Στα μέσα Ιουλίου, κορυφαία καλοκαιρινή περίοδο διακοπών στην Ευρώπη, τα νέα ήταν μάλλον δυσοίωνα: Το κύμα καύσωνα, το οποίο προηγουμένως είχε προκαλέσει πυρκαγιές σε όλη την ήπειρο, ανέβασε τη θερμοκρασία σε πρωτοφανή ύψη στη Βρετανία, με αποτέλεσμα να λιώσει ο αεροδιάδρομος του Λούτον από την υπερβολική ζέστη και το πολυσύχναστο αεροδρόμιο να κλείσει για τρεις ώρες, ενώ επίσης δρομολόγια τρένων καθυστέρησαν ή ακυρώθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα λόγω υπερθέρμανσης των σιδηροτροχιών.

Δεκάδες μετεωρολογικοί σταθμοί στη Γαλλία κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες τους από ποτέ σημαίνοντας συναγερμό στη χώρα, ενώ πυρκαγιές ξέσπασαν σε τουριστικές περιοχές του ευρωπαϊκού Νότου (Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα). «Αν ήσασταν στο κέντρο της πόλης, θα μπορούσατε να δείτε [από το παράθυρο] την Ακρόπολη και στο βάθος την κόκκινη ομίχλη», είπε στους New York Times ο Πέτρος Βλήτας, αντιπρόεδρος του Internova Travel Group, αναφερόμενος στην συγκλονιστική εικόνα από το κέντρο της Αθήνας με φόντο τις φλόγες στην Πεντέλη.

Είπε, ακόμη, ότι μύριζε τον καπνό από το ξενοδοχείο του και έπρεπε να κλείνει την πόρτα του για να μην μπουν στάχτες στο δωμάτιό του. Αλλά η ζωή στην Αθήνα, πρόσθεσε, συνεχιζόταν σχεδόν κανονικά. «Οι ταβέρνες και τα ταξί είναι γεμάτα το βράδυ, κάτι που είναι πάντα ένα εξαιρετικό βαρόμετρο», είπε ο κ. Βλήτας, τονίζοντας ότι «Η Ελλάδα, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, βιώνει ρεκόρ τουριστικών αφίξεων».

Μετά από δύο χρόνια αναβολής των διακοπών τους εξαιτίας της πανδημίας, οι ταξιδιώτες δεν θέλουν να ακυρώσουν τα ταξίδια τους, ακόμη και ενόψει ακραίων καιρικών συνθηκών. Ωστόσο, αρκετοί εκπρόσωποι του κλάδου μιλούν για έναν αυξανόμενο αριθμό τουριστών, που προσαρμόζουν τα σχέδιά τους λαμβάνοντας υπόψη τις υψηλές θερμοκρασίες,  αλλάζοντας είτε προορισμούς είτε τα ημερήσια προγράμματά τους, ή αναβάλλοντας τις διακοπές τους για έναν – δύο μήνες.

Δεδομένου του ραγδαίου ρυθμού της κλιματικής αλλαγής, τέτοιες αλλαγές είναι πιθανό να γίνουν πιο συχνές -και πιο αναγκαίες- τα επόμενα χρόνια, επισημαίνει στους New York Times η Πέιτζ ΜακΚλάναχαν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα ταξίδια στην Ευρώπη, μια περιοχή την οποία οι ερευνητές του κλίματος έχουν περιγράψει κυριολεκτικά ως «hot spot» τα καλοκαίρια προβλέποντας ότι στο μέλλον οι καύσωνες θα είναι μεγαλύτεροι, συχνότεροι και πιο έντονοι.

Μάλιστα, παρά τους υψηλούς τουριστικούς αριθμούς του φετινού καλοκαιριού, υπάρχουν ήδη ανεπαίσθητα σημάδια ότι η ζέστη οδηγεί, ήδη, σε αλλαγές που θα μπορούσαν τα επόμενα χρόνια να γίνουν ο κανόνας. Το πρόγραμμα των καλοκαιρινών διακοπών στην Ευρώπη έχει αρχίσει να εκτείνεται στους πιο ήσυχους (και πιο δροσερούς) μήνες Απρίλιο, Μάιο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, ενώ πολλοί ταξιδιώτες αρχίζουν να αλλάζουν τον προορισμό τους στρεφόμενοι προς τα βόρεια και προς τις ακτές.

