Τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Φεβρουαρίου, η Ολένα Ζελένσκα συνειδητοποίησε ότι οι κρότοι που άκουγε δεν θα μπορούσαν να είναι πυροτεχνήματα. Ανοίγοντας τα μάτια της ανακάλυψε ότι ήταν μόνη στο κρεβάτι. Πετάχτηκε όρθια και έσπευσε στο διπλανό δωμάτιο, όπου βρήκε τον σύζυγό της, τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήδη ντυμένο με κοστούμι και γραβάτα.

«Τι συμβαίνει;», τον ρώτησε. «Αρχισε», της είπε. «Είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε μια παράλληλη πραγματικότητα, ότι ονειρευόμουν», λέει η Ζελένσκα στον δημοσιογράφο του Guardian Σον Γουόκερ, περιγράφοντας τη στιγμή, που η κανονική ζωή διακόπηκε, για την οικογένειά της και τη χώρα της. Αμέσως μετά, ο σύζυγός της αναχώρησε για το προεδρικό μέγαρο στο κέντρο του Κιέβου, για να προεδρεύσει σε μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, που θα αποφάσιζε την απάντηση στη συγκλονιστική, ευρείας κλίμακας, εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος είπε στη γυναίκα του ότι θα έπρεπε να περιμένει τις  οδηγίες  του τηλεφωνικά μέσα στην ημέρα.

Η Ζελένσκα πήγε αμέσως να ελέγξει τα παιδιά τους, την 17χρονη Ολεξάντρα και τον εννιάχρονο Κύριλλο. Είχαν ξυπνήσει, ήταν ήδη ντυμένα και έδειχναν να καταλαβαίνουν τι συνέβαινε. Αρχισε να μαζεύει τα απαραίτητα σε μια βαλίτσα, κατεβαίνοντας στο υπόγειο μαζί με τα παιδιά και τους φρουρούς τους κάθε φορά που οι βόμβες ακούγονταν πολύ κοντά. Κάποια στιγμή στάθηκε στον πρώτο όροφο της προεδρικής βίλας και κοίταζε έξω από το παράθυρο, όταν ένα μαχητικό αεροσκάφος «ούρλιαξε» δυνατά και χαμηλά. Δεν ήταν σίγουρη αν ήταν ουκρανικό ή ρωσικό.

«Ηταν ένα σουρεαλιστικό συναίσθημα… σαν να έπαιζα ένα παιχνίδι στον υπολογιστή και έπρεπε να περάσω ορισμένα επίπεδα για να βρεθώ πίσω στο σπίτι. Αλλά ήμουν συγκρατημένη, και είχα ένα περίεργο χαμόγελο όλη μέρα, γιατί προσπαθούσα να μην δείξω πανικό στα παιδιά. Απλώς ακολουθήσαμε τις εντολές της ασφάλειας, πηγαίνοντας όπου μας έλεγαν», λέει στον Guardian.

Το βράδυ, μπόρεσε να δει ξανά τον σύζυγό της, για λίγο, αν και δεν θα αποκαλύψει πού. Της είπε ότι αυτή και τα παιδιά θα μεταφερόντουσαν σε ασφαλές μέρος. Αγκαλιάστηκαν, αλλά δεν υπήρχε χρόνος για κλάματα ή συναισθηματισμούς. Μόνο αργότερα επέτρεψε στον εαυτό της τη σκέψη ότι μπορεί να μην τον ξανάβλεπε ποτέ.

Τρεις μήνες αργότερα ο βρετανός δημοσιογράφος συνάντησε την Ολένα Ζελένσκα και της ζήτησε να περιγράψει εκείνες τις τρομακτικές πρώτες ώρες. Η συνέντευξή της στον Guardian, μια από τις σπάνιες που έχει δώσει η Πρώτη Κυρία της Ουκρανίας, έγινε σε ένα γραφείο του προεδρικού μεγάρου στο κέντρο του Κιέβου, όπου για να φτάσει ο Σον Γουόκερ χρειάστηκε να περάσει από πολλά φυλάκια ελέγχων. Τον έψαξαν επίσης πολλές φορές σωματικά όταν μπήκε μέσα.

