«Κάρολ», 1952, της Πατρίσια Χάισμιθ

Η συγγραφέας που αντιμετώπιζε τις γυναίκες της ζωής της σαν μούσες, αντλώντας από αυτές «πρώτη ύλη» για τα μυθιστορήματά της, δεν θα μπορούσε παρά να αφήσει τουλάχιστον έναν τίτλο αναφοράς. Στο μυθιστόρημα «Τιμή του αλατιού», που το 1952 εκδόθηκε με ψευδώνυμο και το 1990 με τον τίτλο «Κάρολ» και το όνομα της Χάισμιθ, η νεαρή πωλήτρια Τερίζ ανακαλύπτει τον έρωτα στο πρόσωπο της κυρίας Κάρολ, όταν η δεύτερη μπαίνει στο πολυκατάστημα για να αγοράσει δώρα για την κόρη της.

Η ιστορία βασίζεται στην πραγματική ζωή της Χάισμιθ: τον Δεκέμβριο του 1948 εργαζόταν προσωρινά στο τμήμα παιχνιδιών του πολυκαταστήματος Μπλουμινγκντέιλ, στο Μανχάταν, όταν μπήκε μέσα μια ελκυστική γυναίκα που φορούσε παλτό από μινκ. Οπως εξομολογήθηκε αργότερα η συγγραφέας, ένιωσε «παράξενα, σαν σε ζάλη, στα πρόθυρα της λιποθυμίας κι όμως την ίδια στιγμή σε έξαψη, σαν να είχε δει όραμα».

Εμπειρίες της από εκείνη την περίοδο περνάει και στο μυθιστόρημα. Είχε ήδη επισκεφτεί, για παράδειγμα, το Λούβρο στο Παρίσι, οπότε στην «Τιμή του αλατιού» μνημονεύει τη Νίκη της Σαμοθράκης: «Η ομορφιά της Κάρολ φάνηκε σαν μια στιγμιαία εμφάνιση της Νίκης της Σαμοθράκης». Το βιβλίο διασκευάστηκε για τον κινηματογράφο από τον Τοντ Χέινς το 2015, με τις Κέιτ Μπλάνσετ και Ρούνι Μάρα.

«Μια άλλη χώρα», 1962, του Τζέιμς Μπάλντουιν

Πέντε από τους ήρωες στο τρίτο μυθιστόρημα του Μπάλντουιν είναι καλλιτέχνες: ο Ρούφους, μαύρος ντράμερ της τζαζ, η αδερφή του Αϊντα, τραγουδίστρια των μπλουζ, ο Βιβάλντο, συγγραφέας χωρίς μεγάλη έμπνευση, ο Ρίτσαρντ, συγγραφέας χωρίς ταλέντο που όμως κερδίζει την επιτυχία, και ο Ερικ, ηθοποιός. Η δράση εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αλλά και στη Γαλλία, όπου ο Ερικ ζει για αρκετά χρόνια αυτοεξόριστος, όπως είχε ζήσει και ο ίδιος ο συγγραφέας.

Στην καρδιά του μυθιστορήματος κυριαρχεί μια από τις καλύτερες περιγραφές για τον έρωτα ενός ομοφυλόφιλου ζευγαριού στην αμερικανική μεταπολεμική λογοτεχνία: «Το κεφάλι του Υβ εμφανίστηκε ξανά και το μπράτσο του λαμπύρισε. Ακόμα κι από τόση απόσταση, ο Ερικ μπορούσε να δει ότι ο Υβ γελούσε, επειδή ήξερε ότι ο Ερικ θα τον παρακολουθούσε από τον κήπο… Εβαλε τα χείλη του στον ώμο του Υβ και γεύτηκε το αλάτι της Μεσογείου» (μτφ. Κώστα Αρβανίτη, εκδ. Πατάκη).