Αλλαγή πλεύσης

Η Κάρεν Μαγκί, αντιπρόεδρος και γενική διευθύντρια του In the Know Experiences, λέει στους New York Times ότι, από τα μέσα Ιουλίου, το ταξιδιωτικό της γραφείο άρχισε να δέχεται κλήσεις από πελάτες που ρωτούσαν αν μπορούσαν να προσαρμόσουν τα σχέδιά τους λαμβάνοντας υπόψη τη ζέστη, κάτι που ακουγόταν για πρώτη φορά: «Δεν μπορώ να θυμηθώ την τελευταία φορά που μας τηλεφώνησαν άτομα για να μας πουν “ίσως παρακάμψουμε τη Ρώμη για να πάμε σε μια πόλη πιο κοντά στη θάλασσα”, ή συντόμευαν την παραμονή τους στην πόλη επιλέγοντας να πάνε στην εξοχή νωρίτερα από ό,τι είχαν σχεδιάσει», λέει η κυρία Μαγκί.

Η Ντόλεβ Αζάρια, του Azaria Travel, λέει ότι διευκόλυνε μια οικογένεια να αλλάξει την τελευταία στιγμή το πρόγραμμά της και να περάσει τις πρώτες πέντε ημέρες των διακοπών της στο Αμστερνταμ αντί για τη Ρώμη, μόνο και μόνο για να αποφύγει τη ζέστη. Αλλοι, πάλι, ακύρωσαν τα σχέδιά τους για την Τοσκάνη και έκαναν εκ νέου κράτηση για τη Σικελία, όπου τουλάχιστον υπάρχει το μεσογειακό αεράκι.

«Ο στόχος είναι να στείλουμε έναν πελάτη από οποιαδήποτε πόλη παγιδευμένη από τη ζέστη σε μια παραθαλάσσια περιοχή», λέει η κυρία Αζάρια. «Ετσι αναδεικνύονται μέρη όπως η Κοπεγχάγη και το Αμστερνταμ, που οι πελάτες μας δεν είχαν επιλέξει αρχικά». Προσθέτει πάντως, ότι, μέχρι στιγμής, δεν είχε καμία ακύρωση: «Υπήρξε πολύ μεγάλη ζήτηση. Βασικά αυτό το καλοκαίρι συμπυκνώσαμε δύο χρόνια ταξιδιού».

Αναφερόμενη, δε, στην επόμενη χρονιά η κυρία Αζάρια λέει ότι σχεδιάζει μια παρατεταμένη καλοκαιρινή περίοδο: «Βλέπουμε ήδη ότι το καλοκαίρι εκτείνεται πραγματικά μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, ακόμη και μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου», παρατηρεί.

Μέτρα προφύλαξης

Οσοι είναι αποφασισμένοι να ταξιδέψουν, μπορούν να λάβουν κάποια πρακτικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν τη ζέστη. Η Τζουντ Βάργκας, δημιουργός των Pyxis Guides, βοηθά τους πελάτες της να αλλάζουν τις απογευματινές τους περιηγήσεις στις πιο δροσερές βραδινές ώρες, αν και επειδή αυτή την περίοδο ταξιδεύει πολύς κόσμος, μπορεί να είναι δύσκολες οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής. Συνιστά επίσης να ταξιδεύουμε με ένα φορητό ανεμιστηράκι και έναν ψεκαστήρα νερού, συσκευή «σωτήρια, ειδικά αν έχετε παιδιά». Μια ομπρέλα για τον ήλιο μπορεί, επίσης, να βοηθήσει. Και προσθέτει ότι, για του χρόνου, εστιάζει επίσης σε μήνες όπως ο Μάιος και ο Οκτώβριος.

Ο Εκτορ Κορονέλ Γκουτιέρεθ, διευθυντής Τουρισμού στο Δημοτικό Συμβούλιο της Μαδρίτης, συμβουλεύει τους καλοκαιρινούς επισκέπτες την πόλης του να αναζητούν χώρους πρασίνου, όπως το πάρκο Madrid Río Park, το οποίο έχει πολλές σκιερές περιοχές καθώς και ένα σημείο με σιντριβάνια ιδανικό για να καταβρέχονται τα πιτσιρίκια. Προσθέτει, ωστόσο, ότι, ενώ ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι ζεστοί μήνες, η πόλη είναι πιο ήσυχη από ό,τι τον Μάιο και τον Ιούνιο, επομένως είναι εύκολο να αποφύγει κανείς τα πλήθη.

Στην Ισπανία, εξάλλου -όπως και στην Ελλάδα- συνηθίζεται ο κλιματισμός, αν και οι αμερικανοί επισκέπτες μπορεί να βρουν τα κτίρια πιο ζεστά από ό,τι έχουν συνηθίσει. Μάλιστα ο ταξιδιωτικός συγγραφέας και τουριστικός πράκτορας Ρικ Στιβς, ο οποίος επέστρεψε πρόσφατα στις ΗΠΑ από την Ισπανία, λέει ότι οι καλοκαιρινοί ταξιδιώτες μπορεί να νιώσουν πιο άνετα στη Μαδρίτη παρά σε μια πόλη όπως το Λονδίνο, το Παρίσι ή η Φρανκφούρτη, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες -και ο κλιματισμός- δεν είναι ο κανόνας.