Στα παράθυρα ήταν στοιβαγμένα σακιά με άμμο. Σκιερές φιγούρες έτρεχαν στους διαδρόμους, κατά μήκος των οποίων μικρά φωτιστικά τοποθετημένα στο δάπεδο έριχναν αδύναμο φως στα μπλε χαλιά. Ωστόσο, δεν υπήρχε το ίδιο επίπεδο έντασης όπως τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου. Η υποχώρηση των Ρώσων από τα περίχωρα του Κιέβου έχει κάνει την ουκρανική πρωτεύουσα ένα πολύ πιο χαλαρό μέρος, γράφει ο Σον Γουόκερ. Εξω, νεαρά ζευγάρια κάνουν βόλτες στο κέντρο της πόλης, οι καφετέριες είναι ανοιχτές και η βραδινή απαγόρευση κυκλοφορίας αρχίζει στις 23:00. Οι σειρήνες αεροπορικών επιδρομών εξακολουθούν να ηχούν, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι τις αγνοούν.

Η πιο ήρεμη κατάσταση επέτρεψε επίσης στη Ζελένσκα να επιστρέψει στην πρωτεύουσα, τουλάχιστον για λίγο, αλλά οι φρουροί της παραμένουν σε εγρήγορση. Ο βρετανός δημοσιογράφος χρειάστηκε να αφήσει το κινητό του σε έναν προθάλαμο (όπου τον έψαξαν για άλλη μια φορά) πριν συναντήσει την σύζυγο του Ζελένσκι, συνοδευόμενος από έναν σωματοφύλακα με στρατιωτική περιβολή, ο οποίος  έμεινε μαζί τους καθ’ όλη τη διάρκεια της συνέντευξης.

Η Ζελένσκα τον χαιρετά με μια απαλή χειραψία. «Σας ευχαριστώ που ήρθατε», του λέει στα Αγγλικά, πριν περάσει στα Ουκρανικά.

Εκείνες τις πρώτες μέρες του πολέμου, υπήρχε μια τρομακτική αίσθηση ότι όλα ήταν πιθανά, καθώς πύραυλοι έπεφταν σε στόχους σε όλη τη χώρα και τα ρωσικά στρατεύματα όδευαν προς το Κίεβο από τρεις κατευθύνσεις. «Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, ο εχθρός χαρακτήρισε εμένα ως στόχο Νο 1 και την οικογένειά μου ως στόχο Νο 2», είπε ο Πρόεδρος Ζελένσκι σε μια από τις πρώτες βιντεοσκοπημένες ομιλίες του. Η σύζυγός του δεν γνωρίζει σε ποια υπηρεσία πληροφοριών βασίστηκε η αξιολόγηση και ο Ζελένσκι δεν της μίλησε ποτέ για κάποια συγκεκριμένη απειλή για την οικογένειά τους.

Προσπαθεί να μην το σκέφτεται πολύ, «αλλιώς θα γίνω παρανοϊκή», λέει. Αλλά εξακολουθεί να είναι σε εγρήγορση για το ενδεχόμενο να συλληφθεί η οικογένειά της από τους Ρώσους: «Φυσικά, είναι δυνατό να ασκηθεί πίεση στον πρόεδρο μέσω της οικογένειάς του και δεν θα ήθελα να χρειαστεί να κάνει την επιλογή μεταξύ της οικογένειάς του και των ευθυνών του ως προέδρου. Επομένως, αν υπάρχει έστω και η ελάχιστη πιθανότητα για αυτό, πρέπει να αποτραπεί», λέει.

Ο Ζελένσκι αγνόησε τις προτάσεις των δυτικών ηγετών να φύγει από το Κίεβο και να δημιουργήσει μια εξόριστη κυβέρνηση στη δυτική Ουκρανία ή την Πολωνία, έστειλε, όμως την οικογένειά του για δύο μήνες σε ένα σχετικά ασφαλές μέρος, το οποίο για ευνόητους λόγους η Ζελένσκα δεν αποκαλύπτει: «Οσο λιγότερα λέω, τόσο πιο ασφαλής είμαι», τονίζει, επιμένοντας  ότι παρέμεινε στην Ουκρανία αν και μετακινούμενη συχνά. Τα παιδιά της δεν έφυγαν ποτέ από το πλευρό της και κατά καιρούς, άκουγε τις σειρήνες, που έγιναν το soundtrack για πολλά εκατομμύρια Ουκρανών.

