Καθώς πλησιάζει η επέτειος της έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία και ο περισσότερος κόσμος παρακολουθεί κάτι που δυσκολεύεται να καταλάβει, σε στρατηγικό επίπεδο τουλάχιστον, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές ετοιμάζονται για μια μάχη που, αν δεν κρίνει τον πόλεμο, πάντως θα αλλάξει σίγουρα την πορεία του.

Ο ουκρανός υπουργός Αμυνας, Ολέξι Ρέζνικοφ, μιλώντας σε γαλλικά ΜΜΕ, είπε ότι οι Ουκρανοί περιμένουν με απόλυτη βεβαιότητα μια μεγάλη επίθεση από τη Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι, σύμφωνα με πληροφορίες που έχει στα χέρια του, η Ρωσία έχει κινητοποιήσει περίπου μισό εκατομμύριο στρατιώτες, ενώ ζήτησε, όπως ήταν αναμενόμενο, περισσότερη στρατιωτική βοήθεια για τη χώρα του.

«Δεν υποτιμούμε τον εχθρό μας» είπε ο Ρέζνικοφ. «Επίσημα έχουν ανακοινώσει 300.000, αλλά εμείς που βλέπουμε τα στρατεύματα στα σύνορα εκτιμάμε ότι είναι πολύ περισσότεροι». Ο Guardian, ο οποίος αναδημοσίευσε τις δηλώσεις του Ρέζνικοφ, σημειώνει ότι δεν είναι εφικτό να επιβεβαιωθούν οι συγκεκριμένοι αριθμοί.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πάντως, επιβεβαίωσε τους φόβους του Ρέζνικοφ, λέγοντας ότι τα ουκρανικά στρατεύματα προσπαθούν να κερδίσουν εδάφη προκειμένου να είναι προετοιμασμένα για τη μεγάλη ρωσική επίθεση του Φεβρουαρίου.

Οι φόβοι των Ουκρανών, πάντως, δεν φαίνονται εντελώς αβάσιμοι. Στο Ντονέτσκ οι Ρώσοι πραγματοποιούν διαρκείς επιθέσεις, κερδίζοντας λίγα μεν, πολύτιμα δε εδάφη, ενώ πιθανολογείται ότι η μεγάλη επίθεσή τους θα επικεντρωθεί εκεί, δηλαδή στα ανατολικά και στα νότια.

Και οι Ουκρανοί «ποντάρουν» στην 24η Φεβρουαρίου ως ημερομηνία εκδήλωσης της μεγάλης επίθεσης, καθώς γνωρίζουν τη σχέση της Ρωσίας με τους συμβολισμούς. Οι πληροφορίες των Ουκρανών από το αντίπαλο στρατόπεδο λένε ότι οι ρώσοι στρατιώτες έχουν ήδη λάβει οδηγίες να προετοιμαστούν για «επιθέσεις πέρα από τα σύνορα» στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ, τις δύο περιοχές που απαρτίζουν το Ντονμπάς, ένα από τα βασικά διακυβεύματα του πολέμου και μια περιοχή που ο Πούτιν δεν έκρυψε ποτέ ότι θέλει.

Προς επίρρωση των παραπάνω, ο κυβερνήτης του Λουγκάνσκ, Σέρχι Χαϊντάι, ανακοίνωσε ότι οι Ρώσοι απομακρύνουν τους κατοίκους από την πρώτη γραμμή, ώστε να μην μπορούν να δίνουν πληροφορίες στους Ουκρανούς για τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων και τις θέσεις του πυροβολικού. «Ερχονται συνεχώς στρατεύματα και είναι βέβαιο ότι κάτι ετοιμάζουν στο ανατολικό μέτωπο τον Φεβρουάριο» είπε.

Οπλα, περισσότερα όπλα

Η Ουκρανία δεν έχει πολλούς τρόπους να αντιμετωπίσει την κατάσταση πέραν του να ζητάει περισσότερη βοήθεια από τη Δύση. Ο Ρέζνικοφ πήγε στη Γαλλία για να συναντηθεί με τον Μακρόν και να κλείσει τη συμφωνία αγοράς ραντάρ αεράμυνας. Επίσης, ζητάει διακαώς την αποστολή μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τους Αμερικανούς και γαλλικών μαχητικών από τους Γάλλους.

