Για τους «τέσσερις καβαλάρηδες της τεχνο-αποκάλυψης» που καλούνται πλέον να επωμιστούν τις τεράστιες ευθύνες τους και να  αναγνωρίσουν και να διορθώσουν τα όποια λάθη τους κάνει λόγο ο Φραντσέσκο Γκουερέρα της La Repubblica, σχολιάζοντας όλα όσα ειπώθηκαν κατά την (τηλε)ακρόαση των επικεφαλής της Google, της Αpple, της Amazon και του Facebook ενώπιον ειδικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου.

Οι τέσσερις «αυτοκράτορες» της τεχνολογίας, όπως τους αποκάλεσε ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Ντέιβιντ Σισιλάιν, βγήκαν σχεδόν αλώβητοι από την πρώτη μάχη τους, γνωρίζοντας, ωστόσο, πως πλέον θα πρέπει να αρχίσουν να συμμορφώνονται προς συγκεκριμένες οδηγίες και κανονισμούς (που θα θεσπιστούν) με στόχο να μετριαστεί η τεράστια επιρροή που ασκούν σήμερα.

Οι επικεφαλής των αποκαλούμενων «Big Tech» κατάφεραν να απεμπλακούν σχετικά εύκολα από τις αιτιάσεις των αμερικανών νομοθετών, Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών, οι οποίοι ήταν πανέτοιμοι να βάλλουν κατά τους σε όλα τα μέτωπα (μονοπώλιο/αθέμιτος ανταγωνισμός, ιδιωτικότητα, ελευθερία της έκφρασης, παραπληροφόρηση κ.ά.) με στόχο να τους αναγκάσουν να παραδεχτούν ότι πράγματι εκμεταλλεύονται την περίοπτη θέση τους.

Αλλά ο Τιμ Κουκ της Apple, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Facebook, o Σουντάρ Πιτσάι της Alphabet Google και ο Τζεφ Μπέζος της Amazon (ο οποίος εμφανίστηκε πρώτη φορά ενώπιον επιτροπής του Κογκρέσου) κάθε άλλο παρά πτοήθηκαν και αντιμετώπισαν τους εκπροσώπους του αμερικανικού λαού, άλλοτε απαντώντας στα ερωτήματά τους με περίσσια κομπορρημοσύνη και άλλοτε μην απαντώντας καθόλου.

Φαίνεται, όμως, πως η ρητορική δεινότητά τους δεν αρκεί για να αποτραπεί η θέσπιση «πρωτοφανών», σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Guardian, αντιμονοπωλιακών νόμων. «Αυτές οι εταιρείες υπό τη σημερινή τους μορφή κατέχουν μονοπωλιακή ισχύ. Κάποιες πρέπει να διασπαστούν και όλες πρέπει να ρυθμιστούν κατάλληλα και να λογοδοτήσουν. Αυτή η κατάσταση πρέπει να σταματήσει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Σισιλάιν, που εκτελεί χρέη προέδρου της υποεπιτροπής Ανταγωνισμού της Επιτροπής Δικαιοσύνης του Κογκρέσου.

Γιατί ακριβώς όμως κατηγορούνται οι μεγάλοι τέσσερις της τεχνολογίας και του Διαδικτύου; Ο Φραντσέσκο Γκουερέρα επισημαίνει στην ανάλυσή του πως δεν είναι ξεκάθαρο ότι είναι ένοχοι.

Η Google, για παράδειγμα, σχεδόν μονοπωλεί τις διαδικτυακές αναζητήσεις απλά και μόνο γιατί την επιλέγουν οι ίδιοι οι χρήστες ή λόγω αντί-ανταγωνιστικών πρακτικών και ενεργειών; Πάντως η Κομισιόν είναι πεπεισμένη πως ισχύει το δεύτερο και για τον λόγο αυτό της επέβαλε πρόστιμο ύψους τεσσάρων δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Google, ωστόσο, εξακολουθεί να κυριαρχεί στο Διαδίκτυο κυρίως επειδή τα προϊόντα και οι υπηρεσίες της υπερέχουν έναντι των προϊόντων και των υπηρεσιών των ανταγωνιστικών εταιρειών.

