Κάθε φορά που το ρεπορτάζ επιβάλλει τη διαπραγμάτευση μακάβριου θέματος, μού έρχονται στο μυαλό κωμωδίες του Αλέκου Σακελλάριου, σπινθηροβόλα κείμενα του Νίκου Τσιφόρου και μία γεύση ηθογραφίας του ‘50 που κατάφερνε να παρουσιάσει με ανάλαφρο τρόπο θέματα συμβατικά, ενίοτε και μελαγχολικά, σκιαγραφώντας μοναδικά λούμπεν περσόνες και καταστάσεις. Τώρα που Σακελλάριοι και Τσιφόροι έχουν εκλείψει, αλλά τα προβλήματα της κοινωνικής τοιχογραφίας επιμένουν βασανιστικά, η διαπραγμάτευση γίνεται μάλλον άχαρη. Και φαντάζει πιο μακάβρια και μελαγχολική από ποτέ.

Ο Θανάσης Κωστόπουλος, πρόεδρος του Σωματείου Γραφείων Τελετών της Αθήνας, το παραδέχεται: ο θάνατος είναι θέμα ταμπού για τους Ελληνες, τόσο τους απλούς πολίτες, όσο και τους υπουργούς τους. Κανείς από τους τελευταίους δεν ασχολείται άλλωστε με τα γραφεία τελετών και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά, θεωρώντας μάλλον ότι έτσι ξορκίζουν το απευκταίο (;). Σε διάστημα τρεισήμισι ετών, πέντε προτάσεις για σχέδια νόμου, προς τα αρμόδια υπουργεία Υγείας και Ανάπτυξης, έχουν αγνοηθεί επιδεικτικά.

Η περιγραφή της κατάστασης αναδεικνύει προβλήματα σοβαρά, που υποδηλώνουν ακόμη και έλλειψη σεβασμού -διαχρονικού, οικείου πολιτισμικού στοιχείου- προς τους νεκρούς. Υπάρχουν γραφεία τελετών που λειτουργούν χωρίς άδεια, χωρίς προσωπικό, χωρίς να τηρούν στοιχειώδεις κανόνες. Σοροί ετοιμάζονται για την ταφή πάνω σε τραπέζια και παγκάκια…

«Ό,τι σχετίζεται με κοινωνικά γεγονότα, γάμους και θανάτους, έλκει ιδιαίτερα, ειδικά σε συνθήκες οικονομικής κρίσης», λέει ο κ. Κωστόπουλος. «Τα τελευταία χρόνια έχουμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο του πολλαπλασιασμού σε χρόνο ρεκόρ των γραφείων τελετών, πλην όμως σε ένα τοπίο άναρχο, χωρίς όρους και κανόνες, που θέτει σε κίνδυνο και τη δική μας – υπεύθυνη – δουλειά. Φωνάζουμε καιρό τώρα, να δημιουργηθεί Μητρώο, να ξέρουν οι δημόσιες υπηρεσίες, τα κοιμητήρια, με ποιόν έχουν να κάνουν, αλλά φαίνεται ότι απευθυνόμαστε σε ώτα μη ακουόντων».

Οι ανύπαρκτες υποδομές κάνουν τα προβλήματα να ηχούν σουρεαλιστικά. Τα γραφεία δεν έχουν χώρους στους οποίους θα μπορούσαν να περιποιούνται και να ντύνουν τους νεκρούς, όπως υπάρχουν σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία. «Στην Ιταλία, ειδικά, οι χώροι αυτοί όχι μόνο υπάρχουν, αλλά είναι και τόσο μεγάλοι που μοιάζουν με εμπορικά κέντρα», σχολιάζει ο κ. Κωστόπουλος. «Εδώ, ελάχιστα νοσοκομεία, κυρίως τα στρατιωτικά και ο “Ευαγγελισμός”, επιτρέπουν την πρόσβαση γραφείων τελετών στους χώρους τους, και αυτό μόνο για κάποιες από τις διαδικασίες, τις πλέον “ανώδυνες”, όπως η ένδυση. Επίσης, δεν υπάρχουν χώροι για να δουν οι ενδιαφερόμενοι συγγενείς τους ανθρώπους τους πριν από την ταφή, η τελευταία συνάντηση γίνεται στους συνήθως ακατάλληλους χώρους των κοιμητηρίων. Οι προσπάθειες μας να θεσπιστούν οι προϋποθέσεις ώστε να ενταχθούμε στο ΕΣΠΑ γι αυτούς όλους τους χώρους, έχει πέσει στο κενό».

»Να σας πω και κάτι τελευταίο, που θα σας σοκάρει: τους πρώτους μήνες του 2017, Ιανουάριο – Φεβρουάριο, κατεγράφη η υψηλότερη θνησιμότητα που είχαμε ποτέ. Βρίσκονταν σε αναμονή 70 – 80 σοροί καθημερινά, για τους ψυκτικούς θαλάμους των κοιμητηρίων. Δεν υπήρχε ούτε σπιθαμή ελεύθερη, κι εμείς κοιτούσαμε άπραγοι, καμία ανάμειξή μας δεν είναι επιτρεπτή… Σημασία πάντως έχει ότι δεν είμαστε πλέον μόνοι μας. Τις προτάσεις μας, τις προσυπογράφουν μεγάλοι δήμοι, όπως του Παπάγου, του Χολαργού, της Αγίας Παρασκευής, της Νέας Σμύρνης. Τις περιβάλλει με την εμπιστοσύνη του το Επαγγελματικό Επιμελητήριο».

Μην ανησυχείτε κ. Κωστόπουλε. Αν ζούσε ο Νίκος Τσιφόρος, θα σας έλεγε ότι με αυτές τις συμμαχίες, ίσως κάτι έχει αρχίσει να κινείται, χρειάζεται μόνο ένα καλό «γενικό μανουβράζ». Κι όλα θα πάνε καλά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News