Προσφάτως, σε μια προσπάθεια να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας, η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ο κλιματισμός σε εμπορικά κέντρα, αίθουσες κινηματογράφου, αεροδρόμια, δημόσια κτίρια και άλλους χώρους δεν επιτρέπεται πλέον να ρυθμίζεται κάτω από τους 27 βαθμούς Κελσίου.

«Μέρη συνηθισμένα σε τρελή ζέστη, όπως η Ισπανία, έχουν έναν τρόπο ζωής που ξέρει να την αντιμετωπίζει με σιέστα, τέντες πάνω από πεζοδρόμους, και εστιατόρια με τραπέζια σε σημεία που δροσίζονται από το αεράκι», λέει ο Στιβς, ο οποίος εκτός από τη χρήση αντηλιακού και την κατανάλωση άφθονου νερού, προτείνει στους ταξιδιώτες να κλείνουν εκ των προτέρων τα εισιτήριά τους σε μουσεία ώστε να αποφεύγουν τις ουρές μέσα στη ζέστη. Προτείνει ακόμα να προγραμματίζουν τα μελλοντικά τους ταξίδια, Απρίλιο και Οκτώβριο, όχι πλέον Μάιο και Σεπτέμβριο.

Με τη σκέψη στις «επιδεινούμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», ο Ρικ Στιβς λέει ακόμη ότι οι τουριστικές εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην υπεράσπιση του κλίματος, την κλιματικά «έξυπνη» γεωργία και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες για τον μετριασμό των εκπομπών άνθρακα των υπερατλαντικών πτήσεων. Μια άλλη επιλογή είναι οι αντισταθμίσεις του άνθρακα που παράγεται από τις πτήσεις, αλλά οι ειδικοί γενικά συμφωνούν ότι αυτά τα προγράμματα από μόνα τους δεν μπορούν να καλύψουν το πλήρες κόστος εκπομπών άνθρακα των πτήσεων.

Ραγδαία επιδείνωση του κλίματος

Τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευοίωνα. Ακόμα κι αν σταματούσαμε σήμερα όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ένα ορισμένο ποσό πρόσθετης θέρμανσης έχει ήδη εισαχθεί στο σύστημα, λέει στου New York Times η δρ Ρεμπέκα Κάρτερ από το World Resources Institute, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον. Αλλά δεν το κάνουμε. Αντίθετα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται και ο πλανήτης θερμαίνεται πιο γρήγορα από ποτέ.

Η έντονη ζέστη του φετινού καλοκαιριού «δεν είναι τυχαία», τονίζει η δρ Κάρτερ, αλλά μάλλον «η αρχή μιας τάσης που θα βλέπουμε όλο και πιο συχνά».

Τα στοιχεία στην Ευρώπη είναι ξεκάθαρα, γράφει στου New York Times η Πέιτζ ΜακΚλάναχαν: Στη Βρετανία, οι 10 πιο καυτές χρονιές, που έχουν καταγραφεί σε βιβλία ρεκόρ (από το 1884) συνέβησαν όλες αυτόν τον αιώνα. Στη Γερμανία, ο μέσος ετήσιος αριθμός των «καυτών ημερών» (με θερμοκρασίες από 30 βαθμούς Κελσίου και πάνω) έχει αυξηθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1950. Και στη Γαλλία, οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι οι μέσες θερμοκρασίες στο Στρασβούργο, στα βορειοανατολικά της χώρας, είναι τώρα περίπου ισοδύναμες με αυτές που παρατηρήθηκαν τη δεκαετία του 1970 στη Λυών, η οποία βρίσκεται περίπου 384 χλμ νότια-νοτιοδυτικά.

Η δρ Κάρτερ πρόσθεσε, ακόμη, ότι η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να έρχεται με τη μορφή καύσωνα και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, πολλά από τα οποία θα προκαλέσουν αναταράξεις την οργάνωση των ταξιδιών. Επισήμανε, ακόμη, ότι τα αεροπλάνα δεν είναι πιστοποιημένα να πετούν πάνω από συγκεκριμένες θερμοκρασίες, ένα όριο που έχει ήδη καθηλώσει πτήσεις στο παρελθόν. Αλλά όταν πρόκειται για αποφάσεις μεμονωμένων ταξιδιωτών, πολλά εξαρτώνται από την προσωπική ανοχή, λέει.

Τονίζει ωστόσο: «Στη μακρά λίστα των παραγόντων που λαμβάνουμε όλοι υπόψη όταν αποφασίζουμε πού, πότε και αν θα πάμε, ο καιρός και η κλιματική αλλαγή θα πρέπει να είναι μέρος των υπολογισμών μας».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News