Για πολύ καιρό, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι πρώιμοι Ευρωπαίοι κυριάρχησαν με ευκολία στον κόσμο, αφότου έφυγαν από την Αφρική. Δεν είναι όμως έτσι, υποστηρίζει νέα έρευνα η οποία διαπιστώνει ότι το ανθρώπινο είδος εξαφανίστηκε αρκετές φορές πριν τελικά καταφέρει να κυριαρχήσει. Και όχι μόνον αυτό: οι νέες μελέτες δείχνουν ότι μόνο οι άνθρωποι που διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ συνέχισαν να ευημερούν, ενώ άλλες γενεαλογικές γραμμές εξαφανίστηκαν για πάντα.

Στην πραγματικότητα, τα γονίδια των Νεάντερταλ ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους, καθώς προστάτευαν από νέες ασθένειες που οι άνθρωποι δεν είχαν αντιμετωπίσει προηγουμένως. Το αρχαίο DNA που επιβιώνει στον σύγχρονο άνθρωπο μπορεί να έσωσε ορισμένους και από τον κορονοϊό!

Η έρευνα εντοπίζει για πρώτη φορά μια σύντομη περίοδο πριν από 48.000 χρόνια, κατά την οποία οι Homo Sapiens διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ μετά την αποχώρησή τους από την Αφρική, έπειτα από την οποία συνέχισαν να επεκτείνονται στον ευρύτερο κόσμο. Οι Homo Sapiens είχαν περάσει από την αφρικανική ήπειρο πριν από αυτό, αλλά η νέα έρευνα δείχνει ότι αυτοί οι πληθυσμοί πριν από την περίοδο της διασταύρωσης δεν επιβίωσαν.

Ο καθηγητής Γιοχάνες Κράουζε του Ινστιτούτου Εξελικτικής Βιολογίας Max Planck στη Γερμανία είπε στο BBC ότι η Ιστορία των σύγχρονων ανθρώπων θα πρέπει τώρα να ξαναγραφτεί: «Βλέπουμε τον σύγχρονο άνθρωπο ως μια μεγάλη ιστορία επιτυχίας, που βγήκε από την Αφρική πριν από 60.000 χρόνια και επεκτάθηκε σε όλα τα οικοσυστήματα για να γίνει το πιο επιτυχημένο θηλαστικό στον πλανήτη. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι, εξαφανιστήκαμε πολλές φορές».

Ενα love story 50.000 ετών

Οι βρετανικοί Times γράφουν πως οι ερευνητές πιστεύουν ότι έχουν ξεδιαλύνει το χρονοδιάγραμμα της μετανάστευσης «έξω από την Αφρική», με τα αποτελέσματα της έρευνάς τους να δείχνουν ότι μια ατρόμητη ομάδα Homo Sapiens άρχισε να μετακινείται βόρεια από την αφρικανική πατρίδα της λίγο περισσότερο από 50.000 χρόνια πριν – και στη συνέχεια πέρασε 7.000 χρόνια διασταύρωσης με τους Νεάντερταλ που συνάντησε.

Η έρευνα, η οποία περιλάμβανε το αρχαιότερο ανθρώπινο DNA που έχει ανακτηθεί ποτέ, υποδηλώνει ότι το δικό μας είδος και ο στενός εξελικτικός μας ξάδελφος, ο Homo Neanderthalensis, ζούσαν σε στενή γειτνίαση στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή περίπου 50.500 έως 43.500 χρόνια πριν.

Φαίνεται ότι υπήρξε μια παρατεταμένη γενετική ανάμειξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου – η κληρονομιά του οποίου αποτυπώνεται και στα γονίδια του σημερινού ανθρώπου.

Οπως εξηγεί στους Times η καθηγήτρια Πρίγια Μουρτζάνι, του Πανεπιστημίου Berkeley στην Καλιφόρνια, η οποία ηγήθηκε μέρους των ερευνών, «ήταν ήδη γνωστό ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ παρήγαγαν απογόνους, με περίπου 2% του DNA των σύγχρονων μη Αφρικανών να είναι νεαντερταλικής προέλευσης. Μέχρι τώρα, ωστόσο, δεν ήταν σαφές πότε συνέβη αυτή η γενετική πρόσμιξη».

Η νέα έρευνα –που δημοσιεύθηκε σε δύο εργασίες, στα διεθνούς φήμης επιστημονικά περιοδικά Science και Nature– εξέτασε στοιχεία περισσοτέρων των 60 ατόμων, τα οποία έζησαν πριν από 45.000 έως 2.200 χρόνια.

