1213
| Creative Protagon

Oλοι οι άνθρωποι του Χάρβαρντ

Ελευθερία Κόλλια Ελευθερία Κόλλια 19 Απριλίου 2025, 18:10
|Creative Protagon

Oλοι οι άνθρωποι του Χάρβαρντ

Ελευθερία Κόλλια Ελευθερία Κόλλια 19 Απριλίου 2025, 18:10

Ο 45ος και 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο μοναδικός πρόεδρος που θέλησε να απαθανατιστεί με ύφος σπαγκέτι γουέστερν στο επίσημο πορτρέτο του, ο Ντόναλντ Τραμπ, έχει ανοίξει πρωτόγνωρο πόλεμο με πανεπιστήμια της ελίτ του κόσμου. Τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκεται σε εξέλιξη η σύρραξη με το παλαιότερο (από τον 17ο – 18ο αιώνα) ίδρυμα της χώρας, το Χάρβαρντ, με όχημα την καταπολέμηση του «αντισημιτισμού». Αληθινός στόχος η συρρίκνωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, η ποδηγέτηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η συμμόρφωσή της με τις πολιτικές βουλές του. 

Ολα δείχνουν ότι η σύγκρουση αυτή δεν θα έχει προβλέψιμη, «εύκολη», έκβαση για τον Τραμπ. Σύμφωνα με τους New York Times, o πρόεδρος του Χάρβαρντ, Αλαν Γκάρμπερ, του μήνυσε με ανοιχτή επιστολή τη Μ. Δευτέρα (14/4) ότι «καμία κυβέρνηση – ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρίσκεται στην εξουσία – δεν πρέπει να υπαγορεύει τι μπορούν να διδάσκουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ποιους μπορούν να δέχονται και να προσλαμβάνουν και ποιους τομείς μελέτης και έρευνας μπορούν να επιδιώκουν». Τον Τραμπ περιποιήθηκε δεόντως, με ακόμη μεγαλύτερη δριμύτητα, και ο Λόρενς Χ. Σάμερς, πρώην πρόεδρος του Χάρβαρντ, ο οποίος παραλλήλισε τη στάση του αμερικανού προέδρου με «ό,τι προσπαθούσε να κάνει ο Τζο Μακάρθι, μεγεθυμένο δέκα ή 100 φορές», αφού «αντιτίθεται ευθέως στον ρόλο του πανεπιστημίου σε μια ελεύθερη κοινωνία». 

Οι δηλώσεις, η επιστολή, είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου, αφού έχει προηγηθεί αλληλογραφία του Χάρβαρντ με την αμερικανική κυβέρνηση, καθώς και η απόφαση της τελευταίας να παγώσει ποσό άνω των 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ομοσπονδιακής χρηματοδότησης προς το Ίδρυμα, με καυτή παράλληλη εκκρεμότητα – προς το παρόν – ποσό 7 δις δολαρίων που κατευθύνονται προς τα νοσοκομεία που συνδέονται με το Πανεπιστήμιο. 

Πόσο «ανάγκη» έχει το Χάρβαρντ; 

Η συζήτηση που έχει ανοίξει ως προς το κατά πόσο το κλείσιμο της κάνουλας μπορεί να επηρεάσει τη στάση, την ύπαρξη εν τέλει του Χάρβαρντ, είναι  ευρύτατη. 

Το πανεπιστήμιο διεξάγει δαπανηρή έρευνα για ιατρικούς σκοπούς στα εργαστήρια του, έρευνα (δείτε εδώ) για τη νόσο του Πάρκινσον, τον αυτισμό, το Αλτσχάιμερ, τη σκλήρυνση κατά πλάκας  – μάλιστα, το 2022, ομάδα επιστημόνων διαπίστωσε σε μια πρωτοποριακή ανακάλυψη ότι η νόσος που προσβάλλει περίπου 2,9 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και για την οποία δεν υπάρχει προς το παρόν θεραπεία, προκαλείται πιθανότατα από μόλυνση με τον ιό Epstein-Barr. 