«Brokeback mountain», 1997, της Ανι Πρου

Το διήγημα που δημοσίευσε τον Οκτώβριο του 1997 στο περιοδικό «New Yorker» η Ανι Πρου ήταν ολιγοσέλιδο. Και τίποτε δεν έδειχνε ότι θα μπορούσε να οδηγήσει στην ταινία 134 λεπτών που γύρισε ο Ανγκ Λι το 2005, κερδίζοντας το Οσκαρ Σκηνοθεσίας. Η ιστορία διαδραματίζεται στα βουνά του Γουαϊόμινγκ, όπου δυο άνδρες φυλάνε τα πρόβατα του Τζο Αγκουάιρ. Η νύχτα που κάνουν σεξ πυροδοτεί μια σχέση έλξης και απώθησης, φαντασιώσεων και ματαιώσεων, όταν οι δυο τους δημιουργούν οικογένειες με τις γυναίκες που επιλέγουν.

Το πάθος αυτής της σχέσης θα μείνει ανεξίτηλο μέχρι τη στιγμή που ο Ενις ακούει από τη γυναίκα του Τζακ ότι ο άνδρας της σκοτώθηκε σε ατύχημα (ο ίδιος, πάντως, σκέφτεται ότι ο φίλος του έπεσε θύμα ομοφοβικής επίθεσης). Το πουκάμισο του Τζακ, το οποίο ανακαλύπτει στο παιδικό δωμάτιο του εραστή του, μαζί με το ματωμένο δικό του, είναι ένα στιγμιότυπο που πέρασε με επιτυχία και στην ταινία.

«Χείλη σαν βελούδο», 1998, της Σάρα Γουότερς

Ηδη με το πρώτο μυθιστόρημά της η φοβερή και τρομερή εκπρόσωπος της σύγχρονης βρετανικής πεζογραφίας ανοίγει την ατζέντα για τα ζητήματα φύλου και διαφορετικότητας. Κατά την υπόθεση, η Νάνσι (Ναν) ζει με την οικογένειά της σε ένα ψαροχώρι, στα τέλη του 19^ου αιώνα, και όλη μέρα καθαρίζει στρείδια στην ταβέρνα τους.

Η ζωή της αλλάζει όταν παρακολουθεί μια παράσταση και ερωτεύεται μια αρτίστα, η οποία θα γίνει ερωμένη της και σύντομα θα την ακολουθήσει στις σκηνές του Λονδίνου. Δεν είναι ένα βιβλίο αποκλειστικά για τον «έρωτα των γυναικών», αλλά για την ανθρώπινη συνθήκη – η συγγραφέας δεν αθωώνει κάποιους χαρακτήρες για να καταδικάσει κάποιους άλλους.

«Ο νεαρός Μάνγκο», 2022, του Ντάγκλας Στιούαρτ

«Την πρώτη φορά που είδε ο Μάνγκο γυμνό τον Τζέιμς, η εγγύτητά του τον δυσκόλεψε να δει το καθετί. Ο Μάνγκο ήθελε να τον σπρώξει μακριά, να τον ακινητοποιήσει στο πάτωμα, να σταθεί από πάνω του κι απλώς να κοιτάξει…» (από τη μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου, εκδ. Μεταίχμιο).

Ο βραβευμένος με Μπούκερ συγγραφέας (2020) επιστρέφει μετά το «Σάγκι Μπέιν» στις φτωχογειτονιές της Γλασκόβης στήνοντας το σκηνικό για τον έρωτα ανάμεσα στον 15χρονο προτεστάντη Μάνγκο και τον 16χρονο καθολικό Τζέιμς. Ο πρώτος ψάχνει μια θέση στον ήλιο και απαντήσεις για την ταυτότητά του, ζώντας μαζί με την αλκοολική μητέρα του Μο-Μόου, τον μεγάλο αδελφό Χάμις και τη μεσαία κόρη, Τζόντιν, που έχει αναλάβει τον ρόλο της μάνας μέσα στο σπίτι. Ο Τζέιμς, από την άλλη, έχει χάσει τη μητέρα του, ο πατέρας του μονίμως λείπει για δουλειές και ο ίδιος ανακαλύπτει ένα καταφύγιο στον περιστερώνα που διατηρεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News