«Τα παιδιά ήταν άψογα», λέει. «Συνήθως πρέπει να τους πεις κάτι ένα εκατομμύριο φορές, αλλά εκείνη την πρώτη μέρα τα έκαναν όλα εξαιρετικά γρήγορα και υπάκουα. Ημασταν σε κάποιο είδος αλλαγμένης κατάστασης, φυσικά. Μετά, μετά, είχαμε αυτή τη μεγάλη περίοδο αναμονής. Βλέπαμε τις ειδήσεις, περιμέναμε τηλεφωνήματα. Είχαμε την τηλεόραση ανοιχτή όλη την ώρα» και όταν ο Γουόκερ την πιέζει να αποκαλύψει πού ήταν, απαντάει χαμογελώντας, «Πάντως δεν ήμασταν σε υπόγειο ή σε υποβρύχιο».

Ενα βράδυ στις αρχές του πολέμου, όταν οι Ρώσοι προσπαθούσαν να εισβάλουν στο Κίεβο, είδε στην τηλεόραση πλάνα ενός ρωσικού τανκ ένα τετράγωνο μακριά από το σπίτι της. Αλλα βράδια, έβλεπε τα βίντεο του συζύγου της, -που δεν φορούσε πλέον το πολιτικό κοστούμι με το οποίο τον είδε την τελευταία φορά-, να μιλάει με συγκλονιστικό  τρόπο στον ουκρανικό λαό και να απευθύνει έκκληση στους διεθνείς ηγέτες. «Γνωρίζοντας τον, νομίζω ότι χρησιμοποίησε όλους τους συναισθηματικούς μοχλούς που μπορούσε για να περάσει το μήνυμα. Αλλά δεν ήταν χειραγώγηση, ήταν γνήσιο, είχε πραγματικά αυτά τα συναισθήματα, σίγουρα», λέει.

Μερικές φορές μπορούσε να μιλήσει στον σύζυγό της, αν και σε καμία από τις συνηθισμένες ηλεκτρονικές συσκευές της. Σύμφωνα με τις οδηγίες για την ασφάλειά της, έπρεπε να τις αφήσει όλες πίσω της και να μην συνδεθεί σε κανένα από τα κοινωνικά της δίκτυα. Οι μέρες ήταν μεγάλες και μοναχικές. Περνούσε την ώρα της βοηθώντας τον Κύριλλο στις σχολικές του εργασίες, ενώ η κόρη της ετοιμαζόταν για την εισαγωγή της στο πανεπιστήμιο. Προσπαθούσε να σχεδιάζει καθημερινά προγράμματα για να κρατάει τον εαυτό της απασχολημένο. «Πρέπει να προγραμματίζεις  τις ώρες και τα λεπτά, για να είναι σίγουρο ότι έχεις πράγματα να κάνεις και να μην καταλήξεις να χάνεσαι στις σκέψεις σου».

Ολένα και Βολοντίμιρ, δυο άνθρωποι τελείως διαφορετικοί

Η Ολένα και ο Βολοντίμιρ συναντήθηκαν για πρώτη φορά όταν ήταν παιδιά, και ήταν πάντα πολύ διαφορετικοί. Εκείνος αγαπάει την υποκριτική και εκφράζεται με συναισθήματα και χειρονομίες, εκείνη προτιμά την ησυχία και την ιδιωτικότητα, εμφανίζεται σταθερή και συγκρατημένη. Δίνει σπάνια συνεντεύξεις, αλλά συμφώνησε να μιλήσει στον δημοσιογράφο του Guardian για το πώς οι μήνες του πολέμου επηρέασαν την ίδια και την οικογένειά της και για τη μεταμόρφωση του συζύγου της σε σύμβολο αντίστασης στη Ρωσία του Πούτιν.

