίων οι σχετικές πολιτικές παρακολουθούνται, πρόκειται να δαπανήσουν περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια σε μέτρα ευρείας βάσης για να διατηρήσουν τις τιμές σε χαμηλά μέχρι τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους, σε σύγκριση με περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια για πιο στοχευμένα μέτρα σε σχέση με τις τιμές. Ο ΟΟΣΑ τροποποίησε, καθοδικά φυσικά, την εκτίμησή του για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ για το 2023, από 1,2% στο 0,5%, μην αποκλείοντας, όμως, το ενδεχόμενο μια πιο απότομη επιβράδυνση, εάν ο πληθωρισμός δεν μειωθεί όσο γρήγορα ευελπιστεί η Fed.

Ο οργανισμός αναμένει ότι το 2023 η οικονομία της Κίνας θα ανακάμψει ύστερα από την υποτονική (εξαιτίας των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας) ανάπτυξη το 2022. Τον Ιούνιο αναμενόταν πως το τρέχον έτος θα ολοκληρωνόταν με ανάπτυξη 4,4% ενώ τώρα εκτιμάται πως η κινεζική οικονομία θα επεκταθεί κατά μόλις 3,2%. Για το 2023 προβλέπεται ανάπτυξη 4,7%. «Για φέτος προβλέπεται η χαμηλότερη ανάπτυξη από τη δεκαετία του 1970, με εξαίρεση τη πανδημία. Το επόμενο έτος, αναμένουμε ανάπτυξη που θα είναι ακόμα σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι έχει καταγραφεί στην Κίνα εδώ και πολύ καιρό».

Την ώρα, όμως, που η διεθνής κοινότητα καταβάλει πολύ βαρύ τίμημα για τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, η Ρωσία κινδυνεύει να αντιμετωπίσει εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, πιο δύσκολες από εκείνες που προέκυψαν κατά τη χαοτική δεκαετία του 1990, μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ. Οι ειδικοί εξηγούν πως οι επιπτώσεις των κυρώσεων καθίστανται ολοένα πιο δυσμενείς ενώ εκτιμούν πως θα ακολουθήσουν χρόνια οικονομικής ύφεσης. «Οι κυρώσεις μας λειτουργούν, το ΑΕΠ θα καταρρεύσει κατά 11%, πρόκειται για πτώση μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε η κατάρρευση της ΕΣΣΔ», δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ο Λουκ Πιερ Ντεβίν, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής για την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), απευθυνόμενος στα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.