Υπάρχουν διαφορετικά αφηγήματα σχετικά με την υποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ στο θέμα των δασμών. Το ένα είναι εκείνο που προωθούν οι συνεργάτες και υποστηρικτές του: η αναβολή για 90 ημέρες της εφαρμογής των δασμών ήταν μέρος του ευρύτερου σχεδίου του προέδρου να αποκαταστήσει την εμπορική ανισορροπία σε βάρος της Αμερικής. Η επιβολή των δασμών ώθησε δεκάδες χώρες να εκλιπαρούν τον Τραμπ για έλεος. Μόλις το έκαναν, τους προσέφερε τις 90 ημέρες, ενώ κλιμάκωσε την πίεση στην Κίνα.

Η απόφαση έφερε στις αγορές πανηγυρικό παροξυσμό. «Εκτελέστηκε έξοχα από τον @realDonaldTrump», έγραψε ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος και υποστηρικτής του Τραμπ, Μπιλ Ακμαν, έπειτα από αρκετές ημέρες πανικού στις αγορές. «Υποδειγματική τέχνη της συμφωνίας».

Ωστόσο, γράφει το Atlantic, όταν οι δημοσιογράφοι ρώτησαν τον ίδιο τον Τραμπ τι τον έκανε να αποσυρθεί από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, εκείνος προδόθηκε αμέσως: Δανείστηκε μια φράση από την ορολογία του γκολφ, η οποία περιγράφει την απόλυτη νευρικότητα ενός παίκτη και αναγνώρισε ότι απλώς άκουσε τους ανθρώπους που «ήταν λίγο ανήσυχοι».

Εκείνο που φαίνεται να έκανε τον πρόεδρο των ΗΠΑ να αλλάξει πορεία εν μια νυκτί ήταν οι πολύ δυσοίωνες κινήσεις στην αγορά ομολόγων, όπως εξηγούν στο Atlantic ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου και ένας εξωτερικός σύμβουλος. Η αυξανόμενη πίεση από τους ανήσυχους Ρεπουμπλικανούς και η απειλή κατάρρευσης της αγοράς ομολόγων όπλισαν τα μέλη της κυβέρνησης, όπως ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, που ήθελαν ο Τραμπ να υιοθετήσει μια πιο στοχευμένη προσέγγιση στους δασμούς, προσθέτουν.

Επειτα από μια συνάντηση με τον Μπέσεντ και τον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ, ο Τραμπ ανακοίνωσε τη δραματική στροφή του, με μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάνοντας το χρηματιστήριο να εκτιναχθεί. Οι βοηθοί του στον Λευκό Οίκο προσπάθησαν να παρουσιάσουν τη στροφή όχι ως αποτέλεσμα της τεράστιας πίεσης που δέχθηκε, αλλά ως masterclass στις διαπραγματεύσεις, από τον άνθρωπο που έγραψε το βιβλίο «Η τέχνη της συμφωνίας».

Ομως, ο ίδιος ο Τραμπ αναγνώρισε ότι ήταν η οικονομική πραγματικότητα που τον ανάγκασε να υιοθετήσει τη νέα του προσέγγιση.

«Παρακολουθούσα την αγορά ομολόγων. Η αγορά ομολόγων είναι πολύ δύσκολη», είπε σε δημοσιογράφους σε εκδήλωση στον Λευκό Οίκο, το απόγευμα της Τετάρτης 9 Απριλίου. «Η αγορά ομολόγων αυτή τη στιγμή είναι όμορφη. Αλλά, ναι, είδα χθες το βράδυ ότι οι άνθρωποι ήταν λίγο ανήσυχοι».

Ο Τραμπ πρόσθεσε ότι «κάποιοι άνθρωποι» είχαν ανησυχήσει για τις αγορές και τον είχαν προτρέψει να σταματήσει τους δασμούς.