Και διατηρεί στους κόλπους του ευρύτερα προγράμματα –όπως αυτό για τη φυματίωση, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, με πρωτεύοντα θηλαστικά, ρέζους μακάκους–, τα οποία και επηρεάζει ευθέως το πάγωμα της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης. Οι πίθηκοι της συγκεκριμένης έρευνας λίγο έλειψε να οδηγηθούν σε ευθανασία, όταν διεκόπη το πρόγραμμα, για να σωθούν τελικά με παρέμβαση φιλανθρωπικής οργάνωσης.

O Τραμπ δεν διάλεξε, όμως, εύκολο αντίπαλο. Το Χάρβαρντ είναι το πλουσιότερο πανεπιστήμιο στον κόσμο, με κεφάλαιο της τάξης των 53 δισ. δολαρίων, με ιλιγγιώδεις δωρεές, με ποσά που ενίοτε προέρχονται από ανθρώπους του –πρώην φοιτητές του, που κατέχουν θέσεις-κλειδιά, θέσεις ισχύος. 

Αν εμπιστευθούμε τη Wikipedia, το καταπίστευμά του, έπειτα από την ιδιαίτερα επιτυχημένη επένδυση των κεφαλαίων του κατά τη δεκαετία του 1990, φτάνει τα 25,6 δισ. δολάρια. Το πανεπιστήμιο έχει 6.500 προπτυχιακούς και 12.250 μεταπτυχιακούς φοιτητές και περισσότερους από 270.000 αποφοίτους, οι οποίοι μάλιστα συνεργάζονται στενά μέσω του οικείου δικτύου. 

Οι απόφοιτοι

Έχει τεράστιο ενδιαφέρον αν και πώς θα αντιδράσουν τα πρόσωπα αυτά, εντός και εκτός συνόρων, τη στιγμή που βάλλεται το Χάρβαρντ. Όπως ενδιαφέρον θα έχει το τι θα διαβιβαστεί σχετικά από ελληνικής πλευράς στη νέα πρέσβη των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ η οποία καταφθάνει οσονούπω στην Αθήνα.

Το Protagon επικοινώνησε με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Αποφοίτων του πανεπιστημίου και την πρόεδρο Κατερίνα Παπαγεωργίου, νομικό, η ίδια ωστόσο επιφυλάχθηκε μέχρις ότου συνεδριάσει σχετικά το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου – αντιπρόεδρος είναι ο Γιάννης Σπυρόπουλος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της OCTANE, αντιπρόεδρος β’ η ψυχολόγος Γεωργία-Τζίνα Θανοπούλου και γραμματέας η αρχιτέκτονας Μαριάννα Αθανασιάδου. Επίσης, ταμίας η Ανδρονίκη Πλωμαρίτογλου, μέλη η Αννα Στεφανίδου και η Καλλιόπη Τράπαλη, και αναπληρωματικά μέλη η Ήρα Χαρισιάδου και ο Γιάννης Αυγερινός. (Δείτε εδώ) 

Η Ελλάδα μετρά πλείστα όσα πρόσωπα, πολιτικά και όχι μόνο, που έχουν περάσει από τα έδρανα, προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών σπουδών, του επιφανούς πανεπιστημίου. Τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως, τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, τον Γιάννη Κεφαλογιάννη, υπουργό Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας, τον Κώστα Καραγκούνη, υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Τον πρώην Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, τον πρώην υπουργό Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, τον υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά Γκίκα Χαρδούβελη. Τον πρώην Πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου και τον βουλευτή Παύλο Γερουλάνο, από το ΠΑΣΟΚ.

Πέρασαν από το Χάρβαρντ. Από επάνω αριστερά, όπως γυρίζει το ρολόι: Μητσοτάκης, Κεραμέως, Πιερρακάκης, Παπασταύρου, Ι. Κεφαλογιάννης, Γερουλάνος, Γ. Παπανδρέου, Χαρδούβελης, Μ. Βαρβιτσιώτης, Σαμαράς, Καραγκούνης

Σε off the record συνομιλία με το Protagon, απόφοιτος τονίζει ότι για όποιον βρεθεί εκεί, είναι εντυπωσιακά δυο τινά: η ανθρωπογεωγραφία, η «πολυσυλλεκτικότητα» των φοιτητών, αλλά και η δυνατότητα να δεις, να ακούσεις, να πάρεις πολύτιμο know how, από πρόσωπα βεληνεκούς που κινούνται στους κόλπους του, καθηγητές μα και ομιλητές που επισκέπτονται το Πανεπιστήμιο για διαλέξεις, ακριβοθώρητα πολιτικά και επιστημονικά «μεγέθη». Στο Harvard Kennedy School, διάλεξη έχει δώσει μέχρι και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.

