Ποιες είναι πλέον, επί… Γροιλανδού Τραμπ, οι κινήσεις των μεγάλων δυνάμεων (υπαρκτών ή κατά φαντασίαν) στον Βόρειο Πόλο και τι σημαίνουν; Θέμα περίπλοκο, με μεγάλη ιστορία πίσω του και σε κάθε επίπεδο: προ του Β’ΠΠ οι γερμανοί ναζιστές της Εταιρείας Θούλης είχαν δώσει ιδεολογικοπολιτικό χαρακτήρα στον Βορρά της Γης. Μεταπολεμικά, τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Σοβιετικοί τού έδωσαν στρατηγικό χαρακτήρα, ενώ οικονομικό, κερδοσκοπικό κατά βάσιν, του δίνουν πλέον και οι Κινέζοι. Στη Repubblica ασχολήθηκε με τον Βόρειο Πόλο τολυ σήμερα ο συντάκτης θεμάτων ασφαλείας Τζανλούκα ντι Φέο.

«Η Αρκτική», έγραψε, «ήταν το μήλον της Εριδος επί Ψυχρού Πολέμου έπειτα από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, όταν επήλθε ειρήνη ησύχασε, όμως σήμερα μπήκε ξανά στο στόχαστρο των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Ωστόσο συμφέροντα εκεί έχουν και άλλες χώρες, όπως η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Κίνα».

Ο Ντι Φέο έλαβε αφορμή για το ρεπορτάζ του από «ομάδα γάλλων κομάντος που πριν από δύο εβδομάδες πήγαν στο βόρειο τμήμα του Καναδά για να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους στον πάγο και σε θερμοκρασία 30 βαθμών υπό το μηδέν. Η αποστολή τους έγινε το σύμβολο του νέου διαγκωνισμού για τον έλεγχο της Αρκτικής, όπου όλοι συγκρούονται με όλους».

Δύο πράγματα τάραξαν «την ειρήνη που έφερε η πτώση του Τείχους του Βερολίνου» (δηλαδή η κομμουνιστική ήττα) κατά τον Ιταλό: πρώτον, «οι ρωσικές φιλοδοξίες για δύναμη» –ξεκίνησαν το 2018, έγραψε– και δεύτερον «η υπερθέρμανση του πλανήτη, που λιώνει τον πολικό πάγο, καθιστώντας δυνατή τόσο την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων του [υδρογονάνθρακες] όσο και τη χάραξη νέων εμπορικών θαλασσίων οδών». Ετσι όλων τα βλέμματα στράφηκαν στον Βόρειο Πόλο.

Ακολούθησε η παράθεση της αρκτικής «προίκας» της Ρωσίας, η οποία όλα αυτά τα χρόνια δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια, αλλά επένδυσε στη δική της Αρκτική Ζώνη.

«Η Ρωσία κατασκεύασε υποδομές. Εφτιαξε 13 στρατιωτικά αεροδρόμια, 10 σταθμούς ραντάρ και 20 μονάδες συνοριοφυλακής. Ολα αυτά τα τμήματα υπάγονται στις διευθυντικές και ελεγκτικές αρμοδιότητες της μυστικής υπηρεσίας FSB. Επίσης, 10 ρωσικές βάσεις ‘‘εν υπνώσει’’ είναι έτοιμες να φιλοξενήσουν μονάδες των ρωσικών ειδικών δυνάμεων Σπέτσναζ. Και ο Πούτιν διέταξε νέο ναυτικό πρόγραμμα για άλλα 13 μεγάλα παγοθραυστικά, πυρηνικά ορισμένα, πέρα από τα 40 υπάρχοντα. Το ΝΑΤΟ προσπάθησε να εκπαιδεύσει στρατεύματα ικανά να δρουν σε τέτοιες τρομερές συνθήκες, ενώ προ διετίας ανακουφίστηκε όταν οι Ρώσοι απέσυραν από τον Βόρειο Πόλο την Αρκτική Ταξιαρχία τους και την έστειλαν στα μέτωπα της Ουκρανίας».

