Σε τι ταχύτητες κινείται ο πλανήτης μας όσον αφορά στο ζήτημα «ισότητα των φύλων». Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) η εικόνα είναι μικτή. Ο κόσμος κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση όσον αφορά την ισότητα των φύλων σύμφωνα με την τελευταία έκθεσή της συγκεκριμένης μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, ωστόσο προχωρά σταδιακά. Με τον τρέχοντα ρυθμό προόδου, όπως διαπιστώνει η έκθεση, θα χρειαστούν 131 χρόνια για να επιτευχθεί η πλήρης ισοτιμία μεταξύ γυναικών και ανδρών. Και καμία χώρα δεν έχει ακόμη επιτύχει την πλήρη ισότητα.

Ενώ χώρες στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική τείνουν να τα πηγαίνουν καλύτερα από τον υπόλοιπο κόσμο, υπάρχουν, ωστόσο, πολλές διαφορές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, κατατάσσονται στην 43η θέση, με το χάσμα των φύλων να έχει κλείσει σε ποσοστό 75%. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να βρίσκονται πίσω από χώρες όπως η Κολομβία, η Λευκορωσία, η Λιβερία και το Πράσινο Ακρωτήρι. Η Αυστραλία (με ποσοστό μείωσης του χάσματος στη διάκριση των φύλων στο 77,8%) καταλαμβάνει την 26η θέση, μεταξύ Μοζαμβίκης και Χιλής, ενώ ο Καναδάς (με ποσοστό 77%) καταλαμβάνει την 30η θέση.

Η έκθεση σταθμίζει αρκετές πτυχές, όπως την οικονομική συμμετοχή των γυναικών (συμπεριλαμβανομένων των διαφορών μεταξύ των φύλων στο εισόδημα, στην απασχόληση αλλά και στους ηγετικούς ρόλους), την εκπαίδευση (με παραμέτρους όπως τα ποσοστά αλφαβητισμού και η εγγραφή στην εκπαιδευτική διαδικασία), την υγεία και την επιβίωση (όπως το προσδόκιμο ζωής), καθώς και την πολιτική ενδυνάμωση (εκπροσώπηση κάθε φύλου στη Βουλή, σε υπουργικές θέσεις ή ακόμα και σε ηγετικές θέσεις, όπως του αρχηγού κρατών ή κυβερνήσεων). Με βάση αυτά τα δεδομένα, ποια κράτη έχουν την καλύτερη απόδοση και ποιες είναι οι εμπειρίες των γυναικών που ζουν εκεί;

Το BBC Travel συνομιλεί με κατοίκους και μετανάστες σε τέσσερις από τις χώρες με την κορυφαία κατάταξη στη λίστα για την ισότητα των φύλων, ώστε να κατανοήσει καλύτερα πώς είναι να ταξιδεύει κανείς, ή ακόμα και να μετακομίζει μόνιμα, εκεί. Για 14η συνεχή χρονιά η Ισλανδία καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην κατάταξη του WEF, με το χάσμα των φύλων να εκτιμάται ότι έχει κλείσει σε ποσοστό 91,2%. Είναι η μόνη χώρα που έχει κλείσει περισσότερο από το 90% του κενού της.

Οι 10 κορυφαίες χώρες στην έκθεση ισότητας των φύλων του WEF 2023

1. Ισλανδία, χάσμα 91,2% -έκλεισε
2. Νορβηγία, χάσμα 87,9% – έκλεισε
3. Φινλανδία, χάσμα 86,3% – έκλεισε
4. Νέα Ζηλανδία, χάσμα 85,6% – έκλεισε
5. Σουηδία, χάσμα 81,5% – έκλεισε
6. Γερμανία, χάσμα 81,5% – έκλεισε
7. Νικαράγουα, χάσμα 81,1% – έκλεισε
8. Ναμίμπια, χάσμα 80,2% – έκλεισε
9. Λιθουανία, χάσμα 80% – έκλεισε
10. Βέλγιο, έκπτωση 79,6% – έκλεισε

Ωστόσο, αυτή η καλή εικόνα εξαρτάται από το τι ακριβώς εξετάζει κανείς.

Ισλανδία

Στην έκθεση του WEF η Ισλανδία κατέχει την πρώτη θέση όσον αφορά την πολιτική ενδυνάμωση, χάρη στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες έχουν αναλάβει ηγετικές θέσεις. Για παράδειγμα, το 48% των μελών του κοινοβουλίου της είναι γυναίκες.

Η χώρα βρίσκεται όμως στην 79η θέση όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών και στην 128η θέση παγκοσμίως όσον αφορά την υγεία και την καλή διαβίωση των γυναικών. «Ακόμη και σε μετρήσεις όπου η Ισλανδία έχει καλές επιδόσεις, όπως η μείωση στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η καθημερινή εικόνα είναι πιο περίπλοκη» λέει η Χούλντα Τόλγκες, ψυχολόγος από την Ισλανδία.

