«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, με βαθιά λύπη πρέπει να ανακοινώσω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου. Στις 7:35 σήμερα το πρωί ο Επίσκοπος Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στον Οίκο του Πατέρα. Αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην υπηρεσία του Κυρίου και της Εκκλησίας Του. Μας δίδαξε να βιώνουμε τις αξίες του Ευαγγελίου με πίστη, θάρρος και καθολική αγάπη, ιδιαίτερα υπέρ των φτωχότερων και πιο περιθωριοποιημένων. Με απέραντη ευγνωμοσύνη για το παράδειγμά του ως αληθινού μαθητή του Κυρίου Ιησού, εμπιστευόμαστε την ψυχή του Πάπα Φραγκίσκου στην απέραντη ελεήμονα αγάπη του Ενός και Τριαδικού Θεού».

Με αυτά τα λόγια ανακοίνωσε το πρωί της 21ης Απριλίου ο καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ τον θάνατο του ποντίφικα ο οποίος απεδήμησε εις Κύριον στην ηλικία των 88 ετών, έχοντας προλάβει να ευλογήσει μια τελευταία φορά το πλήθος στην πλατεία του Αγίου Πέτρου την Κυριακή του Πάσχα.

Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του πριν από περισσότερο από δώδεκα χρόνια (τον Μάρτιο του 2013) βασική έγνοια του Φραγκίσκου ήταν να αναμορφώσει την Καθολική Εκκλησία, καθιστώντας την πιο συμπεριληπτική. Ο θάνατός του αναμφίβολα θα προκαλέσει μεγάλη θλίψη σε όλον τον κόσμο, συγχρόνως, όμως, θα πυροδοτήσει μια σειρά από διεργασίες -διαβουλεύσεις αλλά και μηχανορραφίες- στο πλαίσιο της διαδικασίας εκλογής του διαδόχου του.

Ο θάνατος του Φραγκίσκου, ενός ατόφιου και ταπεινού υπερασπιστή των φτωχών, αφήνει ακέφαλη την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία των περισσότερων από ένα δισεκατομμύριο πιστών ενώ οι καρδινάλιοι καλούνται, πλέον, να αποφασίσουν εάν θα εκλέξουν έναν νέο Πάπα που θα συνεχίσει το μεγάλο, ομολογουμένως, αναμορφωτικό έργο του Φραγκίσκου ή που θα επιλέξει να εφαρμόσει μια πιο δογματική, παραδοσιακή πολιτική, παρόμοια με εκείνες των προκατόχων του αποθανόντος ποντίφικα.

Μετά από μερικά ολισθήματα κατά την έναρξη της θητείας του, ο Φραγκίσκος έκανε σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση της μάστιγας σεξουαλικής κακοποίησης στους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ενώ επιδίωξε να ρίξει περισσότερο φως και στα θολά οικονομικά της.

Κατά τα πρώτα του χρόνια πολλοί από τους παγκόσμιους ηγέτες εξέφραζαν απόψεις παρόμοιες με τις δικές του -για τα δικαιώματα των μεταναστών, υπέρ της εισοδηματικής ισότητας, για την ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής- στη συνέχεια, όμως, καθώς άρχιζε να κερδίζει έδαφος ο λαϊκισμός, ο Φραγκίσκος κατέληξε να είναι μια μοναχική φωνή, αλλά δεν άλλαξε ποτέ την προσέγγισή του.

Οπως σημειώνει ο Τζέισον Χόροβιτς, επικεφαλής του γραφείου των New York Times στη Ρώμη, ο Φραγκίσκος πίστευε ότι το μέλλον της Εκκλησίας έγκειται όχι στην απομόνωση και στην εσωτερικότητα αλλά στο περιθώριο της κοινωνίας και στον εναγκαλισμό όλων των πιστών του σύγχρονου κόσμου.

Κατά τις επόμενες ημέρες θα φανεί εάν τα μέλη του Κολεγίου των Καρδιναλίων με δικαίωμα ψήφου θα ακολουθήσουν την πορεία που χάραξε ο Φραγκίσκος προς μια πιο ανοιχτή, φιλόξενη, παγκόσμια και συλλογική Εκκλησία. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα δεν μπορεί να προβλεφθεί καθώς μάλιστα η κληρονομιά του Φραγκίσκου είναι τουλάχιστον περίπλοκη, όπως την χαρακτηρίζει ο αμερικανός δημοσιογράφος.