«Εξηγούμε στους συμμάχους μας ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι το συντομότερο δυνατό. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε περισσότερα όπλα για να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό» είπε ο Ρέζνικοφ.

Με τους φόβους των Ουκρανών, πάντως, φαίνεται να συμφωνούν πολλοί διεθνείς αναλυτές, οι οποίοι δεν εντοπίζουν χρονικά τη μεγάλη ρωσική επίθεση τόσο στη συμβολική ημερομηνία της 24ης Φεβρουαρίου όσο στην «προ-ανοιξιάτικη» περίοδο, όταν ο βαρύς χειμώνας θα  αρχίσει να υποχωρεί. Είναι κάτι αναπόφευκτο, επισημαίνουν.

Στα ανατολικά εδάφη της Ουκρανίας οι δύο στρατοί πολεμούν επί εβδομάδες, σε μια κατάσταση αδιεξόδου, που κοστίζει πολύ σε ζωές και πυρομαχικά χωρίς να αποφέρει κανένα ουσιαστικό κέρδος για κανέναν τους. Στη Ζαπορίζια το μέτωπο παραμένει ακίνητο εδώ και 10 μήνες, αλλά οι απώλειες εκατέρωθεν είναι σημαντικές. Και εδώ η επιθετική δραστηριότητα των Ρώσων έχει αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες, χωρίς όμως να επιχειρούν κάποια μεγάλη επίθεση.

Υστερα από ρωσική πυραυλική επίθεση στο Κραματόρσκ, την Τετάρτη, η οποία άφησε πίσω της τουλάχιστον τρεις νεκρούς, ο Ζελένσκι επανέλαβε την έκκλησή του στη Δύση: «Είναι τρομοκράτες. Ο μόνος τρόπος να τους νικήσουμε είναι να μας δώσετε περισσότερα άρματα μάχης. Περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη. Περισσότερους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς».

Οι ίδιοι οι Ουκρανοί στα μέτωπα πιστεύουν ότι οι Ρώσοι θα επιτεθούν «την άνοιξη». Και λένε ότι αν δεν το κάνουν εκείνοι, θα πρέπει να το κάνουν οι ίδιοι, προκειμένου να σπάσουν αυτήν τη θανατηφόρα ακινησία των στατικών μετώπων.

Στο μεταξύ ενδυναμώνουν τα χαρακώματά τους, ενισχύουν τις γραμμές άμυνας, απλώνουν ναρκοπέδια και παγίδες κατά αρμάτων μάχης… Δεν έχουν και πολλά άλλα να κάνουν. Ενισχύουν τις άμυνές τους και παρακολουθούν με προσοχή κάθε κίνηση πίσω από τις ρωσικές γραμμές, με drones και κάθε μέσο.

Για τον Πούτιν, συμφωνούν πάντως σχεδόν όλοι, η επίθεση αυτή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου: οι δύο προηγούμενες φάσεις του πολέμου, η αρχική εισβολή και ο πόλεμος φθοράς που επιχειρεί τους τελευταίους μήνες, δεν μπορούν να θεωρηθούν επιτυχημένες, ό,τι κι αν λέει ο ίδιος. Το γεγονός ότι έθεσε το σύνολο του στρατεύματος υπό τον αρχηγό του ΓΕΕΘΑ του Βαλέρι Γερασίμοφ δείχνει ότι όντως προετοιμάζεται για μια μεγάλη επίθεση, η οποία ελπίζει ότι θα του αποφέρει σημαντικά στρατηγικά κέρδη.

Πέρα από όλα αυτά, είναι και οικονομικά εξουθενωμένος, καθώς μεγάλο μέρος του οπλοστασίου του έχει χρησιμοποιηθεί και είναι αναγκασμένος να δημιουργήσει καινούργιο, προσανατολίζοντας πλέον ανοιχτά τη ρωσική οικονομία σε μια «πολεμική» κατάσταση.

Μια μάχη βγαλμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Η μάχη για την οποία προετοιμάζονται οι δύο πλευρές αναμένεται να είναι επικών διαστάσεων, κάτι που η Ευρώπη δεν έχει δει μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο κόσμος μετά τον πόλεμο του Ιράν με το Ιράκ, τη δεκαετία του ’80.