Η Ολένα Κίγιασκο γεννήθηκε το 1978, στη βιομηχανική πόλη Κρίβι Ρι στην κεντρική Ουκρανία. Η μητέρα της ήταν επικεφαλής μηχανικός σε ένα εργοστάσιο και ο πατέρας της δίδασκε Κατασκευές στο Πολυτεχνείο. Μεγάλωσαν μιλώντας ρωσικά, αλλά ένιωθαν περήφανοι που ήταν Ουκρανοί, και όταν η Σοβιετική Ενωση κατέρρευσε η οικογένειά της καλωσόρισε την ουκρανική ανεξαρτησία: «Θυμάμαι μια αίσθηση ότι ήταν το σωστό, ότι είμαστε χωρισμένοι και έχουμε τη δική μας κουλτούρα και γλώσσα», λέει.

Η Ολένα και ο Βολοντίμιρ πήγαιναν στο ίδιο σχολείο, αλλά σε διαφορετικές τάξεις. Ακόμα και τότε, εκείνος αστειευόταν συνεχώς και του άρεσε να τραβάει την προσοχή. Τον θυμάται να παίζει στις παραστάσεις του σχολείου, αλλά δεν μιλούσαν πολύ γιατί «οι τάξεις μας ήταν αντίπαλες, σαν τους Μοντέγους και τους Καπουλέτους. Συναντηθήκαμε ξανά στο πανεπιστήμιο και, φυσικά, όλη αυτή η ανοησία είχε περάσει και πραγματικά χαίρεσαι να βλέπεις ανθρώπους, που θυμάσαι από το σχολείο. Πρώτα γίναμε φίλοι και μετά αρχίσαμε να βγαίνουμε», λέει θερμά έχοντας χαλαρώσει καθώς η συζήτηση έχει φύγει από το θέμα του πολέμου.

Στην αφήγησή της, ο «προπολεμικός» Ζελένσκι ακούγεται σχεδόν παθολογικά καλός: «Μπορούσε πάντα να σκέφτεται αστεία πράγματα. Αν μαλώναμε, θα πήγαινα στη δουλειά και θα σκεφτόμουν όλη μέρα τον καυγά. Εκείνος έκλεινε τον διακόπτη του δράματος και άνοιγε τον διακόπτη της κωμωδίας, περνούσε τη μέρα δουλεύοντας σκληρά και μετά γυρνούσε σπίτι με υπέροχη διάθεση [ενώ] εγώ ήμουν τύπου “Γιατί δεν υποφέρεις όπως εγώ;”».

Η Ζελένσκα έμαθε ότι ο σύζυγός της αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος από τις ειδήσεις. Και εκείνος ισχυρίστηκε ότι απλώς ξέχασε να της το πει… Φαίνεται, όμως, αξιοσημείωτη παράλειψη. Θύμωσε; Διασκέδασε; Υπέκυψε; «Ολο το φάσμα των συναισθημάτων», απαντάει διπλωματικά.

Είναι ξεκάθαρη, ωστόσο, ότι ποτέ δεν ήταν πρόθυμη να εκτεθεί η ίδια σε πολιτικές δραστηριότητες, και έχει ελαχιστοποιήσει τις δημόσιες εμφανίσεις και τις συνεντεύξεις από τότε που ο σύζυγός της εκλέχτηκε πρόεδρος το 2019. Λέει ότι ένα από τα λίγα θετικά του πολέμου ήταν ότι η απομόνωσή της και η απαγόρευση χρήσης των κινητών της ή των λογαριασμών της στα social media, απομάκρυναν τα ανεπιθύμητα σχόλια. «Δεν περιμένεις να δεις ποιες θα είναι οι αντιδράσεις των ανθρώπων μετά από κάθε πράγμα που κάνεις», λέει. «Μου ήταν συναισθηματικά δύσκολο κατά τη διάρκεια των δυόμισι ετών πριν από τον πόλεμο».

Ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει βιώσει εκπληκτικές ανατροπές στη ζωή του τα τελευταία πέντε χρόνια, περισσότερες από ό, τι βιώνουν οι άνθρωποι σε μια ζωή. Μάλιστα, ακόμη και οι πιο σκληροί πολιτικοί αντίπαλοί του, οι οποίοι φοβούνταν ότι ένας κωμικός ηθοποιός δεν ήταν κατάλληλος για να αντιμετωπίσει τον Πούτιν σε ώρα ανάγκης, παραδέχθηκαν ότι η ηγεσία του εν καιρώ πολέμου είναι εξίσου θαρραλέα και εμπνευσμένη.

Η Ζελένσκα ισχυρίζεται ότι δεν εκπλήσσεται από το πόσο εντυπωσιακός είναι ο σύζυγός της: «Είναι κάποιος που -περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο που γνωρίζω- σε καταστάσεις όπου όλοι έλεγαν ότι κάτι ήταν αδύνατο, πάντα το αναλάμβανε, το ολοκλήρωνε και μπορούσε να εμπνέει και άλλους».

Κάτι στον χαρακτήρα του συζύγου της τον έχει μετατρέψει σε έναν απροσδόκητα ικανό ηγέτη εν καιρώ πολέμου, λέει. Και έχει δίκιο. Σίγουρα οφείλεται και στις επικοινωνιακές του ικανότητες. «Αποστηθίζει κείμενα πολύ γρήγορα και μπορεί να τα πει με σιγουριά», λέει. «Ξέρει πώς να δουλεύει με κάμερες. Δεν υποκρίνεται· απλώς έχει την ικανότητα να το κάνει καλά. Εμένα, πάλι, μου είναι απίστευτα δύσκολο να μιλήσω δημόσια, αγχώνομαι κάθε φορά, ενώ για εκείνον είναι φυσικό».

Η πειθαρχία είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό του ουκρανού προέδρου: «Στην πραγματικότητα, η πειθαρχία είναι το δεύτερο όνομά του», λέει η Ζελένσκα. «Κλείνει το ξυπνητήρι, σηκώνεται, βουρτσίζει τα δόντια του, ντύνεται και φεύγει, και όλο αυτό του παίρνει πέντε λεπτά, ενώ εγώ θέλω μισή ώρα. Εχει την ψυχολογική ικανότητα, να αντέχει το άγχος και να είναι πειθαρχημένος».

Ισχυρίζεται, ακόμη, ότι δεν έχει παρατηρήσει καμία διαφορά στη διάθεσή του τους τελευταίους μήνες: «Δεν ανησυχώ για την ψυχολογική του υγεία, ανησυχώ, όμως, για τη σωματική του υγεία · πάντα αρρωσταίνει μετά από δύσκολες περιόδους. Χαλαρώνει και μετά κολλάει έναν ιό ή κάτι τέτοιο. Προσπαθώ να τον προσέχω από αυτή την άποψη, αλλά, όπως όλοι οι άντρες, δεν του αρέσει να ελέγχει τη θερμοκρασία ή την αρτηριακή του πίεση. Αλλά προσπαθώ να τον προσεγγίσω κάνοντας μια σκηνή», προσθέτει…

Η ήπια ισχύς της Πρώτης Κυρίας

Ο ρόλος της Πρώτης Κυρίας είναι παράξενος, παραδέχεται: ορίζεται από τη δουλειά του συζύγου της, χωρίς να έχει η ίδια επίσημη εξουσία, και κρίνεται συνεχώς για την εμφάνιση και το ντύσιμό της. Ωστόσο, πιστεύει ότι αξίζει να αξιοποιεί την ήπια ισχύ που της παρέχεται. Ετσι, πέρυσι διοργάνωσε στο Κίεβο μια «Σύνοδο των Πρώτων Κυριών και Κυρίων». Συμμετείχαν 10 Πρώτες Κυρίες, μεταξύ των οποίων η Εμινέ Ερντογάν και η Μισέλ Μπολσονάρο, και φέτος ελπίζει να μπορέσει να την επαναλάβει διαδικτυακά. Ισως μάλιστα, με τόσες πολλές χώρες που επιθυμούν να δείξουν αλληλεγγύη στην Ουκρανία, μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή.

