1^η Δεκεμβρίου 2015. Ο υποψήφιος τότε Ντόναλντ Τραμπ παραχωρεί συνέντευξη στον Στιβ Μπάνον, τον μετέπειτα σύμβουλό του σε θέματα στρατηγικής, το όνομα του οποίου ενεπλάκη στο σκάνδαλο της Cambridge Analytica και της χειραγώγησης ψηφοφόρων στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016.

«Με την Τουρκία τι θα κάνετε; Είναι αξιόπιστος σύμμαχος;» ρωτάει ο Μπάνον.

«Έχω μία μικρή σύγκρουση συμφερόντων επειδή έχω ένα μεγάλο, μεγάλο κτίριο στην Κωνσταντινούπολη, και είναι μία εξαιρετικά επιτυχημένη δουλειά. Ονομάζεται Trump Towers: όχι ένας ουρανοξύστης, ως συνήθως, αλλά δύο. Και γνωρίζω την Τουρκία καλά, είναι αξιοθαύμαστος λαός. Έχουν δυνατό ηγέτη», απάντησε ο Τραμπ.

Τον Απρίλιο του 2012 η κόρη του Ιβάνκα είχε ταξιδέψει στην Τουρκία. «Σε ευχαριστώ πρωθυπουργέ Ερντογάν που ήσουν μαζί μας χθες για να γιορτάσουμε τα εγκαίνια των Trump Towers στην Κωνσταντινούπολη», έγραψε σε tweet της στις 20 Απριλίου εκείνης της χρονιάς. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για leasing του ονόματός του, ο ίδιος ο Τραμπ τρία χρόνια μετά, στην συνέντευξή του στον Μπάνον, παραδεχόταν ότι θα είχε μία «μικρή σύγκρουση συμφερόντων» με την Τουρκία εάν εκλεγόταν πρόεδρος.

Και εκλέχθηκε.

Και τώρα νέα στοιχεία έρχονται στην επιφάνεια για τα συμφέροντα και τις συνεννοήσεις του με τον Ερντογάν.

Στο επίκεντρο των αποκαλύψεων βρίσκεται ο πρώην σύμβουλος του Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον, ο οποίος έχει γράψει βιβλίο που αναμένεται να κυκλοφορήσει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Κατά τους New York Times, οι οποίοι επικαλούνται χειρόγραφο του αδημοσίευτου ακόμα βιβλίου με τίτλο «The Room Where It Happened», ο πρώην σύμβουλος μοιράστηκε την ανησυχία του με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γουίλιαμ Μπαρ για προσωπικές χάρες του Τραμπ προς τους ηγέτες της Τουρκίας και της Κίνας.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο χειρόγραφο του Μπόλτον, ο Μπαρ επίσης εξέφρασε ανησυχία για τις συνομιλίες του προέδρου μαζί τους.

Συγκεκριμένα για τον Ερντογάν, ο Μπαρ φέρεται να εστίασε κατά τις συζητήσεις του με τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας σε σχόλια του Τραμπ προς τον Ερντογάν το 2018, όταν βρισκόταν σε εξέλιξη έρευνα της αμερικανικής Δικαιοσύνης για την Halkbank, τη δεύτερη μεγαλύτερη κρατική τράπεζα της Τουρκίας. Οι έρευνες διεξάγονταν εκείνη την περίοδο για απάτη και ξέπλυμα χρήματος σε σχέση με την βοήθεια που παρείχε η τράπεζα στο Ιράν για να παρακάμψει τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί από τις ΗΠΑ.

Ο Ερντογάν, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο αδημοσίευτο βιβλίο, είχε απευθύνει προσωπικές εκκλήσεις στον Τραμπ να χρησιμοποιήσει την εξουσία του για να σταματήσει την επιβολή μέτρων κατά της τράπεζας. Το 2018, ο Ερντογάν δήλωσε στους δημοσιογράφους στην Τουρκία ότι ο αμερικανός πρόεδρος είχε υποσχεθεί να δώσει εντολή στα μέλη του υπουργικού συμβουλίου να παρακολουθήσουν την υπόθεση. Μάλιστα, η Halkbank είχε προσλάβει έναν κορυφαίο Ρεπουμπλικανό λομπίστα για να ασκήσει πιέσεις για το θέμα.

(Πάντως, σε πρόσφατη ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης επισημάνθηκε ότι ο Μπαρ δεν αναφέρθηκε σε «προσωπικές χάρες» ή σε άσκηση επιρροής σε εν εξελίξει έρευνες ούτε εκφράστηκε η άποψη ότι οι συζητήσεις του προέδρου με τους ηγέτες των χωρών ήταν «ακατάλληλες»).

Κατά την χρονική περίοδο των επίμαχων συνομιλιών μεταξύ Τραμπ – Ερντογάν, οι έρευνες για την Halkbank ήδη «σέρνονταν» για καιρό. Ο διεθνής Τύπος ασχολούνταν με την τουρκική τράπεζα και τις σχέσεις της με το Ιράν από το 2012, ενώ στις αρχές του 2018 δικαστήριο των ΗΠΑ βρήκε ένοχο ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της Halkbank για συνέργεια και ξέπλυμα χρήματος,  με σκοπό την αποφυγή των κυρώσεων στο Ιράν.

Ωστόσο, μέτρα κατά της τράπεζας δεν λαμβάνονταν επί μήνες μετά τις συζητήσεις μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ, όπως αυτές αποτυπώνονται στο αδημοσίευτο βιβλίο του Μπόλτον. Τελικά, η καταδικαστική απόφαση των Αμερικανών για την Halkbank ήρθε τον Οκτώβριο του 2019, όταν ο Τραμπ σκλήρυνε στη στάση του έπειτα από την κατακραυγή για την εισβολή του Ερντογάν στη Συρία και την σφαγή των Κούρδων μαχητών που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ. Στο κατηγορητήριο αναφερόταν ότι η Halkbank, υποστηριζόμενη από τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Ερντογάν, συμμετείχε σε ένα μακροχρόνιο σχέδιο για να βοηθήσει την παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων την περίοδο 2012 – 2016 και να διοχετεύσει παράνομα 20 δισεκατομμύρια δολάρια από την Τουρκία στο Ιράν.

Όταν έγινε γνωστή η απόφαση για την Halkbank, στο Foreign Policy εμφανίστηκε άρθρο το οποίο ξεκινούσε με την εξής φράση: «Έπειτα από μακρά, μυστηριώδη καθυστέρηση, η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί την τουρκική τράπεζα για την παροχή βοήθειας στο Ιράν ώστε να αποφύγει τις κυρώσεις των ΗΠΑ».

Προφανώς το βιβλίο του Μπόλτον προσφέρει τις απαντήσεις για αυτήν ακριβώς τη καθυστέρηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News