Τα τεράστια πλοία που ελλιμενίζονται στο πολυσύχναστο λιμάνι του Ντακάρ, στη Σενεγάλη, συνήθως μεταφέρουν εμπορεύματα με προορισμό την Ευρώπη ή την Κίνα, αλλά μέσα στους διαδρόμους του Global Mercy, γιατροί προετοιμάζονται για ένα πολύ διαφορετικό έργο.

Το γιγάντιο πλοίο, η κατασκευή του οποίου κόστισε 200 εκατ. δολάρια, είναι το μεγαλύτερο πλωτό νοσοκομείο στον κόσμο. Ενας λαβύρινθος από έντονα φωτισμένους, απολυμασμένους θαλάμους με 100 κρεβάτια εντατικής φροντίδας, έξι χειρουργεία, εργαστήρια και αίθουσες ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων –όλα σε λειτουργία μετά το παρθενικό ταξίδι του πλοίου– απλώνεται σε σειρά καταστρωμάτων.

Το Global Mercy έφτασε στη Δυτική Αφρική νωρίτερα τον Ιούλιο από την Ολλανδία, σε μια προσπάθεια να καλύψει τα κενά της υγειονομικής περίθαλψης στην ήπειρο, σύμφωνα με την βρετανική Telegraph.

Διαθέτει υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, όπως αξονικούς τομογράφους, θαλάμους απομόνωσης και τελευταίας τεχνολογίας χειρουργικές αίθουσες, ενώ φιλοξενεί περίπου 650 εθελοντές από όλο τον κόσμο, οι οποίοι ζουν στο πλοίο. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται γιατροί και νοσηλευτές οι οποίοι είναι έτοιμοι να εκτελέσουν περίπλοκες επεμβάσεις όπως η αφαίρεση όγκων ή η θεραπεία μαιευτικών συριγγίων.

Η Mercy Ships, η φιλανθρωπική οργάνωση που κατασκεύασε το σκάφος, εκτίμησε ότι το Global Mercy θα περιθάλψει περισσότερους από 150.000 ασθενείς καθώς κινείται γύρω από την αφρικανική ήπειρο και πέρα από αυτή.

Στο μεταξύ, ενώ είναι αγκυροβολημένο στη Σενεγάλη, το πλήρωμα του πλοίου στοχεύει να εκπαιδεύσει εκατοντάδες τοπικούς γιατρούς και νοσηλευτές, από όλη την Αφρική, σε πρακτικές της πλαστικής χειρουργικής και της αναισθησιολογίας. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της ημέρας, στο πλοίο θα λειτουργεί μια κλινική την οποία οι ασθενείς θα μπορούν να επισκέπτονται χωρίς ραντεβού.

Σε έναν από τους θαλάμους, η Φιφόνσι Οντρι Αγκμπέσι, η πρώτη γυναίκα πλαστικός χειρουργός του Μπενίν, μίας μικρής χώρας στη Δυτική Αφρική, διδάσκει πλαστική χειρουργική –η οποία δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα στην ήπειρο– σε μια ομάδα νεαρών γιατρών και νοσοκόμων, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες σκέφτονται την αισθητική χειρουργική όταν ακούν για πλαστική χειρουργική», είπε. «Αλλά αν έχετε έναν όγκο, σχιστία χείλους και υπερώας ή παραμορφώσεις – αυτά απαιτούν την παρέμβαση πλαστικού χειρουργού».

«Ασφαλή χειρουργεία για όλους τους Αφρικανούς»

Η Δρ Αγκμπέσι ήταν μόλις 12 ετών όταν αποφάσισε ότι ήθελε να γίνει πλαστικός χειρουργός, αφού παρακολούθησε ένα ντοκιμαντέρ για μια γυναίκα που υπέστη φρικτά εγκαύματα όταν της επιτέθηκε με οξύ ο σύζυγός της. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσε πουθενά να λάβει την αντίστοιχη εκπαίδευση στο Μπενίν. Η μικρή χώρα διαθέτει μόλις 0,16 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους – απέχει πολύ, δηλαδή, από το παγκόσμιο πρότυπο το οποίο έχει οριστεί σε 1,5 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους.

Ετσι έφτασε στο στο Μαρόκο, προκειμένου να σπουδάσει, και λίγο αργότερα κατάφερε να αντικαταστήσει έναν χειρουργό αποκαταστάσεων σε ένα άλλο πλωτό νοσοκομείο, το Africa Mercy, όπου συνέχισε την εκπαίδευση της, ενώ αυτό ήταν ελλιμενισμένο στο Μπενίν.

Από τότε, η Δρ Αγκμπέσι ταξίδευε κάθε χρόνο για να βοηθήσει τη Mercy Ships να εκπαιδεύσει περισσότερους αφρικανούς γιατρούς στην πλαστική χειρουργική. «Το όνειρό μου είναι κάθε Αφρικανός να έχει πρόσβαση σε ασφαλείς χειρουργικές επεμβάσεις», είπε, εκφράζοντας, παράλληλα, την πεποίθηση πως η ίδια συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή, «εκπαιδεύοντας άλλους γιατρούς».

Το Global Mercy ελπίζει να επαναλάβει την επιτυχία του Africa Mercy, το παλιό δανέζικο πλοίο που μετατράπηκε σε πλωτό νοσοκομείο πριν από τρεις δεκαετίες. Είχε ταξιδέψει σε 11 αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γουινέα-Μπισάου, της Μαδαγασκάρης και της Δημοκρατίας του Κονγκό –μερικές από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες στον κόσμο όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη– προκειμένου να παράσχει τις υπηρεσίες του.

