Η ιστορία του κινηματογράφου είναι, εκτός των άλλων, η ιστορία των παραγωγών που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Από μεγάλα κλασικά μυθιστορήματα που αποδείχθηκαν πολύ δύσκολα για να τα διαχειριστεί ένας σκηνοθέτης, μέχρι φιλμ που έπεσαν θύματα των αψιμαχιών στα πλατό, οι ταινίες που δεν γυρίστηκαν «συναγωνίζονται» σε ποσότητα και ποιότητα αυτές που έχουμε παρακολουθήσει.

Ποιος δεν θα ήθελε να δει τη Μέριλιν Μονρόε ως Λυσιστράτη, και μάλιστα σε σκηνοθεσία του έτσι κι αλλιώς απρόβλεπτου Τζον Χιούστον; Ή τη συνάντηση τριών κορυφαίων του σινεμά, του Ταρκόφσκι, του Μπέργκμαν και του Αντονιόνι, σε μία ταινία; Ισως κάποτε ένας σκηνοθέτης ή μια σκηνοθέτρια θα γυρίσει ένα φιλμ… για τα φιλμ που δεν γυρίστηκαν ποτέ.

Η ζωή του Νιζίνσκι

Κλασική περίπτωση όπου ο παραγωγός επιβάλλει την άρνησή του είναι η ταινία «Τhe dancer» σε σκηνοθεσία Τόνι Ρίτσαρντσον, από τη χρονιά του 1970. Ηδη από το στάδιο της προετοιμασίας ο παραγωγός Χάρι Σάλτζμαν «πάγωσε» τα σχέδια, υποστηρίζοντας ότι το σενάριο του Εντουαρντ Αλμπι («Ποιος σκότωσε τη Βιρτζίνια Γουλφ;») ήταν «ερασιτεχνικό». Ο σκηνοθέτης κατάλαβε φυσικά ότι επρόκειτο για υπεκφυγή, καθώς έλειπαν χρήματα από το μπάτζετ.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην εμφανιστούν από κοινού στη μεγάλη οθόνη ο Ρούντολφ Νουρέγεφ, που θα υποδυόταν τον θρυλικό χορευτή Νιζίνσκι, και ο Πολ Σκόφιλντ, στον ρόλο του Ντιαγκίλεφ. Για την Ιστορία, ο Σάλτζμαν γύρισε το 1980 ταινία με τίτλο «Νιζίνσκι», σκηνοθετημένη από τον Χέρμπερτ Ρος, όπου τον επώνυμο ρόλο είχε ο χορευτής Τζορτζ ντε λα Πένια και του Ντιαγκίλεφ ο Αλαν Μπέιτς.

Ο Τραβόλτα στον «Σωσία» του Ντοστογέφσκι

Σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες, εκείνος που έκανε πίσω από τη διασκευή του ντοστογεφσκικού «Σωσία» –όπου ο ήρωας παραφρονεί συναντώντας παντού κάποιον που του μοιάζει– ήταν ο Τζον Τραβόλτα. Κάποια στιγμή έφυγε από τις πρόβες του Ρομάν Πολάνσκι, ο οποίος θα σκηνοθετούσε την ταινία το 1996, και δεν ξαναφάνηκε ποτέ. Ο Τραβόλτα θα πληρωνόταν 17 εκατ. δολάρια και μαζί του θα εμφανίζονταν η Ιζαμπέλ Αντζανί, ο Τζον Γκούντμαν και ο Ζαν Ρενό.

Ορσον Γουέλς και Σαλβαντόρ Νταλί στο «Dune»

Φυσικά και πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες «αποτυχίες» στην ιστορία του σύγχρονου κινηματογράφου, καθώς ο Αλεξάντερ Χοντορόφσκι είχε καταφέρει να κλείσει έναν all-star θίασο για τη μεταφορά του «Dune» του Φρανκ Χέρμπερτ. Ο Ορσον Γουέλς θα ήταν ο υπερκακός Βλαντίμιρ Χαρκόνεν, ο Σαλβαντόρ Νταλί ο Αυτοκράτορας Σαντάμ, η Αμάντα Λιρ η πριγκίπισσα Ιρούλαν, ο Μικ Τζάγκερ ο σατανικός ανιψιός του Βλαντίμιρ, Φόιντ Ράουτα. Οπως, όμως, συμβαίνει με όλα τα μεγαλεπήβολα πρότζεκτ που υστερούν από μπάτζετ και «πνίγονται» από υπερφιλοδοξία, εγκαταλείφθηκε και αυτό εν έτει 1976, δύο χρόνια μετά τον αρχικό σχεδιασμό.   