Το ίδιο ισχύει για την Amazon παρότι οι κατηγορίες περί πρόσβασης στα αρχεία πωλήσεων άλλων εταιρειών είναι σίγουρα ανησυχητικές. Τόσο το Facebook όσο και η Google έχουν δημιουργήσει ένα δυοπώλιο στο κλάδο της ψηφιακής διαφήμισης αλλά και σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι απόλυτα σαφές εάν αυτό οφείλεται στο γεγονός πως είναι δύο από τις κορυφαίες εταιρείες στον κόσμο ή στο ότι εκμεταλλεύονται την απεριόριστη (προς το παρόν) ισχύ τους σε βάρος των ανταγωνιστών τους.

Κανένας δεν υποχρεώνει κανέναν – υποστηρίζει ο ιταλός δημοσιογράφος – να χρησιμοποιεί τη μηχανή αναζήτησης της Google, να αγοράζει βιβλία και ό,τι άλλο μέσω της πλατφόρμας της Amazon ή να έχει λογαριασμό στο Facebook. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι επιλέγουν την Google επειδή τους βοηθά περισσότερο από τους ανταγωνιστές της, αγοράζουν προϊόντα από την Amazon επειδή τους βολεύει, έχουν λογαριασμό στο Facebook διότι είναι διασκεδαστικό. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως οι κυρίαρχοι της ψηφιακής τεχνολογίας θα βγουν νικητές στην αντιπαράθεσή τους με τις αμερικανικές αρχές.

Τα πνεύματα στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα τεταμένα ειδικά και γνωρίζουμε από το παρελθόν πως όταν ένας κλάδος καθίσταται υπέρμετρα σημαντικός οι αμερικανοί νομοθέτες προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες με στόχο την αναδιοργάνωσή του. Συνέβη με τις πετρελαϊκές εταιρείες, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες και τις καπνοβιομηχανίες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Πρόσφατα ο βετεράνος της Σίλικον Βάλεϊ Μπένεντικτ Εβανς έγραψε σε κείμενό του πως «η τεχνολογία σταμάτησε να αποτελεί μία από τις πολλές βιομηχανίες, αποκτώντας συστημική σημασία» και αυτό σημαίνει πως παγκόσμιοι κολοσσοί της τεχνολογίας είναι θύματα της επιτυχίας τους.  To 1994 όταν θρυλικό Netscape άνοιξε τις πύλες του Διαδικτύου στις μάζες, σε ολόκληρο τον κόσμο υπήρχαν περί τα εκατό εκατομμύρια υπολογιστές Σήμερα, περί τα τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι, τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού, κρατούν στα χέρια τους ένα έξυπνο κινητό.

Η ανείπωτη ανάπτυξη της τεχνολογίας δημιούργησε μια νέα τάξη δισεκατομμυριούχων. Οι τέσσερις πανίσχυροι άνδρες και οι εταιρείες που διοικούν έχουν «καθαρή αξία μεγαλύτερη από την οικονομία της Πορτογαλίας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Γκουερέρα, υποστηρίζοντας πως οι πολιτικοί, ακόμα και στην Αμερική, δεν ανέχονται τον υπερβολικό πλούτο και κυρίως την υπερβολική ισχύ.

Ολα δείχνουν πως αργά ή γρήγορα θα θεσπιστεί τελικά ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο που θα περιορίζει την τεράστια ισχύ των τιτάνων της τεχνολογίας. Ζήτημα, ωστόσο, το οποίο ενδεχομένως να επηρεάσει τις όποιες νομοθετικές αποφάσεις (τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη) αποτελεί το γεγονός πως ο κόσμος δεν μισεί τις Big Tech.

Οταν στις ΗΠΑ πολιτικοί άρχισαν να βάλλουν κατά των πετρελαϊκών εταιρειών και των καπνοβιομηχανιών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, η πλειονότητα των πολιτών τασσόταν υπέρ της λήψης αυστηρών μέτρων. Ερευνα που πραγματοποίησε το Verge αποκάλυψε πως το 70% των Αμερικανών θεωρεί ότι η Google και η Amazon ασκούν θετική επίδραση στην κοινωνία ενώ τέσσερις στους δέκα έχουν θετική γνώμη ακόμη και για το αμαρτωλό Facebook. Πάντως το ότι δρομολογούνται εξελίξεις επιβεβαίωσε και ο Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποιώντας μέσω του Twitter πως εάν δεν αναλάβει άμεσα δράση το Κογκρέσο θα το κάνει εκείνος μέσω προεδρικών διαταγμάτων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News