Ο οργανισμός εκτιμά ότι έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 100.000 επεμβάσεις και άλλες ιατρικές πράξεις κατά τα 30 χρόνια που παρέχει τις υπηρεσίες αυτές –περίπου 3.000 ετησίως επομένως– καθώς και ότι έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 8.000 επαγγελματίες υγείας.

Στη Σενεγάλη, η Δρ Αγκμπέσι εξέφρασε την ελπίδα να εκπαιδευτούν τουλάχιστον 260 επαγγελματίες υγείας ενόσω το νεότερο πλοίο της Mercy Ships παραμένει στις ακτές της. Μεταξύ άλλων, το Global Mercy προσφέρει βιοϊατρική εκπαίδευση, εκπαίδευση νοσοκόμων, μαθήματα στην αναισθησιολογία, στη διαχείριση πόνου, στη μαιευτική και στην παιδιατρική ανάνηψη.

Η Δρ Μίριαμ Τζον, μια βρετανίδα γιατρός που εργάζεται ως επικεφαλής ιατρός στη Mercy Ships, είπε ότι η εκπαίδευση των υγειονομικών είναι εξαιρετικά σημαντική, επειδή ακόμη και τα μικρά κενά σε ορισμένες ιατρικές πρακτικές μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη συνολική ποιότητα της περίθαλψης.

«Δεν έχει νόημα να εκπαιδεύσουμε μόνο χειρουργούς εάν δεν υπάρχουν αναισθησιολόγοι», ανέφερε. «Και δεν έχει νόημα να εκπαιδεύσουμε αναισθησιολόγους ή χειρουργούς εάν δεν υπάρχουν νοσοκόμες να φροντίζουν τους ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση», τόνισε, σημειώνοντας πως είναι αναγκαία η συνολική επένδυση στους επαγγελματίες υγείας. 

Στον ακριβώς απέναντι διάδρομο, ο Αλχασάν Ντάτι, ένας γιατρός που εκπαιδεύτηκε από τη Mercy Ships, διδάσκει αναισθησιολογία σε μία πρόθυμη ομάδα σενεγαλέζων φοιτητών, έγραψε η Telegraph στο εκτενές αφιέρωμα για τη φιλανθρωπική οργάνωση και τους ανθρώπους της.

Σύμφωνα με τον ίδιο, πριν από το 2018 δεν υπήρχαν αναισθησιολόγοι στη Λιβερία, μία άλλη μικρή χώρα της Δυτικής Αφρικής, κάτι που είχε καταστροφικές συνέπειες για το τοπικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Πολύπλοκες επεμβάσεις όπως οι εγχειρήσεις καρδιάς ήταν αδύνατες και δεν υπήρχαν μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) –στις οποίες οι εκπαιδευμένοι αναισθησιολόγοι είναι απαραίτητοι– για έναν πληθυσμό περίπου έξι εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι Λιβεριανοί που χρειάζονταν να υποβληθούν σε σοβαρό χειρουργείο αναγκάζονταν να πάνε στη γειτονική Ακτή του Ελεφαντοστού ή στην Γκάνα, αν είχαν την οικονομική δυνατότητα.

Ο Δρ Ντάτι προσέγγισε τη Mercy Ships για να εκπαιδευτεί ο ίδιος στην αναισθησιολογία και, όπως η Δρ Αγμπέσι, επιστρέφει κάθε χρόνο, πλέον, προκειμένου ο ίδιος να εκπαιδεύσει συναδέλφούς του. «Διδάσκουμε στους εκπαιδευόμενους βασικές δεξιότητες, ώστε να μπορούν να είναι καλύτεροι αναισθησιολόγοι αλλά προκειμένου και να μπορούν να συνεχίσουν να διδάσκουν τους συναδέλφους τους αύριο – να εκπαιδεύουν εκπαιδευτές», δήλωσε.

Εδώ και τέσσερα χρόνια, η Λιβερία έχει τρεις αναισθησιολόγους –όλοι τους εκπαιδεύτηκαν στο Africa Mercy όταν ελλιμενίστηκε στη χώρα της Δυτικής Αφρικής το 2019. Αν και η χώρα παραμένει χωρίς ΜΕΘ, η παρουσία των καταρτισμένων αναισθησιολόγων εγκυμονεί την ελπίδα ότι οι Λιβεριανοί θα μπορούν σύντομα να υποβληθούν σε περίπλοκες επεμβάσεις χωρίς να χρειαστεί να φύγουν από τη χώρα.

Η πρόκληση δεν είναι μοναδική – μια έκθεση της Επιτροπής της έγκριτης ιατρικής επιθεώρησης Lancet διαπίστωσε ότι πέντε δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση σε «ασφαλή, οικονομικά προσιτή χειρουργική και αναισθητική φροντίδα όταν τη χρειάζονται».

Το Global Mercy θα αποπλεύσει από το ζεστό και σκονισμένο λιμάνι του Ντακάρ για να κατευθυνθεί προς τα Κανάρια Νησιά, από όπου θα προμηθευτεί περισσότερο εξοπλισμό, προτού επιστρέψει στη Σενεγάλη, τον επόμενο χρόνο, για να εκπαιδεύσει περισσότερους γιατρούς και να συνδράμει στην περίθαλψη των ντόπιων. Στη συνέχεια θα συνεχίσει να ταξιδεύει μεταξύ των πολλών λιμανιών της Αφρικής, προσπαθώντας να καλύψει τα κενά στα τοπικά συστήματα υγείας.

Η Δρ Αγμπέσι είπε ότι θα επιστρέφει στο πλοίο κάθε χρόνο για να εκπαιδεύει άλλους σε κρίσιμες ιατρικές δεξιότητες. «Δεν έχω χρήματα, αλλά τουλάχιστον μπορώ να αφιερώσω τον χρόνο μου για να μοιραστώ με ανθρώπους αυτά που ξέρω».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News