Το Science Gateway, το οποίο σχεδιάστηκε από τον Ρέντσο Πιάνο και σύντομα θα κατασκευαστεί στο ερευνητικό κέντρο σωματιδίων CERN, «είναι μια διαρκής νύξη στα μυστικά και στο μεγαλείο της ύλης, αυτού του Σύμπαντος που μελετούν οι επιστήμονες, της εύθραυστης φύσης της Γης» γράφει η ιταλική La Repubblica προλογίζοντας τη συζήτηση που είχε μαζί του.

«Θα φυτέψουμε χιλιάδες δέντρα, εκ των οποίων 400 πολύ ψηλά» λέει ο γενοβέζος αρχιτέκτονας, και η εφημερίδα τον ρωτάει:

– Γιατί ένα δάσος στον ναό της σωματιδιακής Φυσικής;

«Ο χώρος, το Σύμπαν, η φύση και η ευθραυστότητα της Γης μας, όλα είναι σχετικά μεταξύ τους».

– Πώς προέκυψε η ιδέα αυτού του επιστημονικού μουσείου;

«Δεν πρόκειται για μουσείο. Στην περίπτωση της αναζήτησης των μυστηρίων του Σύμπαντος είναι δύσκολο να μιλήσουμε για ένα μουσείο, επειδή παρακολουθούμε μια συνεχή ανακάλυψη».

Θα ανάψει η φλόγα της περιέργειας

Το πρότζεκτ Gateway Science δεν θα είναι μουσειακής λογικής – το αντίθετο. Θα είναι «κατασκευή που θα ανάβει τη φλόγα της περιέργειας στους επισκέπτες της» όπως λέει ο ίδιος ο σχεδιαστής. «Θα ωθήσει τα παιδιά να αναζητούν τη γνώση, κάτι που είναι πολύ κοντά στο καλλιτεχνικό συναίσθημα. Σε ένα παραδοσιακό μουσείο εκτιμάται η τέχνη, εδώ η ομορφιά της ανθρώπινης περιέργειας που θέλει να καταλάβει πώς γίνεται ο Κόσμος. Οι νέοι πρέπει να έρθουν σε επαφή με το μεγάλο μυστήριο ενός διαχρονικού Σύμπαντος».

Καθώς στο νέο έργο του Πιάνο δεσπόζει (πάλι) μια γέφυρα, που ενώνει τις δύο περιοχές του CΕRΝ τις οποίες χωρίζει ο δρόμος Γενεύης – Γαλλίας, ο αρχιτέκτονας εξηγείται: «Εχω πάθος με τις γέφυρες. Αυτό που έχω σχεδιάσει εδώ είναι ταυτόχρονα και ένας πεζόδρομος. Θα συνδέει πέντε ‘θραύσματα’ αιωρούμενα στο κενό, τα οποία θα έχουν διαφορετικές λειτουργίες και ηλιακούς συλλέκτες επάνω τους».

Η ιταλική εφημερίδα τού εκφράζει την απορία της, πώς είναι δυνατόν να αποβεί λειτουργικά χρήσιμη μία ενεργειακή κατασκευή με ηλιακά πάνελ στη συνήθως συννεφιασμένη ελβετική πόλη. Ο Πιάνο απαντά αισιόδοξα: «Ναι, ηλιακά πάνελ. Επειδή το CERN είναι σπουδαίο ερευνητικό κέντρο, είναι σωστό να χρησιμοποιηθούν οι πιο προηγμένες τεχνικές για την οικοδόμηση – και με ‘‘βιώσιμο τρόπο’’. Στην Ουγκάντα ​​ολοκληρώνουμε ένα παιδιατρικό νοσοκομείο που θα τροφοδοτείται με ηλιακή ενέργεια χάρη στους ηλιακούς συλλέκτες της εγκατάστασης. Αλλά ακόμα και στο γεωγραφικό πλάτος της Γενεύης, αν χρησιμοποιηθούν οι καλύτερες τεχνολογίες, η ηλιακή ενέργεια αποδίδει».

