Στα τέλη του 2023, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας καταθέτοντας 16 πανομοιότυπες προσφυγές για ισάριθμα κτίρια που είχαν μετατραπεί σε Airbnb στην Πλάκα.

Ζητούμενο ήταν αν τέτοιου είδους χρήση επιτρεπόταν στη «Συνοικία των Θεών», καθώς υπήρχαν προστατευτικά προεδρικά διατάγματα τα οποία απαγόρευαν τη λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων εφόσον αυτά δεν προϋπήρχαν της 23ης Νοεμβρίου 1982. Επί της ουσίας, το ΣτΕ καλείτο να κρίνει αν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb αποτελούν αστική μίσθωση ή τουριστική δραστηριότητα.

Πριν από λίγες ημέρες, στις 2 Απριλίου, ενώπιον στου ΣτΕ συζητήθηκαν 11 από τις 16 προσφυγές της ΕΛΛΕΤ. Από την πλευρά της οργάνωσης καταγγέλθηκε ότι κάθε δωμάτιο των εν λόγω κτιρίων αξιοποιείται ξεχωριστά, με διαφορετική τιμολογιακή πολιτική ύψους 300-800 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Το κυριότερο: ότι περιλαμβάνονται και παροχές όπως πρωϊνό, προϊόντα ατομικής περιποίησης, ενώ σε κάποια λειτουργεί και ρεσεψιόν και ταράτσα όπου σερβίρεται ποτό. Ολα αυτά βέβαια παραπέμπουν σε «ξενοδοχειακές» καταστάσεις.

Το καλοκαίρι του 2023, πριν από την προσφυγή της ΕΛΛΕΤ, η Πλάκα είχε αναδειχθεί σε μία από τις πιο κερδοφόρες Airbnb περιοχές. Από μετρήσεις της πλατφόρμας AirDNA, η οποία αναλύει τα στοιχεία των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε εκατοντάδες πόλεις παγκοσμίως, φαίνεται ότι η εκμετάλλευση ενός ακινήτου εκεί απέδιδε κατά μέσο όρο σε έσοδα περί τα 3.200 ευρώ, όπως και στο γειτονικό Μοναστηράκι, αλλά και κοντά στο Σύνταγμα – στο λεγόμενο Εμπορικό Τρίγωνο. Σε αντίθεση, όμως, με τις άλλες χρυσοφόρες περιοχές, στον οικισμό της Πλάκας, ο οποίος είναι χαρακτηρισμένος ως παραδοσιακός και υπό το καθεστώς προστασίας, οι ξενώνες δεν προβλέπονται στις χρήσεις γης.

Ωστόσο, όπως φαίνεται σήμερα, δεν υπάρχει οικοδομικό τετράγωνο στην Πλάκα χωρίς κάποιο ακίνητο που να διατίθεται προς μίσθωση μέσω Airbnb. Για την ακρίβεια, στα περισσότερα τετράγωνα λειτουργούν τουλάχιστον δύο ή και παραπάνω.

Από τα στοιχεία της πλατφόρμας AirDNA εντοπίζονται περίπου 20 στα τρία πρώτα τετράγωνα στο ύψος της Πύλης του Αδριανού. Επίσης, υπάρχουν πάνω από 30 σε ακτίνα δύο τετραγώνων γύρω από το Cine Paris και πάνω από 30 στις εισόδους της Πλάκας από Μοναστηράκι και από Μητρόπολη Αθηνών.

Στο σύνολο, όπως φαίνεται από τον χάρτη, φτάνουν και ίσως ξεπερνούν τα 160 – και αυτά είναι μόνο τα χαρακτηρισμένα ως «πολυτελή», εκείνα που εμφανίζονται στην πλατφόρμα AirDNA όταν έχεις επιλέξει ως φίλτρο τα «luxury» ακίνητα.

Περισσότερα από 50 είναι καταχωρισμένα ως ολόκληρα σπίτια και όχι απλώς ως διαμερίσματα, ενώ αν υπολογιστούν όλα μαζί, δηλαδή και τα χαμηλού και μετρίου προϋπολογισμού, στο σύνολο μιλάμε για περισσότερα από 200 – αριθμός υπερδεκαπλάσιος των προσφυγών που υπέβαλε στο ΣτΕ το 2023 η ΕΛΛΕΤ. Πάντως από τα στοιχεία του AirDNA προκύπτει ότι τα περισσότερα ακίνητα που μισθώνονται ως Airbnb στην Πλάκα είναι «πολυτελή».

Οσο για τις τιμές; Εντοπίστηκε ακίνητο που κοιμίζει έως 11 άτομα στα 1.800 ευρώ τη μέρα, για έως οκτώ άτομα στα 1.500 ευρώ και στα 2.100 ευρώ, για έως 14 άτομα στα 1.100 ευρώ, για έως πέντε άτομα στα 450 ευρώ κ.ο.κ. Βέβαια, υπάρχουν και… οικονομικότερες λύσεις, με 200 ευρώ για τέσσερα άτομα, αλλά δεν είναι και πολλά.

Δεδομένου του «χρυσωρυχείου» της Πλάκας, το ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση ακινήτων εκεί με βραχυχρόνια μίσθωση δεν είναι ιδιαίτερα νέο. Πριν ακόμα καθιερωθεί η «μόδα» του Airbnb, σχετικά αιτήματα ιδιοκτητών ακινήτων στην περιοχή είχαν συσσωρευθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες.

Μία από αυτές τις περιπτώσεις ήταν το 2015, όταν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έθεσε ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους σχετικά με το αν τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια και διαμερίσματα χαρακτηρίζονται ως κατοικίες ή ως τουριστικές εγκαταστάσεις.

Τον προηγούμενο χρόνο είχε ψηφιστεί νόμος για την «απλούστευση διαδικασιών λειτουργίας τουριστικών επιχειρήσεων και τουριστικών υποδομών, ειδικές μορφές τουρισμού και άλλες διατάξεις».

Σε αυτόν τον νόμο οριζόταν τι είναι ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια και διαμερίσματα: επρόκειτο για «εγκαταστάσεις διαμονής που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια ή και σε διαμερίσματα ενός ή δύο ή περισσότερων χώρων, με λουτρό». Κάτι δηλαδή σαν τα Airbnb.

Στον νόμο του 2014 δεν αναφερόταν αν σερβίρεται πρωινό ή ποτά στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, όπως ισχύει με τα ξενοδοχεία, ωστόσο τα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια και διαμερίσματα συγκαταλέγονταν στα «μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα», μαζί με τις επιπλωμένες επαύλεις και τις τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες.

Και τότε που υποβλήθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος το ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους το θέμα ήταν η τουριστική δραστηριότητα στην Πλάκα, η οποία δεν επιτρεπόταν, σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα του 1979 που όριζε ότι ο οικισμός είναι παραδοσιακός.

Επιπλέον προστασία από την τουριστική δραστηριότητα παρείχε ένα ακόμα προεδρικό διάταγμα του 1993, στόχος του οποίου ήταν η επανακατοίκηση της περιοχής, η τόνωση και αναβίωση της κατοικίας και της παλιάς μορφής γειτονιάς. Κατά την υποβολή ερωτήματος προς το ΝΣΚ αναφερόταν ότι στη Διεύθυνση Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εκκρεμεί πλήθος αιτημάτων πολιτών για έγκριση της χρήσης «ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια-διαμερίσματα».

Και από την πλευρά του, το Νομικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα ότι στην Πλάκα απαγορεύεται η συγκεκριμένη χρήση…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News