Σήμερα, συνέχισε ο Ιταλός, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανησυχούν από τη γεωπολιτική στροφή του Τραμπ και από το διαφαινόμενο αρκτικό κομπρεμί ΗΠΑ-Ρωσίας, δεδομένου ότι ο πρόεδρος Τραμπ προξένησε ρήγματα στο ΝΑΤΟ μεγαλύτερα και από εκείνα των πάγων κατά τους θερινούς μήνες. Ο Ντι Φέο θύμισε ότι ο Τραμπ είπε πως θέλει να καταλάβει τη Γροιλανδία, όπως και τον Καναδά. «Από αυτές τις [φιλικές προς τη Ρωσία] κινήσεις του Τραμπ βλάπτονται τα συμφέροντα της Βρετανίας και της Γαλλίας, χώρες που επιθυμούν να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στην αρκτική περιοχή. Πλέον για τους Ευρωπαίους [για τους Βρετανούς και τους Γάλλους εδώ] αντίπαλοι δεν είναι μόνο οι Ρώσοι, αλλά κοντεύουν να γίνουν και οι Αμερικανοί, κάτι αδιανόητο προ έξι μηνών».

Ο Καναδάς και η Γαλλία

Κατόπιν ο Ιταλός ανέφερε ότι πριν από λίγες ημέρες «οι καναδοί φιλελεύθεροι που ήρθαν στην εξουσία εξαιτίας του φόβου του Τραμπ» αποφάσισαν να αγοράσουν ραντάρ μεγάλης εμβέλειας, «ώστε να ξεκινήσουν την απελευθέρωσή τους από τον πνιγηρό ομφάλιο λώρο των ΗΠΑ». Για τον ίδιο λόγο, την επίτευξη αμυντικής αυτονομίας δηλαδή, προτίθενται να εξοπλιστούν με νέα υποβρύχια για την Αρκτική και με νέα πολεμικά αεροσκάφη (πιθανώς οι Καναδοί να αγοράσουν και μη αμερικανικό υλικό – ο Ντι Φέο ανέφερε τα γαλλικά Ραφάλ και τα ευρωπαϊκά [Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία] Eurofighters). Ακολούθησαν οι βλέψεις του προέδρου της Γαλλίας για την Αρκτική.

«Από την εποχή Ντε Γκολ η στρατηγική της Γαλλίας περιλάμβανε την Αρκτική και την Ανταρκτική. Σήμερα αυτό είναι πολύ αγαπητό θέμα στον Μακρόν, ο οποίος θέλει να ναυπηγήσει πλοίο πολικών ερευνών και συγχρόνως να επενδύσει 11 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 για μελέτες και επιστημονικούς σταθμούς στην Αρκτική. Και οι κομάντος του, οι αλπινιστές του, οι φρεγάτες του και τα μαχητικά του αεροσκάφη εκπαιδεύονται να επιχειρούν σε συνθήκες παγετού. Ο Τραμπ διευκόλυνε και τη σχέση της Γαλλίας με τον Καναδά. Ο Μακρόν έστειλε ένα από τα πυρηνικά υποβρύχιά του, το ‘‘Tourville’’, στην ακτή της Νέας Σκωτίας, κάπου 300 χιλιόμετρα μακριά από τις ΗΠΑ. Αναδύθηκε στην επιφάνεια και έστειλε σαφές μήνυμα με τους πυραύλους του των πολλαπλών πυρηνικών κεφαλών»…

Οι Υπερβόρειοι  

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, συνέχισε ο Ντι Φέο, το ΝΑΤΟ ανέθεσε στη Νορβηγία το καθήκον του «φύλακα της Αρκτικής», μια αποστολή που «το Οσλο θεωρούσε ζωτικής σημασίας μετά τον εντοπισμό κοιτασμάτων πετρελαϊκών υδρογονανθράκων στις βορειότερες θάλασσες». Τώρα τα πράγματα διαφοροποιήθηκαν κάπως: «Με την ένταξη στο ΝΑΤΟ των Σουηδίας-Φινλανδίας έχει διαμορφωθεί νέα κατάσταση όσον αφορά την εμπειρία και τον κατάλληλο εξοπλισμό για πόλεμο σε αρκτικό περιβάλλον. Ακόμη και οι Αμερικανοί βασίστηκαν στους Σκανδιναβούς και στους Φινλανδούς στην άσκηση Arctic Forge, τον περασμένο Φεβρουάριο. Σε αυτήν εκπαιδεύτηκαν 330 αμερικανοί στρατιώτες μαζί με 750 σκανδιναβούς συναδέλφους τους. Και οι Δανοί, που κατέχουν τη Γροιλανδία, θα επανεξοπλιστούν όχι απαραιτήτως με αμερικανικά F35, αλλά και με υλικό που δεν εξαρτάται από τις ΗΠΑ».

