Για ποιον λόγο η Ουγγαρία υψώνει με τέτοια επιμονή φραγμούς στη χρηματοδότηση του Κιέβου με 50 δισ. ευρώ; Γιατί διαφωνούσε –και συνεχίζει να διαφωνεί δημοσίως, ασχέτως με το τι κάνει στο παρασκήνιο– στο σχέδιο ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση; Γιατί τορπίλισε με την απειλή βέτο μία ακόμα Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών;
Ο μαγυάρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν λέει σταθερά ότι η σχετική πρόταση της Κομισιόν για την Ουκρανία είναι και αβάσιμη και πρόχειρη, σημείωσε η Corriere della Sera. Ο 60χρονος Ορμπαν απλώς αποδέχτηκε –αποχωρώντας «δημιουργικά» από τη Σύνοδο, χωρίς δηλαδή να θέσει βέτο και δεν υπάρξει η απαραίτητη ομοφωνία– την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία (και τη Μολδαβία), που ούτως ή άλλως όμως είναι μια πορεία μακρόχρονη –fast track διαδικασίες δεν υπάρχουν εδώ και σωστά δεν υπάρχουν.
Σε μια πρώτη ανάγνωση, που είναι και αυτή όλο και περισσοτέρων Ευρωπαίων, ο Ορμπαν πρέπει θεωρείται η πέμπτη φάλαγγα του Πούτιν μέσα στο κλαμπ των «27» –η αποχώρηση του Ούγγρου από την αίθουσα εργασιών της Συνόδου Κορυφής για να περάσουν τα υπόλοιπα 26 κράτη-μέλη της ΕΕ την ένταξη της Ουκρανίας εικονογραφεί το πρόβλημα. Αλλά υπάρχουν και κάποιοι ιστορικοί λόγοι.
Ο Ορμπαν κατηγορεί το Κίεβο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι έχει καταπατήσει τα δικαιώματα της ουγγρικής μειονότητας, η οποία αριθμεί 100.000 άτομα. Για τον Ούγγρο, λοιπόν, το Ουκρανικό αναλύεται μέσα από αυτό το πρίσμα. Η γαρνιτούρα, βέβαια, είναι δηλώσεις περί ακαταλληλότητας της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ, καθώς «δεν πληροί κανένα κριτήριο». Και το ισχυρότερο ουγγρικό επιχείρημα εστιάζει στο μείζον: «Τυχόν είσοδος του Κιέβου στην ΕΕ δεν θα φέρει στην Ευρώπη τη σταθερότητα, αλλά τον πόλεμο».
Φυσικά όλα είναι δούναι και λαβείν: προτού ξεμπλοκάρει, αποχωρώντας, την «ομόφωνη» απόφαση της Συνόδου Κορυφής για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, ο Ορμπαν είχε δει την Κομισιόν να ξεμπλοκάρει από την πλευρά της ένα παγωμένο πακέτο 10,2 δισ. ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων προς τη Βουδαπέστη –πούλησε δηλαδή πολύ ακριβά ακόμα και αυτή την από κάθε άποψη σκηνοθετημένη αποχώρηση.
Ο ίδιος ο Ορμπαν, με τη φράση «η Ουγγαρία δεν θέλει να είναι μέρος αυτής της κακής απόφασης!», δικαιολόγησε το γεγονός, ότι λίγο πριν ληφθεί απόφαση, έφυγε από την αίθουσα.
Starting accession negotiations with #Ukraine is a bad decision. Hungary did not participate in the decision. pic.twitter.com/omYLSxefkI
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) December 14, 2023
Σύμφωνα ωστόσο με πηγές που επικαλείται ο Guardian, η απόφαση του Ορμπαν να μην παρίσταται είχε συμφωνηθεί εκ των προτέρων –είχαν προηγηθεί, εξάλλου, κατ’ ιδίαν συνομιλίες του με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και τον γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς. Και αυτό που κυκλοφορεί στις Βρυξέλλες, είναι ότι ο Σολτς πρότεινε στον Ορμπαν να πάει «για έναν καφέ» την ώρα που οι άλλοι 26 θα ψήφιζαν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία (και τη Μολδαβία). Αυτό επέτρεψε μια ομόφωνη απόφαση από τα υπόλοιπα κράτη μέλη, που σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ, είναι απολύτως νόμιμη και συμβατή με το δίκαιο της ΕΕ.
«Αν κάποιος απουσιάζει, είναι απών. Νομικά είναι απολύτως έγκυρο», δήλωσε ο ίδιος αξιωματούχος. Αλλος αξιωματούχος σχολίασε πάντως ότι πλέον ο Ορμπαν έχει απομονωθεί εντελώς και με δική του βούληση.
To… θέατρο εξάλλου συνεχίστηκε. Με τον πρωθυπουργό του Βελγίου Αλεξάντερ Κρόο να σχολιάζει για τον Ορμπαν: «Η απόφαση του Συμβουλίου είναι μια απόφαση που δεσμεύει 27 κράτη. Αυτοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού και όλοι τους γνωρίζουν. Αν συμφωνείς με μια απόφαση (…), δεν μπορείς μετά να πεις: “Λοιπόν εγώ έχω μια άλλη άποψη”. Αν είσαι μέρος της απόφασης, συμφωνείς με την απόφαση, ή μετά πρέπει να κρατάς το στόμα σου κλειστό».
