«Το ανώτατο όριο τιμής του φυσικού αερίου είναι ταυτόχρονα νίκη και ήττα. Μια νίκη επί της Ρωσίας, μια ήττα για τις ενεργειακές πολιτικές της Ευρώπης», υποστηρίζει σε ανάλυσή του ο Βάλτερ Γκαρμπιάλτι της La Repubblica.

Αποτελεί νίκη γιατί η Ευρωπαϊκή Ενωση κατάφερε να ενωθεί ξανά απέναντι στο Κρεμλίνο, όπως έκανε με τις κυρώσεις και στη συνέχεια με την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, με στόχο την ανάσχεση του ρωσικού επεκτατισμού. Και το έκανε ξανά στο μέτωπο της οικονομίας, «αντιμετωπίζοντας για πρώτη φορά ένα ταμπού, αυτό της ενέργειας», όπου μερικές φορές μπορεί να προκληθεί μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι στο πεδίο των μαχών.

Την ανησυχία, πέρα από την οργή της Μόσχας, την εξέφρασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνο Ντμίτρι Πέσκοφ, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως «απαράδεκτη» και κάνοντας λόγο για «στρέβλωση της αγοράς», ενώ δεσμεύτηκε πως η Ρωσία θα απαντήσει στην πρόκληση, όπως είχε δεσμευτεί την 5η Δεκεμβρίου, όταν τέθηκε σε ισχύ το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο.

Στην ανάλυσή του, ο ιταλός δημοσιογράφος εξηγεί πως από τα δύο ανώτατα όρια που θεσπίστηκαν διαδοχικά και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, εκείνο που πλήττει περισσότερο τη ρωσική οικονομία είναι το πλαφόν στο αργό πετρέλαιο της Ρωσίας.

Καταρχάς, γιατί από τα 320 δισ. δολάρια που μπήκαν στα ρωσικά ταμεία το 2022 από εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου, τα 220 προήλθαν από τις εξαγωγές πετρελαίου. Δεύτερον, επειδή η ανώτατη τιμή που καθορίστηκε, στα 60 δολάρια, ήταν στην πραγματικότητα χαμηλότερη από τις τιμές στις οποίες προσφερόταν το ρωσικό πετρέλαιο που παραδόθηκε στη Μεσόγειο τον Νοέμβριο (περί τα 67-68 δολάρια το βαρέλι).

Τρίτον, διότι, παρ’ όλο που το πλαφόν το επέβαλε η Δύση, θα είναι δύσκολο για τη Ρωσία να εξάγει αλλού το πετρέλαιο, καθώς το μονοπώλιο της ασφάλισης ναυτιλιακών εταιρειών που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο ανήκει στους Βρετανούς και στους Αμερικανούς, οι οποίοι δεν πρόκειται να ασφαλίσουν κανένα τάνκερ αν μεταφέρει ρωσικό αργό πετρέλαιο με τιμή άνω των 60 δολαρίων.

Οσον αφορά το πλαφόν στο φυσικό αέριο, ορίστηκε στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα, θα τεθεί σε ισχύ την 15η Φεβρουαρίου με την τιμή του φυσικού αερίου να μην μπορεί να κυμαίνεται στην αγορά άνω αυτού του ορίου για περισσότερο από τρεις ημέρες, ενώ θα πρέπει επίσης να είναι 35 ευρώ/MWh υψηλότερη σε σχέση με τη διεθνή τιμή αναφοράς του LNG. Αναφέροντας, ωστόσο, ενδεικτικά πως τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου οι τιμές του φυσικού αερίου κυμαίνονταν κάτω από το πλαφόν, γύρω στα 110 ευρώ/MWh, ο Βάλτερ Γκαλμπιάτι γράφει πως σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ένα ανώτατο όριο ιδιαίτερα υψηλό.

Το 2021 η Ευρώπη εισήγαγε από τη Ρωσία 155 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, ενώ εφέτος μόλις 30, και ο στόχος είναι η περαιτέρω δραστική μείωση των εισαγωγών την επόμενη χρονιά. Την ίδια ώρα, εκτιμάται πως η Ρωσία μάλλον θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να διοχετεύσει σε άλλες αγορές το φυσικό της αέριο, που υπό κανονικές συνθήκες θα κατέληγε στην Ευρώπη. Ενα μέρος του θα φτάσει στην Τουρκία και στη Βουλγαρία, αλλά πολύ δύσκολα θα φτάσει στην Ασία, επειδή οι αποστάσεις είναι τεράστιες, εξηγεί ο δημοσιογράφος της La Repubblica. Στην Κίνα, η Ρωσία παραδίδει σήμερα 30 δισ. κυβικά μέτρα, ενώ στοχεύει στον διπλασιασμό αυτής της ποσότητας, αλλά θα χρειαστούν πέντε χρόνια επενδύσεων για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός.

Γιατί, όμως, το πλαφόν στο φυσικό αέριο, πέρα από νίκη επί της Ρωσίας, αποτελεί επίσης ήττα για τις ενεργειακές πολιτικές της ΕΕ; «Γιατί δεν ενθαρρύνει την έρευνα εναλλακτικών πηγών» εξηγεί ο Βάλτερ Γκαλμπιάτι, σημειώνοντας πως τη Ρωσία αντικαθιστούν η Αλγερία, το Κατάρ, οι ΗΠΑ και η Νορβηγία, «μεταφέροντας ουσιαστικά τα χρήματα των ευρωπαίων πολιτών πάντα στις τσέπες άλλων χωρών, τροφοδοτώντας τη ζήτηση για φυσικό αέριο, συμβάλλοντας ακόμη και στην αύξηση της τιμής. Θα ήταν καλύτερο να ενθαρρύνουμε την ενεργειακή μετάβαση θεσπίζοντας, όχι μια έκπτωση στο φυσικό αέριο, αλλά ένα κίνητρο για όσους χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», προσθέτει.

Σημειώνει επίσης ότι ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα, Φρανς Τίμερμανς, παρουσιάζοντας το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις προμήθειες φυσικού αερίου της ΕΕ τον περασμένο Ιούλιο, είχε υπογραμμίσει πως «το κόστος της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι χαμηλότερο από την προώθηση των ορυκτών καυσίμων» και «πιο οικονομικό σε σχέση με το στάτους κβο».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News