pic.twitter.com/i1rW9HroWn

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) March 28, 2025

Ο Ντι Φέο έγραψε ότι υπήρξε και διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Ρωσίας και Νορβηγίας για τη συστάδα των νήσων Σβάλμπαρντ. «Στις 14 Μαρτίου η ρωσική κυβέρνηση κάλεσε τον νορβηγό πρεσβευτή για εξηγήσεις σχετικά με τη ‘‘στρατιωτικοποίηση του Αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ’’. Το Οσλο απέρριψε την αιτίαση. Και στην Ισλανδία (η οποία κατέχει στρατηγική θέση στον χάρτη του Βορρά και πιθανολογείται ότι είναι η αρχαία Θούλη του εξερευνητή Πυθέα Μασσαλιώτη) το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας είναι γεμάτο από αμερικανικά αναγνωριστικά αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας, ενώ τα μαχητικά του ΝΑΤΟ υπερασπίζονται εναλλάξ τους ουρανούς».

Η Βρετανία, η Ιταλία, η Κίνα

Από το Brexit και έπειτα η Βρετανία, «έχοντας πάντα μια έντονη εστίαση στην πολική περιοχή», ενίσχυσε τις σχέσεις της με τη Νορβηγία, έγραψε ο ιταλός δημοσιογράφος. «Οι βρετανοί πεζοναύτες συμμετείχαν σε άσκηση στα σκανδιναβικά φιόρδ, θυμίζοντας ημέρες Β’ΠΠ. Αλλά και η Ιταλία έχει ισχυρή στρατιωτική παράδοση στην Αρκτική. Κατά τη δεκαετία του ’70, τα σχέδια του ΝΑΤΟ προέβλεπαν ότι ιταλοί αλπινιστές θα πήγαιναν στη Νορβηγία για να υποστηρίξουν τον τοπικό στρατό, όμως μετά το 2020 το πρόγραμμα επαναξιολογήθηκε. Πέρυσι, ένα σώμα αλπινιστών εκπαιδεύτηκε εκεί, ενώ συμμετείχαν και 150 πεζοναύτες από το αεροπλανοφόρο ‘‘Γκαριμπάλντι’’. Προ ημερών, δε, στους Δολομίτες, 1.300 ιταλοί στρατιώτες εκπαιδεύτηκαν σε ένα ‘‘αρκτικό σενάριο’’ στους μείον 20 βαθμούς».

Τέλος, όσον αφορά την Κίνα και τις δικές της φιλοδοξίες σχετικά με τον Βόρειο Πόλο, ο Ντι Φέο έγραψε πως, λόγω «περιορισμένης στρατιωτικής προβολής προς την Αρκτική», το Πεκίνο ενδιαφέρεται για το εμπόριο μέσω της εκμετάλλευσης των νέων θαλασσίων οδών που προέκυψαν από την τήξη των πάγων. «Βέβαια, από το 2022 οι πρωτοβουλίες της συνάδουν με τις ρωσικές, έτσι δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πιο σοβαρά επεισόδια δολιοφθοράς στη Βαλτική, η καταστροφή του αγωγού φυσικού αερίου Balticonnector, έγινε από το κινεζικό πλοίο ‘‘Newnew Polar Bear’’, που έπλεε μεταξύ Αγίας Πετρούπολης και Κίνας. Ωστόσο η Κίνα βλέπει με καχυποψία το αρκτικό κομπρεμί μεταξύ Πούτιν και Τραμπ, επειδή φοβάται ότι θα απομονωθεί». 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News