Η έρευνα περιέλαβε θραύσματα οστών ηλικίας περίπου 45.000 ετών. Βρέθηκαν στην τοποθεσία Ράνις στη Γερμανία και είναι τα παλαιότερα από το οποία έχει εξαχθεί γονιδίωμα «σύγχρονου ανθρώπου». Τα ίδια δείγματα αποκάλυψαν την αρχαιότερη γνωστή οικογενειακή σχέση, μια μητέρα και μια κόρη. Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης δείγματα της γυναίκας Zlatý kůň (αρχαίο λείψανο πρώιμου Ευρωπαίου περίπου 43.000 ετών που βρέθηκε στην Τσεχική Δημοκρατία). Διαπίστωσαν ότι η Zlatý kůň είχε γενετική συγγένεια πέμπτου ή έκτου βαθμού με τα άτομα του Ράνις, γεγονός που υποδηλώνει ότι επρόκειτο για κλάδους της ίδιας κίνησης από την Αφρική.

Η ανάλυση των πανάρχαιων δειγμάτων συνδυάστηκε με γενετικά δεδομένα από 334 σύγχρονους ανθρώπους. Εξετάζοντας το μέγεθος και άλλα χαρακτηριστικά των τμημάτων του DNA του Νεάντερταλ σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, οι επιστήμονες μπόρεσαν να εκτιμήσουν τον χρόνο της διασταύρωσης.

Τους χρωστάμε ακόμη και την επιβίωση στην πανδημία!

Τα αποτελέσματα των αναλύσεων αλλάζουν πολλά από όσα μέχρι σήμερα εκτιμούσαν οι ειδικοί για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους:

– Η μετακίνηση από την Αφρική που κατέληξε στο να έρθει ο Homo Sapiens και να κυριαρχήσει στον πλανήτη πρέπει να ξεκίνησε πριν από 50.500 χρόνια και ολοκληρώθηκε πριν από περίπου 43.500 χρόνια. Αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι πιθανώς ταξίδεψαν βόρεια μέσω της Μέσης Ανατολής – οι ερευνητές εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να έχουν ταξιδέψει στην Ευρώπη μέσα σε 1.500 χρόνια.

– Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι μετακινήθηκαν εκτός Αφρικής πολύ νωρίτερα. Ωστόσο, αυτές οι πρώιμες γενεαλογικές γραμμές εξαφανίστηκαν. Δεν είναι σαφές γιατί η μετανάστευση που έληξε πριν από 43.500 χρόνια ευδοκίμησε τελικά, ενώ οι προηγούμενες απέτυχαν. Μπορεί να αφορούσε μια μεγαλύτερη ομάδα Homo Sapiens.

– Είναι πιθανό η διασταύρωση με τους Νεάντερταλ να ήταν το κλειδί για την επιτυχία της συγκεκριμένης μετακίνησης. «Τα αποτελέσματα μας παρέχουν μια βαθύτερη κατανόηση των πρώτων πρωτοπόρων που εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη. Δείχνουν ότι τα σύγχρονα ανθρώπινα λείψανα που βρέθηκαν εκτός της Αφρικής και είναι παλαιότερα από 50.000 χρόνια δεν θα μπορούσαν να ανήκουν στον κοινό μη αφρικανικό πληθυσμό που διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ και σήμερα απαντάται σε μεγάλο μέρος του κόσμου», λέει στους Times o Γιοχάνες Κράζουζε, κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature.

Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει επίσης ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι κληρονόμησαν από τους Νεάντερταλ γονίδια που επηρεάζουν χαρακτηριστικά όπως ο τόνος του δέρματος. Αυτά τα γονίδια προκαλούν τόσο πιο ανοιχτόχρωμο όσο και πιο σκούρο δέρμα. Τα γονίδια των Νεάντερταλ που βοηθούν στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος έχουν επίσης διατηρηθεί. Σε αυτά περιλαμβάνονται παραλλαγές που βοήθησαν κάποιους από εμάς να καταπολεμήσουν τη νόσο Covid-19!

Ο Λεονάρντο Ιάσι, επίσης από το Ινστιτούτο Max Planck και κύριος συγγραφέας της δημοσίευσης του Science, δήλωσε στους Times: «Οι Νεάντερταλ ζούσαν έξω από την Αφρική σε σκληρά κλίματα της Εποχής των Παγετώνων και ήταν προσαρμοσμένοι στο κλίμα και στους παθογόνους μικροοργανισμούς σε αυτά τα περιβάλλοντα. Oταν οι σύγχρονοι άνθρωποι έφυγαν από την Αφρική και διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ, ορισμένα άτομα κληρονόμησαν γονίδια που πιθανώς τους επέτρεψαν να προσαρμοστούν και να ευδοκιμήσουν καλύτερα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News