Ταυτότητα του Πανεπιστημίου

Το Χάρβαρντ, ως το παλαιότερο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, ιδρύθηκε το 1636 με το όνομα New College (Νέο Κολέγιο) με πρότυπο τα αγγλικά πανεπιστήμια. Το 1639 πήρε το όνομα Κολέγιο Χάρβαρντ (Harvard College) από τον πρώτο ευεργέτη του, έναν νεαρό κληρικό με το όνομα Τζον Χάρβαρντ, απόφοιτο του Κολεγίου Εμάνουελ στο Κέιμπριτζ, ο οποίος κληροδότησε στο κολέγιο 400 βιβλία και 779 λίρες στερλίνες. Η πρώτη επίσημη αναφορά του Χάρβαρντ ως Πανεπιστημίου και όχι ως Κολεγίου έγινε στο Σύνταγμα της Μασαχουσέτης, το 1780.

Η κυβέρνηση Τραμπ ισχυρίζεται ότι το Χάρβαρντ «απέτυχε να ανταποκριθεί τόσο στους όρους των πνευματικών. όσο και των πολιτικών δικαιωμάτων που δικαιολογούν τις ομοσπονδιακές επενδύσεις». 

Άλλα 60 – κατά προσέγγιση – αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν «απειληθεί» ότι έρχεται η σειρά τους, χάνοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ομοσπονδιακής χρηματοδότησης, εάν δεν ευθυγραμμιστούν με το όραμα του προέδρου των ΗΠΑ για τα πολιτικά δικαιώματα. Στο ρευστό και επίφοβο αυτό σκηνικό, πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για κίνδυνο διαρροής «εγκεφάλων». Ερευνα που δημοσιεύτηκε στο  περιοδικό Nature περί τα τέλη Μαρτίου, ποσοστό-θρίλερ άνω του 75% των επιστημόνων στις ΗΠΑ σκέφτονται να μετακομίσουν στο εξωτερικό, για παράδειγμα στην Ευρώπη ή τον Καναδά.

Η αντίσταση του Χάρβαρντ και το «όχι» σε λιγότερο από 72 ώρες έχει, πάντως, εκτιμηθεί δεόντως, και δη απέναντι στο αντι-παράδειγμα του Πανεπιστήμιου Columbia, που ναι μεν συνθηκολόγησε, πλην όμως άκρη με τη βουλιμική κυβέρνηση Τραμπ δε βρήκε, αφού αυτή δε σταματά να θέτει ολοένα και περισσότερες απαιτήσεις. 

Δε χωρεί αμφιβολία, ο πόλεμος αυτός δεν είναι καν πολιτικός, είναι πόλεμος πολιτισμικός. Η ιστορία αιώνων μάχεται την πολιτική ρηχότητα, και όποια συμφέροντα απροσχημάτιστα πια αυτή εκπροσωπεί. Το lobbying που προσπάθησε το Πανεπιστήμιο με τον Λευκό Οίκο, ενόσω ο νέος πρόεδρος ετοιμαζόταν να ορκιστεί, δεν επέτυχε να κτίσει γέφυρες. Ο ποταμός Τσαρλς, αυτός που χωρίζει το προάστιο όπου στεγάζεται το Ίδρυμα από την πόλη της Βοστώνης, ίσως καταπιεί έναν από τους ιδιότυπους πολεμιστές. Με τον εξής αστερίσκο: ο Ντόναλντ Τραμπ δεν τα έχει βάλει απλώς με ένα Ίδρυμα, ζητώντας του  με φιρμάνια να αποκτήσει νοοτροπία δουλοπάροικου, αποτινάσσοντας το κυριότερο χρωμόσωμά του, την ελευθερία. Συγκρούεται με την alma mater εκατοντάδων χιλιάδων προσώπων ανά τον κόσμο. Γιατί το Πανεπιστήμιο, πόσω μάλλον ένα τέτοιο Πανεπιστήμιο, είναι πάνω από όλα οι άνθρωποί του. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...