Η Ολένα Ζελένσκα εμφανίστηκε για πρώτη φορά δημόσια, 10 εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου, για να συναντήσει την Τζιλ Μπάιντεν. Επισκέφθηκαν μαζί ένα σχολείο στη δυτική Ουκρανία, που είχε μετατραπεί σε κέντρο υποδοχής προσφύγων: «Ηταν γενναίο εκ μέρους της να έρθει. Εδειξε εξαιρετική ενσυναίσθηση και ενδιαφερόταν πολύ για τις ιστορίες των ανθρώπων», λέει στον Guardian η σύζυγος του ουκρανού προέδρου.

Εν τω μεταξύ η Ζελένκα έχει κάνει και άλλες επαφές μέσω τηλεφώνου. Η Μπριζίτ Μακρόν προσφέρθηκε να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση ενός σχολείου, ενώ η βασίλισσα Ματθίλδη του Βελγίου, η οποία είναι καθηγήτρια Ψυχολογίας, της έδωσε συμβουλές για προγράμματα αποκατάστασης.

«Οι Ουκρανοί δεν συνηθίζουν να ζητούν βοήθεια από ψυχολόγους», λέει η Ζελένσκα. «Είναι πολύ πιθανό να αγνοήσουμε την κατάθλιψη ή το άγχος. Γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε μια μεγάλη καμπάνια και να πούμε στους ανθρώπους ότι δεν φταίνε αυτοί αν χρειάζονται ψυχική βοήθεια». Είναι κάτι στο οποίο είχε επικεντρωθεί πριν από τον πόλεμο, και ενώ μερικά από τα υπόλοιπα έργα της –όπως η εισαγωγή πιο υγιεινών σχολικών γευμάτων– φαίνεται να έχουν γίνει λιγότερο πιεστικά όταν διακυβεύεται η επιβίωση για εκατομμύρια Ουκρανούς, το ζήτημα της πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ποτέ δεν ήταν πιο αναγκαίο.

Μπορεί η ίδια να πέρασε σχετικά εύκολα αυτό το διάστημα αλλά «κάθε Ουκρανός υφίσταται τώρα ένα τεράστιο ψυχολογικό βάρος», τονίζει η Ζελένσκα. «Ο μισός πληθυσμός μας ζει χωριστά από τις οικογένειές του. Και φυσικά, οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε ζήσει ποτέ σε αυτές τις συνθήκες». Προς το παρόν, το σημαντικό για τους Ουκρανούς είναι να νικήσουν τους Ρώσους, αλλά όταν τελειώσει ο πόλεμος, θα χρειαστεί να υπάρξει ένα σημαντικό πρόγραμμα για τη θεραπεία του έθνους: «Κανείς δεν χρειάζεται μια χώρα που έχει κερδίσει, που έχει αγωνιστεί για την επικράτειά της, αλλά κατοικείται από ανθρώπους οι οποίοι δεν μπορούν να ζήσουν, να λειτουργήσουν ή να μεγαλώσουν τα παιδιά τους κανονικά. Εχουμε μεγάλους κινδύνους μπροστά μας», τονίζει η ουκρανή Πρώτη Κυρία.

Οικογένειες χωρισμένες στα δύο

Η συζήτηση με τον δημοσιογράφο του Guardian επανέρχεται στις τελευταίες ημέρες πριν από την εισβολή των Ρώσων, όταν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες έκαναν όλο και πιο ανησυχητικές ανακοινώσεις για τις προθέσεις του Πούτιν και ο Ζελένσκι έλεγε στους Ουκρανούς να μην πανικοβάλλονται. Ενιωθε υπό πίεση εκείνες τις μέρες; Γύριζε σπίτι βασανισμένος από την αίσθηση ότι ίσως θα έπρεπε να προειδοποιήσει τους Ουκρανούς να προετοιμαστούν για πόλεμο; «Οχι, φυσικά όχι. Υπήρχαν διαφορετικές πληροφορίες από όλες τις πλευρές», απαντάει η Ζελένσκα λίγο εκνευρισμένη. «Και φυσικά, κανείς στο σπίτι δεν μοιράστηκε στρατιωτικά μυστικά μαζί μου».