«Θα ήθελα να σας πω αυτήν τη στιγμή ότι ο Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε πιο έξυπνος από όλον τον κόσμο. Πιστέψτε με, είμαι Αμερικανός. Υποστηρίζω τον πρόεδρό μου, αλλά στην πραγματικότητα δεν συνέβη αυτό», δήλωσε στο Fox News ο Τσαρλς Γκασπαρίνο, ένας οικονομικός αναλυτής του οποίου τα λόγια παρακολουθούν στενά στον Λευκό Οίκο. «Οι άνθρωποι επικεντρώνονται στο χρηματιστήριο συνεχώς, αλλά η αγορά ομολόγων και οι αγορές δανεισμού είναι η ώθηση της οικονομίας. Κι αυτές οι αγορές κατέρρεαν χθες το βράδυ, γι’ αυτό φτάσαμε στο πάγωμα 90 ημερών».

Ο πρόεδρος και οι σύμμαχοί του προσπάθησαν να εμφανίσουν τη στροφή ως νίκη, συνεχίζει το Atlantic: ότι οι δασμοί τιμώρησαν την Κίνα, ενώ ώθησαν δεκάδες άλλες χώρες να ζητήσουν επαναδιαπραγμάτευση στις εμπορικές συμφωνίες τους με τις ΗΠΑ. Και μόνο η πρόθεση για συνομιλίες, υποστήριξε ο Λευκός Οίκος, είναι ένδειξη προόδου, παρότι δεν έχουν ξεκινήσει πραγματικές διαπραγματεύσεις και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν δεχθεί εγγράφως κανένα αίτημα για απτές παραχωρήσεις. Ο Τραμπ υπερηφανεύτηκε, επίσης, για την άνοδο του χρηματιστηρίου, αν και αυτό δεν έχει ακόμη ανακάμψει πλήρως από τη λεγόμενη Ημέρα Απελευθέρωσης, την περασμένη εβδομάδα.

Τις ώρες πριν από την ξαφνική ανατροπή, ο Τραμπ δεν έδειξε κανένα σημάδι ότι ετοιμάζεται να κάνει στροφή. Εμφανίστηκε το βράδυ της Τρίτης 8 Απριλίου σε έναν έρανο για τους Ρεπουμπλικανούς της Βουλής, όπου προέτρεψε τα μέλη του κόμματός του να «κλείσουν τα μάτια τους» και να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό και τα σχέδιά του. Ακολούθησε μια σειρά από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το πρωί της Τετάρτης, στις οποίες συνέχισε να υποστηρίζει το δασμολογικό του σχέδιο και προέτρεψε τον κόσμο «Να είναι ψύχραιμος!».

Δημόσια, οι ανώτεροι Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί έχουν υποστηρίξει, σε μεγάλο βαθμό, τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ, ακόμη και αν ξέρουν ότι έρχεται σε αντίθεση με το δικό τους δόγμα για το ελεύθερο εμπόριο. Ο ηγέτης της πλειοψηφίας της Γερουσίας, Τζον Θιουν, θύμισε τη νίκη του Τραμπ τον Νοέμβριο, λέγοντας ότι οι ψηφοφόροι τού έδωσαν εντολή να δοκιμάσει μια προσέγγιση την οποία είχε περιγράψει ως υποψήφιος. «Οι περισσότεροι από εμάς τού δίνουμε τον χώρο για να το κάνει και ελπίζουμε ότι θα πετύχει», είπε ο Θιουν στους δημοσιογράφους την Τρίτη.