Το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στις Ισλανδές και τους Ισλανδούς είναι μικρότερο από τις περισσότερες άλλες χώρες, εν μέρει και χάρη στη νομοθεσία του 2018, που δηλώνει ότι οι εταιρείες με περισσότερους από 25 υπαλλήλους πρέπει να παρέχουν ίση αμοιβή για ίση εργασία (ειδεμή, κινδυνεύουν με καθημερινά πρόστιμα).

Ωστόσο, η Τόλγκες λέει ότι της προσφέρεται σε τακτικά χρονικά διαστήματα χαμηλότερο ποσό χρημάτων ως αμοιβή για ομιλίες σε κοινό συγκριτικά με τον σύζυγό της, ακόμη και όταν τα χρήματα προσφέρονται από την ίδια εταιρεία. Μάλιστα, αναφέρει ότι το φαινόμενο είναι τόσο συχνό που μάλλον πρόκειται για σεξιστικό διαχωρισμό.

«Είναι πολύ απογοητευτικό για μένα ως φεμινίστρια να βλέπω πώς είναι τα πράγματα στον σύγχρονο κόσμο» δηλώνει. «Για παράδειγμα, εδώ είχαμε μια γυναίκα πρόεδρο. Εχουμε μια γυναίκα πρωθυπουργό. Αλλά αυτό που βλέπω εγώ είναι εξαντλημένες γυναίκες που ο κόσμος τούς λέει ότι είναι σε θέση να τα κάνουν όλα». Ωστόσο, υπάρχουν άλλα οφέλη για όποιον ζει στην Ισλανδία, που αφορούν όλα τα φύλα: Μεταξύ άλλων, η χώρα έχει καταταχθεί ως μία από τις πιο ειρηνικές του κόσμου, και με τους πιο ευτυχισμένους πολίτες.

Νορβηγία

Η Νορβηγία κατατάσσεται στη δεύτερη θέση της έκθεσης του WEF για το 2023, με το χάσμα μεταξύ των φύλων να έχει κλείσει κατά 87,9%. Η υψηλή απόδοση δεν προκαλεί έκπληξη, λέει η Νορβηγίδα Τέα Ρίνγκσεθ, η οποία έχει ζήσει σε διάφορες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του Οσλο και του Τρόντχαϊμ. «Η ισότητα των φύλων είναι αρκετά εμφανής στη Νορβηγία» εξηγεί. «Υπάρχουν πολύ περισσότερες γυναίκες σε θέσεις όπου παλαιότερα βρίσκονταν μόνο άνδρες».

Για παράδειγμα, πρωθυπουργός της χώρας μέχρι το 2021 ήταν γυναίκα, η Ερνα Σόλμπεργκ, η οποία παραιτήθηκε και τη διαδέχθηκε ο Γιόνας Γκαρ Στέρε. Παράλληλα, πολλές γυναίκες κατέχουν ηγετικές θέσεις στην κυβέρνηση και σε άλλα πολιτικά αξιώματα. Συγκεκριμένα, η Νορβηγία έχει περισσότερες γυναίκες σε υπουργικές θέσεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα.

Πέρα από την πολιτική, η Νορβηγία σημειώνει ιδιαίτερα καλές επιδόσεις όσον αφορά τη μείωση του γυναικείου αναλφαβητισμού (καταλαμβάνει την πρώτη θέση), τον αριθμό των γυναικών υπαλλήλων και εργατών (επίσης στην πρώτη θέση) και την ισοτιμία εισοδήματος (εδώ κατέχει την έκτη θέση). Φυσικά, η Νορβηγία δεν έχει φθάσει στο 100% της ισότητας των φύλων. Και αυτό εξακολουθεί να φαίνεται στις κοινωνικές συμπεριφορές.

«Για παράδειγμα, εάν το παιδί μιας οικογένειας είναι άρρωστο, συνήθως η μητέρα είναι εκείνη που μένει σπίτι. Αλλά αυτό ισχύει παντού» σημειώνει η Ρίνγκσεθ. «Ταυτόχρονα, όμως, στη Νορβηγία επιδοκιμάζονται οι γυναίκες που είναι προσανατολισμένες στην καριέρα τους» προσθέτει.

Νέα Ζηλανδία

Η Νέα Ζηλανδία κατέχει την τέταρτη θέση στην έκθεση του WEF. Η χώρα τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά όσον αφορά την πολιτική εκπροσώπηση, με το 50% των βουλευτών της να είναι γυναίκες, ενώ η εγγραφή γυναικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι σχεδόν ισοδύναμη με τους άνδρες.

Στο BBC Travel μίλησε η Τζέσικα Βρέντενμποργκ, μια Καναδή που ζει στη Νέα Ζηλανδία από το 2016 και είναι καθηγήτρια μάρκετινγκ στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Οκλαντ. «Από την εμπειρία μου, τουλάχιστον στη σχολή επιχειρήσεων, το θέμα της ισότητας των φύλων βρίσκεται σε πραγματικά καλό επίπεδο» δηλώνει. «Στο τμήμα μάρκετινγκ οι περισσότεροι φοιτητές είναι γυναίκες, αλλά και οι περισσότεροι συνάδελφοί μου είναι γυναίκες. Επίσης, έχουμε γυναίκα κοσμήτορα… Δεν έχει υποπέσει ποτέ στην αντίληψή μου να προτιμούνται άνδρες συνάδελφοί μου μόνο και μόνο επειδή είμαι γυναίκα».