Το «Λένινγκραντ» του Σέρτζιο Λεόνε

Σίγουρα θα ήταν επικό, σίγουρα θα ήταν ηρωικό –και ταυτόχρονα αντιηρωικό–, αλλά είναι να απορεί κανείς αν θα περιείχε και τα περίφημα γκρο πλαν του ιταλού μετρ. Πάντως οι «900 ημέρες του Λένινγκραντ», που θα γυρίζονταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, θα είχαν τον Ρόμπερτ ντε Νίρο στον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός αμερικανού δημοσιογράφου που φτάνει στην υπό πολιορκία πόλη (ο σταρ είχε συνεργαστεί ήδη με τον Λεόνε στο «Κάποτε στην Αμερική»). Ο Ιταλός δημιουργός είχε συγκεντρώσει 100 εκατ. δολάρια για την παραγωγή και είχε συμφωνήσει με τους Σοβιετικούς για τους τόπους των γυρισμάτων, αλλά έφυγε από τη ζωή τον Απρίλιο του 1989 από καρδιακή ανακοπή.

Ο «Νοστρόμο» του Ντέιβιντ Λιν

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο κορυφαίος δημιουργός των μεγάλων πλάνων («Λόρενς της Αραβίας», «Η γέφυρα του ποταμού Κβάι», «Δόκτωρ Ζιβάγκο») είχε μόνο μια φιλοδοξία: να μεταφέρει στο σινεμά το μυθιστόρημα «Νοστρόμο» του Τζόζεφ Κόνραντ. Αρχικά προσλήφθηκε ως παραγωγός ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, με τη στήριξη της Warner Bros, αλλά στη συνέχεια εγκατέλειψε, για να αναλάβει τελικά ο Σερτζ Σίλμπερμαν.

Στην αρχή ο Ντέιβιντ Λιν σκέφτηκε το Μεξικό ως τόπο γυρισμάτων, αλλά η παραγωγή επέλεξε το Λονδίνο και τη Μαδρίτη. Με μπάτζετ 46 εκατ. δολάρια, χρειάζονταν ακόμη έξι εβδομάδες για να ολοκληρωθούν τα γυρίσματα, αλλά όλα κατέρρευσαν με τον θάνατο του σκηνοθέτη τον Απρίλιο του 1991. Πρωταγωνιστές επρόκειτο να είναι οι Μάρλον Μπράντο, Πολ Σκόφιλντ, Πίτερ Ο’Τουλ, Γιώργος Χωραφάς, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Κρίστοφερ Λάμπερτ, Ντένις Κουέιντ.

Ο «Σούπερμαν» με τον Νίκολας Κέιτζ

Προφανώς η Warner Bros περίμενε πολλά από το μαγικό άγγιγμα του Τιμ Μπάρτον το 1996, όταν ξεκίνησε την περιπέτεια του «Superman lives», με τρεις σεναριογράφους (Κέβιν Σμιθ, Γουέσλι Στρικ, Νταν Γκιλρόι) να γράφουν την ιστορία. Είχε προσλάβει, εξάλλου, τον Νίκολας Κέιτζ για να υποδυθεί τον υπερήρωα της DC Comics και είχε ήδη ξοδέψει 30 εκατ. δολάρια μέχρι το 1998, οπότε η παραγωγή ακυρώθηκε ξαφνικά. Μέχρι και ντοκιμαντέρ γυρίστηκε, από τον Τζον Σνεπ το 2015, για τον αιφνίδιο θάνατο της ταινίας, με αυτόν ακριβώς τον τίτλο: «The death of “Superman lives”: what happened?».

Ταρκόφσκι, Μπέργκμαν, Αντονιόνι

Στο αυτοβιογραφικό «Μαρτυρολόγιό» του (στα ελληνικά από τις εκδ. Ινδικτος, 2006, μτφ. Αλέξανδρος Ισαρης) ο Αντρέι Ταρκόφσκι γράφει στην ημερομηνία 13 Μαΐου 1980: «Χθες το βράδυ μίλησα με τη Σοφία στη Στοκχόλμη. Με παρακάλεσε να προτείνω στον Μπέργκμαν μια ταινία με τρεις σκηνοθέτες: τον ίδιο, τον Αντονιόνι και εμένα. Σε περίπτωση που δεν θα δεχόταν, θα μπορούσα να προτείνω κάποιον άλλον. Μήπως τον Κουροσάβα; Τον Μπουνιουέλ; Ομως αυτός δεν έχει διάθεση να κάνει άλλη ταινία». Το «Μαρτυρολόγιο», εξάλλου, ξεκινάει με τις σκέψεις του Ταρκόφσκι για μια ενδεχόμενη ταινία με θέμα τη ζωή του Ντοστογέφσκι.

«Λυσιστράτη» με τη Μέριλιν Μονρόε

Στην πραγματικότητα θα ήταν μια τηλεταινία με σκηνοθέτη τον Τζον Χιούστον, ο οποίος είχε σκηνοθετήσει τη Μέριλιν Μονρόε στη «Ζούγκλα της ασφάλτου» (1950) και στους «Αταίριαστους» (1961) – ο μόνος από τους κορυφαίους σκηνοθέτες που δέχθηκε τη σταρ δύο φορές στο πλατό. Σύμφωνα με το αφιέρωμα του περιοδικού «Time» το 1956, στα σχέδια της Μονρόε ήταν να υποδυθεί την ηρωίδα του Αριστοφάνη σε μια τηλεοπτική παραγωγή, αλλά και την Γκρουσένκα στους «Αδελφούς Καραμάζοφ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News