🔥 from @alexanderdecroo – I asked him about Viktor Orban calling opening accession talks with 🇺🇦 a "bad decision"
"Or if you are part of the decision, and you agree with the decision, or afterwards you just have to keep you mouth shut"
Followed by "I shouldn't have said that" pic.twitter.com/Ij85Ucnqar
— Alex Cadier (@alexcadier) December 14, 2023
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η διακριτική ή όχι, με πολλά ή λίγα ανταλλάγματα παράκαμψη του Ορμπαν για την ένταξη Ουκρανία, δεν αλλάζει τις ισορροπίες –άλλωστε το «όχι» της Βουδαπέστης στη βοήθεια των 50 δισ. προς το Κίεβο παραμένει: οι σχέσεις της Ουγγαρίας με τη Ρωσία παίζουν τον πλέον καθοριστικό ρόλο.
Οι ίδιοι οι ούγγροι κυβερνητικοί χαρακτηρίζουν την προσέγγισή τους ρεαλιστική, κάθε άλλο παρά αποτέλεσμα «αγάπης». Εξάλλου, οι μνήμες της σοβιετικής εισβολής του 1956 είναι νωπές και ζωντανές στον κόσμο. Τότε τι; Μα, η ενέργεια! Ο μαγυάρος υπουργός Ενέργειας Αττίλα Στάινερ είναι σαφέστατος: «Είναι ανέφικτο για εμάς να απογαλακτιστούμε από το ρωσικό φυσικό αέριο σε βραχύ χρονικό διάστημα. Η διαδικασία θα είναι σταδιακή».
Η Corriere θυμήθηκε τη συνάντηση που είχε ο Βίκτορ Ορμπαν με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο Πεκίνο, τον περασμένο Οκτώβριο, στο πλαίσιο του Φόρουμ Belt and Road, και έγραψε ότι «ο Ούγγρος κατηγορείται πως είναι μαριονέτα του Πούτιν» και ότι η κυβέρνηση της Βουδαπέστης αμύνεται λέγοντας πως «όταν ο ηγέτης μιας μεγάλης χώρας, όπως είναι η Ρωσία, ζητήσει να δει τον πρωθυπουργό μιας μικρής, τι μπορεί να κάνει ο τελευταίος, να αρνηθεί;»
H πολιτική «χημεία» βέβαια είναι και εδώ κρίσιμη: ο Πούτιν ελάχιστα απέχει από έναν δικτάτορα –και ο Ορμπαν είναι ένας ακροδεξιός, λαϊκιστης πολιτικός, που έχει μετατρέψει την Ουγγαρία σε μια χώρα όπου οι έννοιες του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων παραείναι ελαστικές. Το ότι χαίρουν και οι δύο της εκτίμησης του Ντόναλντ Τραμπ λέει επίσης πολλά για το επίπεδο προσωπικής συνεννόησης του Πούτιν με τον Ορμπαν.
Οι Ιταλοί εντόπισαν ακόμη μία διαφορά σε σχέση με τις ανατολικές χώρες των ΕΕ-ΝΑΤΟ: «Η Ουγγαρία δεν αντιλαμβάνεται το Ουκρανικό όπως η Πολωνία ή οι χώρες της Βαλτικής. Για αυτήν δεν υφίσταται άμεση υπαρξιακή απειλή, υπάρχει απλώς ένας πόλεμος τοπικού χαρακτήρα, ο οποίος δεν την αφορά. ‘‘Εχουμε βιώσει πάρα πολλές φορές την άγρια φύση του πολέμου’’ λένε με νόημα. Η Ουγγαρία στέλνει μήνυμα στην Κομισιόν ότι εξαπατά το Κίεβο».
Και εξηγούνται οι κυβερνητικοί του Ορμπαν: «Η στρατηγική της ΕΕ είναι η νίκη της Ουκρανίας. Ετσι, όμως, θα πολεμάμε για πάντα. Είμαστε έτοιμοι για αυτό; Δεν υπάρχει συνεκτική στρατηγική, η Ευρώπη εξαπατά το Κίεβο ότι η είσοδός του [στο κλαμπ] επίκειται. Υπάρχει εναλλακτική λύση; Αυτό πρέπει να το συζητήσουμε». Οι Ούγγροι κρίνουν ότι δεν υπάρχει προοπτική στρατιωτικής νίκης στον πόλεμο. Και ζητούν διαπραγματεύσεις χωρίς προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα.
Το τελικό σχόλιο της Corriere παρατίθεται αυτούσιο –και έχει να κάνει τελικά με αυτή την άτιμη τη γεωγραφία:
«Το κλειδί για να καταλάβουμε την Ουγγαρία είναι το εξής: είναι μια μικρή χώρα που βλέπει την επιβίωσή της στη σφαίρα επιρροής των μεγάλων δυνάμεων, αφού βρίσκεται σφηνωμένη μεταξύ τους. Είναι πολύ ανατολική για τη Δύση και πολύ δυτική για την Ανατολή. Αλλά τώρα καλείται να επιλέξει».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News