Φυσικά, όπως παντού στον κόσμο, η Νέα Ζηλανδία απέχει πολύ από το να είναι τέλεια. Το WEF διαπίστωσε ότι στις εργασίες τους οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 31.737 ευρώ ετησίως, την ώρα που οι άνδρες κερδίζουν 49.437 ευρώ για την ίδια ακριβώς δουλειά. Το γεγονός αυτό κατατάσσει τη χώρα στην 37η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τη μισθολογική ισότητα.

Επίσης, η Νέα Ζηλανδία δεν τα πάει καλά στο προσδόκιμο ζωής των γυναικών: βρίσκεται μόλις στην 109η θέση παγκοσμίως. Ο πληθυσμός των ιθαγενών Μαορί διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο, σύμφωνα με τα ίδια στατιστικά στοιχεία, με το προσδόκιμο ζωής των γυναικών Μαορί να είναι σχεδόν επτά χρόνια μικρότερο από εκείνο των γυναικών που δεν ανήκουν στη φυλή των αυτοχθόνων.

Παρ’ όλα αυτά, πέρα από το ζήτημα της ισότητας, οι κάτοικοι της Νέας Ζηλανδίας λένε ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να αγαπήσει κανείς τη ζωή στη συγκεκριμένη χώρα. Καταρχάς, το τοπίο είναι πανέμορφο, από τα βουνά μέχρι τις παραλίες. Επειτα, η ατμόσφαιρα που επικρατεί προσφέρει άνεση και ξεκούραση στους πολίτες. «Μου αρέσει πολύ ο τρόπος ζωής των Νεοζηλανδών. Είναι ιδιαίτερα χαλαροί και  απολαμβάνουν την καθημερινότητά τους, τις εργασίες, τα αθλήματά τους, αλλά και τις στιγμές ξεκούρασης και το μπάρμπεκιου της Κυριακής με φίλους» δηλώνει στο BBC Travel η Βρέντενμποργκ.

Ναμίμπια

Η μόνη αφρικανική χώρα στην πρώτη δεκάδα είναι η Ναμίμπια, με τις εκτιμήσεις να θέλουν την ψαλίδα στις διακρίσεις των φύλων να έχει κλείσει κατά 80,2%, γεγονός που την τοποθετεί στην όγδοη θέση της παγκόσμιας κατάταξης. Αυτό σημαίνει ότι η Ναμίμπια κερδίζει πολλές Δυτικές και πλούσιες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου (βρίσκεται στη 15η θέση, με το χάσμα να έχει κλείσει κατά 79,2%), της Ισπανίας (στη 18η θέση, με το χάσμα να έχει κλείσει στο 79,1%), του Καναδά (στην 30η θέση, με την ψαλίδα να έχει κλείσει κατά 77%), αλλά και των ΗΠΑ (στην 43η θέση , με το χάσμα στην ισότητα των φύλων να έχει κλείσει κατά 74,8%).

Η κατάταξη αυτή έχει νόημα για την καθηγήτρια από τη Ναμίμπια Πίνοχολ Μπρόουκ, η οποία εργάζεται στο υπουργείο Διεθνών Σχέσεων και Συνεργασίας. «Πολλοί από τους υπουργούς μας είναι γυναίκες. Πολλοί από τους πρεσβευτές μας είναι γυναίκες. Επίσης, εγώ και οι συνάδελφοί μου δεν αντιμετωπίζουμε διακρίσεις στη σταδιοδρομία μας. Θα έλεγα ότι δουλεύουμε σε ένα πολύ υγιές εργασιακό περιβάλλον» δηλώνει στο BBC Travel.

Ωστόσο, αυτό είναι μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Η ισότητα των φύλων στην εργασία είναι ένα σπουδαίο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. «Οσον αφορά τη βία με βάση το φύλο και τη σεξουαλική παρενόχληση, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας» λέει η Μπρόουκ. Ως προς τα ζητήματα αυτά, και γενικότερα την ασφάλεια των γυναικών, η Ναμίμπια βρίσκεται στην 95η θέση, πίσω από άλλες αφρικανικές χώρες, όπως ο Μαυρίκιος, η Ρουάντα, η Νότια Αφρική και η Γκάνα.

Ωστόσο, η Μπρόουκ, έχοντας ζήσει επίσης στη Νότια Αφρική και στο Παρίσι, τονίζει ότι δεν θα ήθελε να ζει πουθενά αλλού παρά μόνο στη Ναμίμπια. «Οι άνθρωποι, η μουσική, η ενέργεια μου αρέσουν» παραδέχεται. «Είναι τόσο διαφορετικά. Κάθε περιοχή είναι διαφορετική σε αυτά τα θέματα. Βλέπω παρα πολλές δυνατότητες στη Ναμίμπια. Είναι ένα υπέροχο μέρος».

 

*Σημειώνεται ότι στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για τις χώρες που στηρίζουν την ισότητα των φύλων η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλά, στην 93η θέση, πίσω από την Καμπότζη και την Παραγουάη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News