Το βράδυ της εισβολής ο πρόεδρος και η σύζυγός του κοιμόντουσαν στο σπίτι τους. Δεν πίστευαν ότι μπορεί να γινόταν πόλεμος, παρόλες τις προειδοποιήσεις; «Τίμια; Οχι. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι θα συνέβαινε. Δεν είχα καν το διαβατήριό μου έτοιμο».

Μια μέρα πριν, στις 23 Φεβρουαρίου, η Ολένα Ζελένσκα θυμάται ότι είχε μια συνάντηση στο γραφείο της με εφήβους για την ψυχική υγεία. Ηταν επίσης τα γενέθλια του Γιαροσλάβ εκείνη την ημέρα, λέει. «Ο Γιαροσλάβ… είναι ο γιος σας;» τη ρωτάει, προς στιγμήν μπερδεμένος, ο βρετανός δημοσιογράφος. «Ω, όχι, είναι ο σωματοφύλακας», λέει γελώντας και δείχνοντας τον εύσωμο άνδρα, που καθόταν όλη αυτή την ώρα στη γωνία, σαν στρατιωτάκι ακούνητο, αμίλητο κι αγέλαστο.

Εκείνη την τελευταία μέρα πριν από τον πόλεμο, λέει η Ζελένσκα, μερικοί άνθρωποι στο γραφείο έλεγαν ότι έπρεπε να ετοιμάσουν βαλίτσες με είδη πρώτης ανάγκης για την περίπτωση που όντως ξεσπούσε πόλεμος, οπότε σημείωσε νοερά στο μυαλό της  να το κάνει και η ίδια την επόμενη μέρα. Και το έκανε τελικά, την ώρα που έξω είχαν αρχίσει να πέφτουν βόμβες.

Τώρα νιώθει ότι μπορεί να περνάει λίγο χρόνο στο Κίεβο, αν και δεν είναι σίγουρο ότι η οικογένεια του προέδρου έπαψε να είναι στόχος των Ρώσων: «Οταν βλέπεις τα φρικτά εγκλήματα που έχουν διαπράξει, σκέφτεσαι ότι είναι πραγματικά ικανοί για οτιδήποτε», λέει. Φυσικά δεν αποκαλύπτει πού μένει. Δεν μπορεί να ζήσει μαζί με τον σύζυγό της, αλλά τουλάχιστον τώρα βλέπονται πάλι.  Περιγράφει την πρώτη τους συνάντηση, μετά από όλες αυτές τις εβδομάδες πολύ διακριτικά: «Αγκαλιαστήκαμε, είπαμε ένα γεια και ρωτήσαμε ο ένας τον άλλον πώς ήμασταν. Τα παιδιά κόλλησαν πάνω του για αρκετή ώρα. Τώρα μπορούμε να βλεπόμαστε και μπορούν να αγγίξουν τον μπαμπά τους, αυτό κάνει τα πράγματα λίγο πιο εύκολα».

Αργότερα, την ώρα που η Ζελένσκα ποζάρει στις σκάλες του κτιρίου, ο πρόεδρος περνάει βιαστικός κρατώντας ένα πάκο από έγγραφα και πλαισιωμένος από στρατιώτες. Σταματάει, ανταλλάσσει μερικές λέξεις και της δίνει ένα σύντομο φιλί. Μένουν αγκαλιασμένοι για μια στιγμή και μετά απομακρύνεται: «Ελπίζαμε ότι σύντομα θα μπορούσαμε να βλεπόμαστε περισσότερο, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει αυτή την πιθανότητα», λέει η Ολένα. Ενώ ο πόλεμος του Πούτιν συνεχίζεται, η οικογένειά της, όπως και εκατομμύρια άλλες ουκρανικές οικογένειες, είναι αναγκασμένη να παραμείνει χωρισμένη στα δύο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News