Μεταξύ πολλών άλλων, τα συγκλονιστικά γεγονότα της 23ης Ιουνίου στη Ρωσία αποκάλυψαν, μεταξύ άλλων, πόσα πολλά έχει ποντάρει (και άρα ρισκάρει) ο Σι Τζινπίνγκ πηγαίνοντας με το μέρος της Ρωσίας. Ο ρώσος πρόεδρος επέζησε από το… σχεδόν πραξικόπημα του Γεβγκένι Πριγκόζιν και των μισθοφόρων του. Ενδέχεται, μάλιστα, η εξουσία του να μην απειλήθηκε ποτέ σοβαρά.

Ανεξάρτητα, ωστόσο, από το αν το περιστατικό εκλαμβάνεται «ως σημάδι της αδυναμίας του Πούτιν ή της ανθεκτικότητάς του», έδωσε την εικόνα «μιας Ρωσίας σε βαθιά παρακμή» γράφει σε ανάλυσή του ο Μάικλ Σούμαν του The Atlantic, την εικόνα μιας χώρας όπου, μεταξύ άλλων, ένας πολέμαρχος μπορεί να αψηφά την κεντρική εξουσία, να καταλαμβάνει στρατιωτικές εγκαταστάσεις στρατηγικής σημασίας και να προελαύνει προς την πρωτεύουσα.

Σε αυτή τη χώρα, τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν που κήρυξε τον πόλεμο στην Ουκρανία, επέλεξε να βασίσει ο κινέζος πρόεδρος πολλές από τις φιλοδοξίες του για την εξωτερική πολιτική. «Ο Σι φαίνεται να έχει αγκαλιάσει τον Πούτιν ως ανεκτίμητο εταίρο στην προσπάθειά του να απωθήσει την αμερικανική παγκόσμια ισχύ και να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη προς όφελος του Πεκίνου» συνοψίζει ο αμερικανός αρθρογράφος.

Εξηγεί πως αυτή η επιλογή του κινέζου προέδρου ήταν ανέκαθεν ριψοκίνδυνη. Παραμένοντας, ωστόσο, στο πλευρό του Πούτιν, αφού ο ρώσος πρόεδρος διέταξε τα στρατεύματά του να εισβάλουν στη Ουκρανία, ο Σι ουσιαστικά θυσίασε τις σχέσεις του με την Ευρώπη για έναν στενότερο δεσμό με τη Ρωσία.

Ο κινέζος πρόεδρος πήρε την εν λόγω απόφαση θέλοντας να εξυπηρετήσει δύο μεγαλύτερα σχέδιά του: «Οι δύο δικτάτορες θα έγραφαν ιστορία» γράφει ο Μάικλ Σούμαν, θυμίζοντας ότι τον περασμένο Μάρτιο, κατά τη συνάντησή τους στη Μόσχα, πριν την αναχώρησή του ο κινέζος πρόεδρος είπε στον ρώσο ομολογό του πως «έρχεται μια αλλαγή που δεν έχει συμβεί εδώ και 100 χρόνια. Και προωθούμε αυτή την αλλαγή μαζί», με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να συμφωνεί και να εύχεται στον στρατηγικό εταίρο του καλό ταξίδι.

Λαμβάνοντας υπόψη την εξέγερση του Πριγκόζιν και των μισθοφόρων του, θα μπορούσε εύλογα κανείς να φανταστεί ότι ο Σι ενδεχομένως «να αισθάνεται τώρα ότι πόνταρε στον λάθος τύπο», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μάικλ Σούμαν. Γιατί πλέον ο Πούτιν είναι ένας ηγέτης που αντιμετωπίζει μια σειρά από προβλήματα στο εσωτερικό της πατρίδας του, γεγονός που αναπόφευκτα περιορίζει την ικανότητά του να ασκεί σημαντική επιρροή στη διεθνή σκηνή. Επιπλέον, ο παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε τις πολλές αδυναμίες των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.

Ωστόσο, τίποτε από όλα όσα συνέβησαν από τον Φεβρουάριο του 2022 έως σήμερα –ούτε ο πόλεμος ούτε η αντίδραση της Δύσης– δεν τον απέτρεψαν από το να συνεχίσει να επιδιώκει την περαιτέρω σύσφιξη των ήδη στενών δεσμών του με τον Πούτιν. Και παρ’ όλο που κανένας δεν γνωρίζει τι ακριβώς σκέφτεται ο Σι, μάλλον ούτε το σχεδόν πραξικόπημα του Πριγκόζιν θα τον ωθήσει να αλλάξει τη στάση του απέναντι στο Κρεμλίνο και στον επικεφαλής του. Αντιθέτως, θα μπορούσε να τον πείσει περαιτέρω για «τη σημασία του Πούτιν ως προπύργιο ενάντια σε μια αποσταθεροποιημένη Ρωσία στα βόρεια σύνορά του» σημειώνει ο αμερικανός δημοσιογράφος.

Αναφέρει ενδεικτικά ότι σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας σημείωσε πως «ως φίλιος γείτονας της Ρωσίας και πλήρης στρατηγικός εταίρος συντονισμού για τη νέα εποχή, η Κίνα υποστηρίζει τη Ρωσία στη διατήρηση της εθνικής σταθερότητας». Ενας τίτλος στους Global Times, κινεζικό ταμπλόιντ που διευθύνεται από το Κόμμα, χαρακτήρισε την άποψη ότι ο Πούτιν έχει αποδυναμωθεί «ευσεβή πόθο» της Δύσης.

