Η σκέψη και μόνο του ξεσπάσματος ενός πολέμου στην Ασία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας είναι ζοφερή, πόσω μάλλον η σκέψη της εμπλοκής των δύο υπερδυνάμεων σε μια πυρηνική σύρραξη. Πρόκειται, ωστόσο, για ένα ενδεχόμενο που σίγουρα δεν μπορεί να αποκλειστεί και ως εκ τούτου πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από στρατιωτικούς αναλυτές και αρμόδιους αξιωματούχους.

Εχοντας αυτό κατά νου, μελετητές του Centre for a New American Security (CNAS), μιας αμερικανικής δεξαμενής σκέψης που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, προσκάλεσαν μια ομάδα ειδικών ώστε να εξετάσουν –παίζοντας ένα «παιχνίδι πολέμου»– εάν θα μπορούσε όντως να ξεσπάσει μια πυρηνική σύρραξη ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα. Τα συμπεράσματά τους, όπως συνοψίζει ο Economist, δεν ήταν ενθαρρυντικά.

Σύμφωνα με το σενάριο, έτσι όπως το περιγράφουν οι δημοσιογράφοι του βρετανικού Μέσου, βρισκόμαστε εν έτει 2032 και ένας πόλεμος για την Ταϊβάν μαίνεται εδώ και 45 ημέρες. Η Κίνα αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα –με μικρότερο βεληνεκές και απόδοση από τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα που μπορούν να καταστρέψουν μια πόλη– για να συντομεύσει τον πόλεμο, εξαναγκάζοντας την Αμερική να υποταχθεί στη θέλησή της. Μεταξύ των στόχων περιλαμβάνονται το Γκουάμ και το Κουατζαλέιν, δυο νησιά ζωτικής σημασίας για τη στρατιωτική παρουσία και θέση των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, καθώς και ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο.

«Αυτό είναι ανησυχητικά ευλογοφανές» σχολιάζει ο Economist. Καταρχάς, λόγω της γεωγραφίας του πεδίου μάχης ενός πιθανού πολέμου στην Ασία. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ενωση σχεδίαζαν αμφότερες να χρησιμοποιήσουν πολλά τακτικά πυρηνικά όπλα για να καταστρέψουν μεγάλους και διασκορπισμένους σχηματισμούς στρατευμάτων, συχνά κοντά σε πόλεις. Αντιθέτως, «σήμερα στον Ειρηνικό», όπως εξηγείται στην έκθεση των ειδικών, «οι ναυτικές μονάδες στη θάλασσα και οι στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις σε μικρά νησιά είναι πολλοί διαφορετικοί στόχοι», για την καταστροφή των οποίων θα απαιτούνταν λιγότερα πυρηνικά όπλα, χωρίς μάλιστα να προκαλούνταν σημαντικές απώλειες σε αμάχους, σε σχέση με μια πυρηνική επίθεση επί Ψυχρού Πολέμου.

Αυτό σχετίζεται με έναν δεύτερο λόγο που καθιστά «ανησυχητικά ευλογοφανές» το παραπάνω σενάριο: την εξέλιξη των οπλικών συστημάτων. «Οι περισσότεροι άνθρωποι, όχι αδικαιολόγητα, πιστεύουν ότι τα συμβατικά όπλα είναι λιγότερο πιθανό να οδηγήσουν σε κλιμάκωση και επομένως είναι πιο χρησιμοποιήσιμα από τα πυρηνικά. Αλλά τα σημερινά πυρηνικά όπλα χαμηλής απόδοσης –20 κιλοτόνοι εκρηκτικής ισχύος, περίπου στο μέγεθος της βόμβας της Χιροσίμα– μπορούν να πλήξουν στόχους με εξαιρετική ακρίβεια και λιγότερες παράπλευρες απώλειες», εξηγεί ο Economist.

«Η γραμμή που διαχωρίζει τα τακτικά πυρηνικά όπλα χαμηλής απόδοσης με τα συμβατικά όπλά ακριβείας, όσον αφορά τόσο τα επιχειρησιακά αποτελέσματα όσο και τις αντιληπτές επιπτώσεις τους, είναι θολή» αποφάνθηκαν οι αναλυτές που μετείχαν στο «πολεμικό παιχνίδι» του Centre for a New American Security.