Ηδη ο αριθμός των θυμάτων έχει κατά πολύ ξεπεράσει εκείνον του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι Ρώσοι έχουν ήδη 180.000 νεκρούς και οι Ουκρανοί 100.000.

Σε στρατηγικό επίπεδο, η Ρωσία μπορεί να έχει περισσότερο στρατό, όμως είναι ελλιπώς εξοπλισμένος, σαφώς χειρότερα από εκείνον του πρώτου κύματος της εισβολής, ενώ η Ουκρανία υπερτερεί σε τεχνολογία, καθώς διαρκώς παίρνει προηγμένα όπλα από τη Δύση.

Μόλις την Τετάρτη ανακοινώθηκε ότι η Ουάσινγκτον θα της δώσει πακέτο βοηθείας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και οι περίφημοι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς GLSDB, με δυνατότητα να χτυπήσουν στόχους σε απόσταση 150 χιλιομέτρων. Οι πύραυλοι αυτοί θα αλλάξουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο οι Ουκρανοί θα μπορούν τόσο να αμύνονται όσο και να επιτίθενται.

Η Ουάσινγκτον, παρόλα αυτά, απέρριψε το αίτημα των Ουκρανών για πυραύλους ATACMS, με βεληνεκές 297 χιλιόμετρα, όπως και το αίτημα για μαχητικά F-16, τα οποία οι Ουκρανοί παρακαλούν να πάρουν, αλλά προσώρας δεν τους τα δίνουν ούτε οι Πολωνοί, καθώς δεν μπορούν να δράσουν μονομερώς αγνοώντας το ΝΑΤΟ.

Οσο, πάντως, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, οι Ουκρανοί πιέζονται όλο και περισσότερο. Πολλοί πιστεύουν ότι η Ουκρανία πρέπει να πάρει η ίδια την πρωτοβουλία για την επίθεση, αλλά δεν φαίνεται να είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο. Ακόμη και όταν ο στρατιωτικός εξοπλισμός φτάνει στη χώρα, χρειάζονται τουλάχιστον δύο μήνες για να εκπαιδευτεί το προσωπικό σε αυτόν και να μπορέσει να τον χρησιμοποιήσει αξιόμαχα. Παρόλα αυτά, από την αρχή του πολέμου, ο αριθμός των ουκρανών στρατιωτών που έχουν εκπαιδευτεί σε εξοπλισμό του ΝΑΤΟ έχει αυξηθεί δραματικά και συνεχίζει να αυξάνεται.

Θα επιχειρήσει η Ουκρανία να επιτεθεί πρώτη;

Δύσκολο. Η σκέψη υπάρχει, αλλά δεν είναι άμεσα υλοποιήσιμη. Οι Ουκρανοί μελετούν όμως τα αδύναμα σημεία στις ρωσικές γραμμές. Και ίσως επιχειρήσουν μια μεγάλη επίθεση στο Ντονέτσκ, κυρίως προκειμένου να ρεζιλέψουν ακόμη περισσότερο τον Πούτιν, που ήδη φέρει βαρέως την αποτυχία του να καταλάβει την περιοχή.

Εκεί, όμως που μάλλον θα αποφασιστεί ο πόλεμος είναι στον Νότο. Οι Ουκρανοί πιθανότατα μέσα στους επόμενους μήνες θα επιχειρήσουν να ανακαταλάβουν χαμένα εδάφη στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, ίσως και την Κριμαία, είτε σε κινήσεις αντιπερισπασμού είτε εκμεταλλευόμενοι την εμμονή των Ρώσων με τα ανατολικά της χώρας.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για τον πόλεμο. Εάν η Ουκρανία αποτύχει να συγκρατήσει μια ρωσική επίθεση, αυτό θα δοκιμάσει τις αντοχές των υποστηρικτών της στη Δύση κυρίως. Η Ρωσία από την άλλη έχει το τεράστιο πλεονέκτημα των σχεδόν ανεξάντλητων πηγών ανθρώπινου δυναμικού σε συνδυασμό με το πόσο «φθηνή» είναι η ανθρώπινη ζωή για το καθεστώς της.

Η νίκη στην επερχόμενη μεγάλη μάχη είναι μονόδρομος και για τις δύο χώρες. Eνας μονόδρομος, όμως, που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σε ποια κατεύθυνση θα δείχνει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News