Ωστόσο, σημειώνει το Atlantic, πολλοί νομοθέτες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είχαν αρχίσει να ανησυχούν με τους δασμούς τις τελευταίες ημέρες, αναγκάζοντας την ηγεσία να καταπνίξει μια πιθανή εξέγερση. Αρκετοί Ρεπουμπλικανοί στη Βουλή και τη Γερουσία υποστήριξαν την υπογραφή νόμου που θα περιόριζε την εξουσία του Λευκού Οίκου επί των δασμών. Σε απάντηση, ο πρόεδρος του σώματος, Μάικ Τζόνσον, εισήγαγε μια παράγραφο σε ένα διαδικαστικό ψήφισμα της Βουλής, η οποία εμποδίζει το σώμα να αναβάλει τον εμπορικό πόλεμο. Η Βουλή ενέκρινε το μέτρο, σε ψηφοφορία «κομματικής πειθαρχίας», αργά το απόγευμα της Τρίτης.

Κανείς δεν ξέρει αν θα είχαν καταφέρει οι διαφωνούντες να σταματήσουν τον Τραμπ, σε περίπτωση που τους δινόταν νομοθετικά η δυνατότητα. Ακόμη και ορισμένοι από τους Ρεπουμπλικανούς που είχαν ζητήσει μετ’ επιτάσεως αλλαγή στρατηγικής, όπως ο γερουσιαστής Τζον Κένεντι, ήξεραν ότι δεν υπήρχαν αρκετές ρεπουμπλικανικές ψήφοι για να παρακαμφθεί ο Τραμπ. Η μίνι επανάσταση, όμως, ήταν ένας από τους λόγους που ο Τραμπ εγκατέλειψε, προσωρινά, τους καθολικούς δασμούς υπέρ της σύναψης νέων συμφωνιών με τους συμμάχους των ΗΠΑ.

«Νομίζω ότι ο πρόεδρος έχει κάνει σαφή τη θέση του», είπε ο Κένεντι στην εκπομπή «Morning Joe» του MSNBC. «Ισως πρέπει να συνεχίσει να πολεμά την Κίνα για λίγο, αλλά στους συμμάχους μας, ο πρόεδρος δεν έχει ήδη κάνει σαφές αυτό που πιστεύει; Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν τώρα να έρθουν κοντά του και να διαπραγματευτούν».

Πολλοί αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου και εξωτερικοί υποστηρικτές του Τραμπ ισχυρίστηκαν ότι η αλλαγή πλεύσης ήταν μέρος του αρχικού σχεδίου, γράφει το Atlantic, υποδηλώνοντας ότι η απόσυρση των δασμών κατά του υπόλοιπου κόσμου θα απομονώσει περαιτέρω το Πεκίνο και θα αποδυναμώσει τον μεγαλύτερο οικονομικό αντίπαλο των ΗΠΑ. Οι υποστηρικτές του Τραμπ αγνόησαν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε επίσης αποφασίσει να αντεπιτεθεί στις ΗΠΑ, αν και οι δικοί της δασμοί δεν είχαν ακόμη τεθεί σε ισχύ.

Οι ίδιοι άνθρωποι απέρριψαν την άποψη ότι οι ανακοινώσεις για τους δασμούς θα έβλαπταν την παγκόσμια εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ ως λίκνο του εμπορίου και των επενδύσεων και αγνόησαν τον αντίκτυπο της σχεδόν ολοκληρωτικής διακοπής του εμπορίου μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.

«Οι δασμοί στην Κίνα θα ανέλθουν τώρα στο 125%, επειδή η Κίνα αποφάσισε απερίσκεπτα να αντεπιτεθεί στις ΗΠΑ. Και όπως είπα ήδη, όταν χτυπάτε τις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τραμπ θα σας χτυπήσει ακόμη πιο δυνατά», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λίβιτ.

Στη συνέχεια επέπληξε τους δημοσιογράφους που σχολίασαν ότι ο Τραμπ είχε δειλιάσει.

«Κανείς δεν έχει την ικανότητα να δημιουργεί μόχλευση υπέρ του, όπως ο πρόεδρος Τραμπ», είπε η Λίβιτ. «Πολλοί από εσάς στα ΜΜΕ δεν έχετε διαβάσει την “Τέχνη της συμφωνίας”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News