Ο τρίτος λόγος που δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ΗΠΑ και Κίνα να εμπλακούν σε μια πυρηνική σύρραξη είναι η επίδραση ενός μακροχρόνιου πολέμου. Εβδομάδες μετά την έναρξή του και οι δύο πλευρές θα έρχονταν αντιμέτωπες με ελλείψεις συμβατικών όπλων, οπότε τα τακτικά πυρηνικά όπλα θα καθίσταντο πιο δελεαστικά: καταρχάς γιατί είναι πιο «αποτελεσματικά στην καταστροφή στόχων μεγάλης έκτασης», όπως εξηγείται στην έκθεση, αλλά και επειδή η τεράστια ισχύς τους συνεπάγεται ότι θα ήταν αποτελεσματικά ακόμη και αν πολλές εβδομάδες πολέμου είχαν υποβαθμίσει τα συστήματα διοίκησης, ελέγχου και πληροφοριών στα οποία βασίζεται η χρήση των συμβατικών οπλικών συστημάτων.

Για τους παραπάνω τρεις λόγους το «παιχνίδι πολέμου» της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης εξελίχθηκε σε ένα «παράδοξο είδος πυρηνικού πολέμου», όπως το χαρακτηρίζει ο Economist. Η Κίνα βρίσκει κίνητρα για να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα πρώτη, παρά την επίσημη δέσμευσή της για το αντίθετο («No First Use»), αλλά μόλις το κάνει, και σε αντίθεση με τις προβλέψεις για το πώς θα εξελισσόταν ένας πόλεμος ΗΠΑ-Σοβιετικής Ενωσης στην Ευρώπη, τα πράγματα δεν κλιμακώνονται απαραίτητα σε μια αποκαλυπτική ανταλλαγή πληγμάτων με στρατηγικά πυρηνικά όπλα. «Στον κόσμο των ειδικών στις πυρηνικές στρατηγικές αυτό μετράει ως καλό νέο», σχολιάζει ο Economist.

Στο πλαίσιο του παιχνιδιού, ωστόσο, μεγαλύτερα περιθώρια δράσης είχαν οι «παίκτες» της Κίνας, κυρίως λόγω ενός ευρέος φάσματος στρατιωτικών στόχων, καθώς η Ασία είναι γεμάτη αμερικανικές εγκαταστάσεις και ναυτικά μέσα (αν και στην παρούσα φάση δεν είναι απολύτως βέβαιο ότι η Κίνα διαθέτει πυρηνικά χαμηλής απόδοσης).

Η αμερικανική ομάδα, αντιθέτως, βρέθηκε αντιμέτωπη με το γεγονός ότι πολλοί από τους πιο ελκυστικούς στόχους για αντίποινα βρίσκονται στην ηπειρωτική Κίνα, και το πλήγμα ενός εξ αυτών θα αύξανε σημαντικά τον κίνδυνο κλιμάκωσης σε ολικό πυρηνικό πόλεμο. Επιπλέον, οι παίκτες διαπίστωσαν ότι η Αμερική δεν θα είχε τα όπλα που απαιτούνται για να πλήξει τον «πολύ μικρό αριθμό» στόχων χαμηλότερου κινδύνου – κυρίως πολεμικά πλοία και κινεζικές βάσεις σε διαφιλονικούμενους υφάλους στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Οι πιο προηγμένοι μη πυρηνικοί πύραυλοί της θα είχαν εξαντληθεί την 45η ημέρα. Επιπλέον, σε αντίθεση με τη Ρωσία, οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν πλέον στο οπλοστάσιό τους αντιπλοϊκούς πυραύλους οπλισμένους με πυρηνικά.

«Η πυρηνική στρατηγική έχει τη δική της μακάβρια γραμματική, είναι ποτισμένη από τις υποθέσεις και την εμπειρία του Ψυχρού Πολέμου και αναδιαμορφώνεται από την πορεία της στρατιωτικής τεχνολογίας. Εφαρμόζεται, όμως, μέσω της πολιτικής. Αντιμέτωπος με την πυρηνική εξόντωση 5.000 αμερικανών ναυτών σε ένα αεροπλανοφόρο ή μια πυρηνική επίθεση σε αμερικανικό έδαφος, όπως το Γκουάμ, ένας αμερικανός πρόεδρος θα απαντούσε με πυρηνική ισχύ (αντίστοιχη με την ισχύ μιας περιορισμένης φαρέτρας συμβατικών όπλων) ή θα αναδιπλωνόταν;» διερωτάται ο Economist. Αυτό είναι «το θεμελιώδες, άγνωστο στοιχείο» απαντούν οι ειδικοί στην έκθεσή τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News