Ανοδος από τα έγκατα στο φως

Η όλη κατασκευή ανυψώνεται από το έδαφος. Είναι «ένα κτίριο που τροφοδοτείται από τον Ηλιο, και όταν ‘’προσγειώνεται’’ σε ένα δάσος, τότε συνδέεται με το υπέδαφος: στις πλευρές της γέφυρας υπάρχουν δύο σήραγγες που μοιάζουν με εκείνες του επιταχυντή σωματιδίων» λέει ο εμπνευστής του έργου. «Τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι φυσικοί θα εμφανίζονται μέσα σε αυτά τα τούνελ. Θα είναι λες και φέραμε από τα έγκατα της Γης τα μηχανήματα στην επιφάνεια: κάποια θραύσματα του Μεγάλου Επιταχυντή του ερευνητικού κέντρου τα οποία αναδύονται και συζητούν με τον ουρανό και με τη φύση».

Ο γενοβέζος αρχιτέκτονας δεν πήγε στο CERN αδιάβαστος για τον χώρο και τις λειτουργίες του. Είδε τον Μεγάλο Επιταχυντή «πριν από δύο χρόνια», όπως δήλωσε στην εφημερίδα, και ζήτησε τις κατάλληλες συμβουλές από τους ερευνητές, ξεκινώντας από τη γενική διευθύντρια του CERN, τη συμπατριώτισσά του -από τη Ρώμη- Φαμπιόλα Τζανότι. (Οι δυο τους εμφανίζονται μαζί στο παρακάτω tweet του CERN.)

[Video] @CERN Director General Fabiola Gianotti, and architect Renzo Piano share their vision about the #CERNScienceGateway project: https://t.co/oGtA5PSoNk pic.twitter.com/qOtYN8te2R

— CERNpress (@CERNpress) April 8, 2019

Μάστορες, με το κατσαβίδι πρόχειρο…

Το ερευνητικό κέντρο καταγοήτευσε τον Πιάνο: «Είναι ένα εξαιρετικό μέρος. Εδώ υπάρχει και ένας χώρος που μου αρέσει ιδιαίτερα επειδή εκεί καταλαβαίνουμε πώς γεννιέται αυτό το θαύμα: είναι το εστιατόριο, όπου συγκεντρώνονται για να γευματίσουν χιλιάδες επιστήμονες από όλον τον πλανήτη. Στην πραγματικότητα, είναι οι μισοί από τους 17.000 που συμμετέχουν στα προγράμματα του CERN. Οι υπόλοιποι βρίσκονται σε όλον τον κόσμο, αλλά πάντα συνδεδεμένοι με την έδρα του CERN. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ εφευρέθηκε το World Wide Web».

Η ιδιότητα του αρχιτέκτονα συνδυάζει δύο «φύσεις»: την επιστημονική και την καλλιτεχνική. Η απάντηση που δίνει ο Πιάνο στη La Repubblica όταν του ζήτησε τη γνώμη του για τους φυσικούς και εν γένει για το επιστημονικό προσωπικό του CERN είναι επιστημονικώς ακριβής και καλλιτεχνικώς συναισθηματική: «Είμαι έκπληκτος από τις πρακτικές ικανότητές τους. Δεν φαντάζονται μόνο τη δυνατότητα σύγκρουσης δύο σωματιδίων που ταξιδεύουν σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός, αλλά στη συνέχεια πραγματικά το κάνουν. Και με τα χέρια τους: στο CERN συναντήθηκα με ερευνητές που μελετούν το Big Bang μεν, ωστόσο έχουν πάντοτε στις τσέπες τους ένα κατσαβίδι ή μια κολλητική ταινία. Είναι οι μάστορες του ατόμου. Θαυμάζω πραγματικά τους επιστήμονες».

Και, τέλος, υποκλίνεται στην προσπάθεια των φυσικών να ανακαλύψουν την αληθινή φύση της ύλης: «Υπενθυμίζω τι μου είπε ο νικητής του βραβείου Νομπέλ για την Ιατρική Ερικ Καντέλ ενώ εργαζόμουν στο πρότζεκτ μου στο Mind Brain Behavior Institute της Νέας Υόρκης. (Σ.σ.: Πρόκειται για αρχιτεκτονήματα του Πιάνο στο κάμπους του Πανεπιστημίου Κολούμπια στο Μανχάταν). Στην Πάντοβα, τον 17ο αιώνα – μου είπε- οι γιατροί έκλεψαν πτώματα για να μελετήσουν την ανθρώπινη ανατομία. Κατάλαβαν ότι η καρδιά δεν ήταν η έδρα της ψυχής αλλά μια τέλεια αντλία. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ ερμηνείας και ανακάλυψης. Αυτό συμβαίνει στο CERN, και το Science Gateway θέλει να μεταδώσει πώς μπορεί ο άνθρωπος να ανακαλύψει την αληθινή φύση των πραγμάτων».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News