Οι αρχικές προσδοκίες περί επιστροφής των πιστών στις εκκλησίες χάρη στην ειλικρίνεια και στην ταπεινοφροσύνη του Φραγκίσκου τελικά δεν επαληθεύτηκαν καθώς η προσέλευση στην εκκοσμικευμένη Δύση συνέχισε να μειώνεται, αν και αυξήθηκε στον αποκαλούμενο Παγκόσμιο Νότο.

Η προθυμία του να εξετάζει μείζονα θεολογικά ζητήματα όπως το διαζύγιο, η δυνατότητα να παντρεύονται οι ιερείς, η αποδοχή των ομόφυλων ζευγαριών και ο αυξημένος ρόλος των γυναικών ενθουσίασε τους φιλελεύθερους Καθολικούς μετά από περισσότερες από τρεις δεκαετίες συντηρητισμού. Ωστόσο, πολλοί παραπονέθηκαν στη συνέχεια ότι ο Φραγκίσκος δεν υπήρξε αρκετά ριζοσπαστικός ενώ άλλοι τον κατηγόρησαν ότι εξασθένισε το εκκλησιαστικό δόγμα.

Αποτελεί γεγονός πως ο Φραγκίσκος χρησιμοποίησε τη θητεία του για να αλλάξει την πορεία που είχαν χαράξει οι προκάτοχοί του Βενέδικτος XVI και Ιωάννης Παύλος Β’. Παρά το γεγονός ότι αγιοποιήθηκε από τον Φραγκίσκο, ο Ιωάννης Παύλος Β’ είχε κριθεί αμείλικτα, εντός του Βατικανού μάλιστα, για την επικίνδυνη παράβλεψη της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Ο Φραγκίσκος προσπάθησε να διορθώσει τη μεγάλη ζημιά, επιδιώκοντας και προωθώντας, συγχρόνως, τον διάλογο αλλά και επιτρέποντας να εκφράζονται αντικρουόμενες απόψεις, έπειτα από δεκαετίες κατά τις οποίες η διαφωνία σχεδόν απαγορευόταν στο Βατικανό. Κάποτε ο ίδιος είχε κάνει λόγο για μια «διακονία του ωτός: πρώτα ακούς και μετά μιλάς» ενώ μια άλλη φορά είχε πει σε έναν ιησουίτη μοναχό και φίλο του πως «η εναντίωση ανοίγει δρόμους. Λατρεύω την εναντίωση».

Ωστόσο υπήρξε και ο ίδιος τρόπον τινά αυστηρός στις απόψεις του, φτάνοντας στο σημείο να απαλλάξει από τα καθήκοντά τους ή να απομονώσει κορυφαίους συντηρητικούς αξιωματούχους, που δεν συμμορφώνονταν με το πρόγραμμά του. Χειροτόνησε χιλιάδες επισκόπους και διόρισε περισσότερα από τα μισά νυν μέλη του Κολεγίου των Καρδιναλίων, επιλέγοντας συχνά ιεράρχες που μοιράζονται τις προτεραιότητές του να στηρίζουν τους αδύναμους και τους φτωχούς, να καλωσορίζουν στους κόλπους της Εκκλησίας τους περιθωριοποιημένους και να δραστηριοποιούνται για παγκόσμια ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή.

«Πόση περιφρόνηση υποκινείται κατά καιρούς προς τους ευάλωτους, τους περιθωριοποιημένους και τους μετανάστες», επισήμανε για τελευταία φορά ο Φραγκίσκος στο πασχαλινό του μήνυμα το οποίο διαβάστηκε την Κυριακή από έναν βοηθό του ενώπιον του συγκεντρωμένου πλήθους στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. «Αυτή την ημέρα θα ήθελα όλοι μας να αρχίσουμε να ελπίζουμε εκ νέου και να αναζωογονήσουμε την εμπιστοσύνη μας στους άλλους, περιλαμβανομένων εκείνων που είναι διαφορετικοί από εμάς ή που προέρχονται από μακρινές χώρες, φέρνοντας άγνωστα έθιμα, τρόπους ζωής και ιδέες!».

Ο Φραγκίσκος απηύθυνε έκκληση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων ενώ προσευχήθηκε για τους ανθρώπους που υποφέρουν στην Υεμένη, την Ουκρανία, τη Μιανμάρ και αλλού. «Θα ήθελα να ανανεώσουμε την ελπίδα μας ότι η ειρήνη είναι δυνατή!» έγραψε πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News