Συγχρόνως, όμως, εάν όντως ο Πούτιν έχει αποδυναμωθεί, ο Σι θα μπορούσε να επωφεληθεί περαιτέρω από αυτό. Ο κινέζος πρόεδρος ήδη κερδίζει από την απομόνωση του Πούτιν, καθώς όσο απομονώνεται ο ρώσος πρόεδρος τόσο περισσότερο εξαρτάται η Μόσχα από το Πεκίνο και η Ρωσία από την Κίνα. «Εχοντας πυρπολήσει τους δεσμούς του με τη Δύση, ο Πούτιν δεν έχει άλλη επιλογή από το να εμβαθύνει την εξάρτηση της Ρωσίας από τη διπλωματική υποστήριξη της Κίνας και το εμπόριο της – ακόμα και από το νόμισμά της» εξηγεί ο Σούμαν.

Αυτή η κατάσταση εξυπηρετεί απόλυτα τον κινέζο πρόεδρο και, αν η στάση του Πριγκόζιν αποδυνάμωσε ακόμη περισσότερο τον Πούτιν, ο Σι θα είναι σε θέση να ασκεί ακόμη μεγαλύτερη επιρροή στην οικονομία και στην πολιτική της Ρωσίας. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να  εκμεταλλευθεί τη ρωσική εξάρτηση για να εξασφαλίσει πηγές ενέργειας και άλλων πρώτων υλών, και να πιέσει τη Μόσχα να ευθυγραμμίσει τις πολιτικές της με τα κινεζικά συμφέροντα.

Οι επόμενες κινήσεις του Σι σχετικά με τη Ρωσία θα αποκαλύψουν πολλά για την πορεία της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας. Εάν συνεχίσει να υποστηρίζει αμέριστα τον Πούτιν, ο κινέζος πρόεδρος θα καταδείξει ότι «η επιθυμία του να υπονομεύσει την ισχύ της Δύσης παραμένει πρωταρχικής σημασίας όσον αφορά τη στάση του απέναντι στον κόσμο και υπερισχύει ακόμη και ορισμένων πιεστικών ανησυχιών στο εσωτερικό».

Επιλογές με συνέπειες

Λόγω των αρρυθμιών που καταγράφονται στην κινεζική οικονομία και δεδομένου ότι η Κίνα χρειάζεται τις τεχνολογίες και τις επενδύσεις της Δύσης, το Πεκίνο θεωρητικά θα έπρεπε να επιδιώκει την αποκατάσταση των σχέσεών του με τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Αλλά για να συμβεί αυτό, θα πρέπει πρώτα ο Σι να αποστασιοποιηθεί από τον ρώσο πρόεδρο ή τουλάχιστον να αλλάξει σημαντικά τη στάση του απέναντί του.

Την περασμένη εβδομάδα ο κινέζος πρωθυπουργός Λι Κιανγκ περιόδευσε στην Ευρώπη μιλώντας για τη σημασία μιας στενότερης εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά η Κομισιόν, αντί να αποδεχτεί την κινεζική προτροπή, κοινοποίησε μια στρατηγική οικονομικής ασφάλειας για την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων από τις όποιες κινεζικές απειλές.

Υποστηρίζοντας τον Πούτιν, «ο Σι θα συνεχίσει να βλάπτει τις σχέσεις με χώρες που έχουν τον πλούτο και την επιρροή για να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας και το παγκόσμιο ανάστημά της, υπέρ της προώθησης μιας εταιρικής σχέσης με έναν άνθρωπο και ένα κράτος που μπορεί να μην έχουν πλέον τη δύναμη να τον συνδράμουν στην επίτευξη των στόχων του» συνοψίζει ο Μάικλ Σούμαν.

Η έμφαση που δίνεται στην εταιρική σχέση με τη Ρωσία αποκαλύπτει επίσης ότι υπό την ηγεσία του Σι άλλαξαν σημαντικά οι προτεραιότητες του Πεκίνου. Επί τέσσερις δεκαετίες κύριο μέλημα ήταν η ανάπτυξη, οπότε προτεραιότητα ήταν οι καλές σχέσεις με την πλούσια Δύση. Πλέον, όμως, αυτό που απασχολεί περισσότερο τους Κινέζους είναι η ασφάλεια, και ο Σι δείχνει να πιστεύει ότι ο Πούτιν μπορεί να τον συνδράμει να την εξασφαλίσει.

Ο Μάικλ Σούμαν κάνει λόγω για μοιραία επιλογή με δυνητικά σοβαρές συνέπειες για την Κίνα. «Αλλά το κινεζικό πολιτικό σύστημα έχει μεταμορφωθεί σε μια δικτατορία ενός ανθρώπου που θα παραμείνει στην πορεία που χαράσσει ο Σι, ακόμη και αν ξεσπάσουν εξεγέρσεις, καταστροφικοί πόλεμοι ή οτιδήποτε άλλο».

Πάντως, σύμφωνα με τον αμερικανό αρθρογράφο, αυτό που θα μπορούσε να διδαχθεί ο Σι από το σχεδόν πραξικόπημα του Πριγκόζιν είναι πως μια απόπειρά του να καταλάβει την Ταιβάν, όπως αποπειράθηκε ο Πούτιν να καταλάβει την Ουκρανία, θα μπορούσε να αποτύχει ή να διαρκέσει πολύ και να κοστίσει ακόμη περισσότερο, όπως διαρκεί και κοστίζει ο πόλεμος που μαίνεται στην Ουκρανία.

«Η εξέγερση (του Πριγκόζιν) ήταν έκφραση της πίεσης που ασκείται σε ένα αυταρχικό καθεστώς από έναν αντιλαϊκό και παρατεταμένο πόλεμο» γράφει ο Μάικλ Σούμαν, σημειώνοντας ότι παρόμοια προβλήματα θα μπορούσαν να προκύψουν και στην Κίνα εάν αποπειραθεί να καταλάβει και να προσαρτήσει την Ταϊβάν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News